Điều trị u to, u nhỏ, viêm gan…?

KATANA là sản phẩm của cơ sở Hòa Thuận Đường, ở 28K2 ấp Tân Phong, xã Xuân Tân, thị xã Long Khánh, tỉnh Đồng Nai, được đóng dạng lọ 40g (200 viên) hoàn cứng, khá giống một hộp thuốc tây.

Được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cấp phép là sản phẩm TPCN nhưng trong tờ thông tin bổ sung đặt trong hộp sản phẩm, nhà sản xuất lại đưa thông tin giống như một bài thuốc đích thực với công dụng: “Thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng, giảm đau, kháng khuẩn, chống viêm, tăng cường sức đề kháng, miễn dịch của cơ thể chống lại bệnh tật..”.

Tờ thông tin này còn ghi rõ mục chỉ định: Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị (làm giảm sự phát triển, kích thước) u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u tuyến tiền liệt ở nam giới (?)… với “liều tấn công”: Khi các u to, với các triệu chứng rõ rệt... ngày 3 lần, mỗi lần 15 hoàn. Dưới đó là liều điều trị: Các u nhỏ, ngày 3 lần, mỗi lần 10 viên; thời gian điều trị là 3 tháng.

TPCN được quảng cáo như thuốc

Tuy nhiên, nhà sản xuất đã lách luật rất khéo khi dòng chữ chỉ dẫn trên đoạn phim lại xuất hiện quá mờ và chỉ trong… vài tích tắc cho lấy lệ, khán giả gần như không thể đọc được. Hơn nữa đoạn thuyết minh nội dung đã được sửa chữa với những câu chữ thổi phồng tác dụng của sản phẩm. Cụ thể, trong khi giấy phép chỉ ghi “KATANA hỗ trợ điều trị làm giảm sự phát triển u xơ…” thì khi lên phim đã thành “ngăn chặn, giảm kích thước u xơ...”.

Hay những thông tin quan trọng về bệnh u phì đại tuyến tiền liệt, u xơ và cả về sản phẩm được quảng cáo: “Tiểu không hết, tiểu bí, ngắt quãng, tiểu gấp, khó hoãn... u xơ tử cung, u phì đại tuyến tiền liệt thường được chỉ định phẫu thuật, nay đã có KATANA bào chế từ trinh nữ hoàng cung; hình ảnh phẫu thuật tại bệnh viện…” hoàn toàn không có trong nội dung quảng cáo đã được cấp phép.

Quảng cáo sai phép, thổi phồng những gì đã công bố

Ông Nguyễn Văn Dũng - Trưởng phòng Đăng ký và Chứng nhận, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết: Toàn bộ nội dung quảng cáo trong tờ thông tin bổ sung nêu trên, Cục chưa hề cấp phép, việc nhà sản xuất quảng cáo như vậy là thổi phồng so với những gì đã công bố.

Theo bản công bố tiêu chuẩn chất lượng thực phẩm số 01/2006 của chính cơ sở Hòa Thuận Đường, công bố ngày 7-7-2006 (hồ sơ lưu tại Cục An toàn vệ sinh thực phẩm) ghi rõ chức năng của KATANA như sau: “Phòng ngừa hỗ trợ điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng lành tính, điều hòa khí huyết ở nữ giới; phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh u tuyến tiền liệt lành tính, tiểu tiện khó ở nam giới...”.

Ông Dũng cho rằng, quảng cáo như vậy là sai, chẳng khác nào quảng cáo thuốc, Cục sẽ thông báo đến cơ sở sản xuất trên, đồng thời xem xét cụ thể đoạn phim quảng cáo về sản phẩm mà phóng viên ANTĐ cung cấp để cân nhắc có thể đề nghị các cơ quan thông tin dừng phát quảng cáo của đơn vị này.

Để xác định kỹ hơn những tác dụng của TPCN KATANA được quảng cáo trong tờ thông tin bổ sung (để trong hộp mỗi sản phẩm) và phim quảng cáo, chúng tôi đã tham khảo ý kiến của một số chuyên gia về vấn đề này. TS Nguyễn Viết Tiến - Giám đốc BV Phụ sản Trung ương cho rằng: TPCN có yếu tố thuốc chứ không phải là thuốc nên không thể có chỉ định, liều dùng. Tất cả mọi công dụng được công bố phải dựa trên các bằng chứng khoa học, với sự công nhận của các nhà chuyên môn, chứ không thể nói dựa trên một vài trường hợp.

Trả lời câu hỏi TPCN có giảm được kích thước khối u? ông Tiến khẳng định, nếu nói giảm kích thước thì phải có thử nghiệm lâm sàng: Thử nghiệm ở đâu? Bác sỹ nào làm? Thử mẫu trên động vật, rồi đến thử nghiệm trên người ra sao? Những sản phẩm ảnh hưởng tới sức khỏe con người cần phải qua nghiên cứu khoa học một cách nghiêm túc, cẩn trọng, không thể nói chung chung, mập mờ.

Theo TS Nguyễn Thị Ngọc Trâm - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển sản xuất dược phẩm CRINA (người đã nghiên cứu về cây trinh nữ hoàng cung từ năm 1990 đến nay): ở Việt Nam có 12 cây thuộc chi Crinum giống cây trinh nữ hoàng cung, trong đó có cây náng trắng có độc tính cao, ảnh hưởng đến gan, thận. Nếu không kiểm tra AND và nhiễm sắc thể, không có hồ sơ nghiên cứu về độc tính của cây thì nguồn nguyên liệu chắc chắn sẽ không đảm bảo.

Theo