Trợ giá vé cho hành khách đi xe buýt tại TP.Hồ Chí Minh:
Gánh nặng cho ngân sách ngày một... nặng

Tại buổi làm việc với Ban Kinh tế Ngân sách - HĐND TPHCM ngày 8.11, Sở GTCC cho biết tổng mức trợ giá từ ngân sách thành phố cho hành khách đi xe buýt trong năm 2005 tăng thêm gần 150 tỉ đồng so với kế hoạch.

Bù lỗ tăng
Theo Sở GTCC, lượng hành khách đi xe buýt trên địa bàn trong năm 2005 dự kiến đạt khoảng 202,6 triệu lượt khách (bình quân mỗi ngày có 555.130 người đi xe buýt), tăng 72% so với năm 2004.

Đây là một tín hiệu đáng mừng, thế nhưng, thành phố lại đang đối mặt với một mối lo khác, đó là việc bù lỗ cho xe buýt ngày càng tăng. Nếu như năm 2004, thành phố bù lỗ cho mỗi hành khách đi xe buýt khoảng 1.784 đồng, thì năm 2005 là 2.196 đồng/khách (tăng 23,1%).

Ông Lê Trung Tính - Phó phòng Vận tải công nghiệp thuộc Sở GTCC - cho biết, kế hoạch trợ giá bù lỗ năm 2005 theo dự tính ban đầu chỉ 320,7 tỉ đồng (thành phố mới cấp 200 tỉ đồng), song trên thực tế số tiền mà thành phố bù lỗ có thể lên đến 467,7 tỉ đồng (tăng 146 tỉ đồng).

Hiện nay, Sở GTCC đang đề nghị thành phố cấp thêm 267,7 tỉ đồng. Nguyên nhân khiến tăng mức bù lỗ chủ yếu do điều chỉnh chủng loại xe, số chuyến, chi phí nhiên liệu tăng, đơn giá tiền lương cũng tăng... Trong khi đó, lâu nay, giá vé xe buýt vẫn chưa điều chỉnh tăng.

Đầu tháng 9.2005, UBND TP đã cho phép Sở GTCC điều chỉnh tăng giá vé xe buýt, tuy nhiên đúng vào thời điểm đó, Chính phủ có chỉ đạo chung cho cả nước phải bình ổn giá, nên mãi đến đầu tháng 11, Sở GTCC mới điều chỉnh tăng giá vé xe buýt đợt 1 từ 2.000 đồng/lượt khách lên 4.000 đồng lượt khách đối với 5 tuyến có cự ly trên 31km.

Đầu tháng 12, tiếp tục điều chỉnh giá vé trên 37 tuyến buýt thể nghiệm khác. Kết quả khảo sát trong những ngày đầu tăng giá vé trên 5 tuyến xe buýt có cự ly trên 31km, cho thấy số lượng người dân đi xe buýt đã giảm 6-8%. Nếu tiếp tục tăng giá vé ở những tuyến khác vào tháng 12 tới, e rằng số lượng hành khách đi xe buýt sẽ còn giảm.

Không thể "gánh" thêm
Đại biểu HĐND Huỳnh Hồng Hớn cho rằng, thành phố cần đẩy nhanh và mở rộng hơn nữa "sân chơi" cho tất cả các thành phần kinh tế tham gia hoạt động lĩnh vực xe buýt thông qua hình thức khoán, đấu thầu luồng tuyến.

Vừa qua, thành phố đã có chủ trương cho đấu thầu luồng tuyến, nhưng hơn cả năm nay, ngành GTCC vẫn chưa thực hiện thí điểm được tuyến nào. Còn theo đại biểu Nguyễn Văn Quang, mục đích của việc trợ giá, bù lỗ cho xe buýt nhằm khuyến khích người dân đi xe buýt ngày càng đông, tiến tới giảm dần và xoá bỏ việc trợ giá.

Thế nhưng, kết quả cho thấy ngược lại - tức mức trợ giá ngày càng tăng. Chẳng hạn theo kế hoạch dự kiến năm 2006, số tiền thành phố phải bù lỗ cho hoạt động xe buýt khoảng 580 tỉ đồng là khó có thể chấp nhận được.

Trong khi Sở GTCC đề nghị thành phố tiếp tục trợ giá cho các tuyến xe buýt tỉnh liền kề, thì ông Nguyễn Minh Hoàng - Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách - lại cho rằng, phải chấm dứt dùng tiền ngân sách trợ giá cho tuyến này. Bởi với nguồn vốn hạn hẹp, thành phố không thể gánh thêm mức bù lỗ cho các tỉnh lân cận.

Đức Tài