Xã Bình Trị, Thăng Bình là một xã nghèo của tỉnh Quảng Nam. Nhiều thanh niên đi đào vàng những mong cải thiện cuộc sống nhưng cuối cùng lại mang về nhà căn bệnh thế kỷ

Xã Bình Trị có gần 1.800 hộ dân, với hơn 8.000 nhân khẩu, bao năm sống trong nghèo khó. Thu nhập chủ yếu bằng nông nghiệp, nhưng lại phụ thuộc vào nước trời, càng làm cho cuộc sống khó khăn. Thanh niên trong làng quyết tâm đi xa để làm ăn. Họ tỏa đi khắp nơi, người vào TPHCM làm thợ may, người lên các tỉnh Tây Nguyên làm cà phê, một số chàng trai lên các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam đào đãi vàng.

50% dân đào vàng nghiện ma túy

Làm nghề đãi vàng dù vất vả, nguy hiểm nhưng lại có tiền. Lúc đầu, họ có ý thức dành dụm tiền để giúp gia đình, dần dần ở nơi sơn cùng thủy tận lại nảy sinh cờ bạc, rượu chè... rồi lún sâu vào con đường nghiện ngập ma túy. Theo em Ng. H. Tr, người nghiện ma túy, lúc đầu cứ nghĩ hút cho đỡ mệt, không ngờ khi hút được một điếu lại bắt buộc phải tiếp điếu thứ 2, thứ 3... rồi không tài nào bỏ được. Không ít người làm công bị các ông chủ dụ dỗ cho hút thuốc phiện để dễ quản lý.

Cũng có những người do vô tình tiêm thuốc khi bị đau ốm, nhưng lại dùng chung kim của người nghiện, để rồi trở thành người nhiễm HIV. Bà Lê Thị Minh, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bình Trị, cho biết trường hợp của anh Trần G. là đáng thương, trong khi khai thác vàng đã đạp phải chông, rồi dùng kim của người nghiện tiêm thuốc sát trùng (anh không biết đó là kim của người nghiện), đành ôm hận đến cuối đời.

Theo ông Nguyễn Văn Diên, Chủ tịch UBND xã Bình Trị, hầu hết những thanh niên bị nghiện và nhiễm HIV đều là những người đi đãi vàng. Theo thống kê chưa đầy đủ, hằng năm có hơn 100 thanh niên xã Bình Trị đi đào vàng ở các vùng miền núi phía Tây tỉnh Quảng Nam, trong số ấy khi trở về có trên một nửa bị nghiện ma túy. “Nếu tôi biết chúng ra đi để mang bệnh về, dù có đem về bạc tỉ tôi cũng không cho nó đi đâu!” - bà Nguyễn Thị B., người mẹ có 2 đứa con nghiện ma túy, khẳng định.

82 tuổi phải đi giúp việc

Theo ông Nguyễn Văn Diên, lúc đầu thấy những thanh niên đi đãi vàng về mua sắm cho gia đình đủ thứ, nào là tivi, đầu video... cả làng ai cũng vui mừng. Chưa đầy một tháng, những thứ ấy đã bị đem đi bán sạch để đổi lấy thuốc “trắng” cho các con nghiện, trong nhà trống rỗng, chẳng còn cái gì đáng giá. Nhiều gia đình đã lâm vào cảnh tán gia bại sản. Chiếc tủ thờ ông bà của gia đình ông Bùi Đình Th. cũng bị đứa con trai nghiện ngập lén lút mang đi bán đổi lấy thuốc. Khi trong nhà không còn cái gì để bán, các con nghiện trộm cắp nhà hàng xóm. Đáng thương nhất là bà Nguyễn Thị Tới, cả đời lam lũ nuôi con, bây giờ đã qua cái tuổi 82 mà phải đi giúp việc cho người ta để kiếm tiền cai nghiện cho con.

Lây sang vợ con

Cả xã Bình Trị chìm trong nỗi lo âu từ cái chết của anh Trương Văn Th., xảy ra năm 2002. Th. là một thợ đãi vàng ở Phước Sơn (Quảng Nam). Khi về quê ăn Tết đã phát hiện mình bị nhiễm căn bệnh thế kỷ, chưa đầy 5 tháng, Th. qua đời. Hai tháng sau, tiếng trống đưa tang anh Trần Th. (một con nghiện) lại vang lên, bỏ lại 2 đứa con dại và người vợ. Mới đây, người thanh niên B.Đ.V qua đời bởi căn bệnh AIDS. Đến nay, toàn xã đã có 13 trường hợp tử vong.

Theo bà Lê Thị Minh, một số trường hợp do không biết mình đã bị bệnh nên những người có HIV/ AIDS đã lây nhiễm sang cho vợ, rồi từ vợ lây sang con... UBND xã đã thành lập tổ công tác cai nghiện gia đình và cộng đồng, đồng thời thành lập tổ tuyên truyền chống tệ nạn mại dâm ma túy. Tuy nhiên, điều trăn trở của lãnh đạo xã hiện nay là việc quản lý các đối tượng này rất khó, cần phải có sự hỗ trợ của huyện và tỉnh.

Hoàng Dũng