Đồng Nai: Bò bị bệnh và chết hàng loạt
Cao Nguyễn Đông Anh

Bốn con bò bệnh trong "dự án XĐGN" bị dân nghèo... từ chối, trả lại, đang được cột tại UBND xã Phú An.

Một không khí hoang mang, lo lắng đang bao trùm đời sống người dân xã Phú An, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai; khi mà hàng loạt con bò nuôi của dân bỏ ăn, miệng sùi bọt mép... và chết. Mỗi ngày, hàng chục hộ dân đổ đến UBND xã... kêu cứu. Trong khi, trách nhiệm những kẻ gây ra tai hoạ trên cho đàn bò vẫn chưa được làm sáng tỏ...

Dân càng nghèo thêm?
Chị Nguyễn Thị Huệ (ấp 5, xã Phú An) đưa chúng tôi vào chuồng bò nhà mình và than thở: "Thấy gia cảnh tôi quá nghèo, nên chính quyền... biếu không con bò này từ dự án rừng để xoá đói giảm nghèo (XĐGN). Ai ngờ mang về nuôi chưa được một tháng, con bò bỗng dưng biếng ăn, chân run lẩy bẩy, nước dãi chảy dầm dề, máu miệng, máu chân rỉ ra phát khiếp...".

UBND xã định giá con bò 3 triệu đồng; trước khi nhận bò, chị Huệ chạy tứ tung, vay 500.000 đồng nộp cho xã gọi là tiền "lệ phí". Tuy nhiên, không biết XĐGN tới đâu, nguy cơ con bò sắp chết và mất trắng 500.000 đồng "lệ phí" đối với chị Huệ trong tầm tay.

Tương tự, cũng ở ấp 5, là nhà chị Vũ Thị Mỹ. Chị Mỹ kể: "Nhờ thuộc diện XĐGN, nên gần đây xã giao cho tui nuôi một con bò từ dự án bảo vệ rừng cấp. Con bò này nặng 145kg, tui phải nộp lệ phí 580.000 đồng và mang bò về nuôi. Mới nuôi được nửa tháng, bỗng dưng con bò phát bệnh, ngắc ngoải, không biết chết lúc nào.

Theo chị Mỹ, còn rất nhiều hộ dân khác tại ấp 5, đàn bò của họ cũng đang bị dịch bệnh hoành hành. Đơn cử bà Xuân, 1 con bò dự án bị bệnh lan sang 4 con khác. Ngay buổi sáng (15.8) chúng tôi vào xã Phú An, khoảng chục hộ dân đổ xô đến nộp đơn "bán vốn" Chủ tịch UBND xã Nguyễn Thanh Tụng, vì "mang bò bệnh về gieo rắc xóm làng" v.v...

Ai cung cấp bò mang mầm bệnh?
Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Ngọc Miễn - Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú An, cho biết: Phú An là xã nghèo nhất huyện Tân Phú và tỉnh Đồng Nai. 70% dân số Phú An sống nhờ vào chăn nuôi bò. Trong dự án cấp bò cho người nghèo chăn nuôi, riêng xã Phú An năm 2005 được cấp 93 con bò.

Qua 3 đợt cấp đầu, bò nuôi không xảy ra dịch bệnh gì, phát triển tốt. Song, 20 con bò mới cấp cho dân trong đợt 4 gần đây là có vấn đề. Những đợt bò trước do Trung tâm Khuyến nông cấp, đợt sau cùng, không hiểu vì sao Trung tâm Khuyến nông không "trúng thầu" nữa, mà người trúng thầu cung cấp bò dự án là một tư nhân - bà M (?).

Không ai biết đích xác bò cấp cho dân được bà M mua ở đâu. Người dân cho chúng tôi biết, ở xã Phú An, ít nhất có 55 con đang bị bệnh, 5 con bò dự án bị chết vì căn bệnh lạ trên. Còn số bò chết từ đàn bò riêng của người dân, không ai rõ.

Dịch bệnh lây lan từ bò dự án sang đàn bò người dân rất nhanh. Nhiều gia đình, cả chuồng 5-6 con đều mắc bệnh... Có trường hợp bò chết, hoặc bò đang bệnh, vì tiếc của, người ta đã xả thịt bán, hay chở về tiêu thụ ở Biên Hoà, TPHCM v.v...

Chính quyền địa phương, cơ quan thú y xã Phú An và huyện Tân Phú - một mặt đang cùng thú y khoanh vùng, tiêm chích trị bệnh cho bò bệnh, một mặt cố bưng bít thông tin, không để lọt tin dịch bệnh ra ngoài... Trong lúc đó, thực chất dịch bệnh còn lan sang một số xã khác của huyện Tân Phú như: Tà Lài (40 con bệnh), Đắc Lu, Nam Cát Tiên, Núi Tượng...