Trưởng phái đoàn VN tham dự Hội nghị WTO Hồng Kông - Thứ trưởng Bộ Thương mại Lương Văn Tự:
"Không nên đặt ra thời điểm VN sẽ gia nhập WTO..."

Việc VN sẽ gia nhập WTO vào tháng 6 năm tới là dự đoán được nhắc đến nhiều bên lề hội nghị này. Trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Lao Động, Thứ trưởng Lương Văn Tự cho biết:

- Mục tiêu của Hội nghị Hồng Kông lần này nhằm thúc đẩy những vấn đề đã được đặt ra tại vòng đàm phán Doha, tập trung giải quyết các vấn đề của những nước nghèo, nông nghiệp, thuế đối với hàng công nghiệp. Tối 15.10, hội nghị đã tiến hành kết nạp Tonga vào làm thành viên mới của WTO.

- So với Cancun năm 2003, hội nghị lần này đã có những bước tiến gì?

- Hội nghị Cancun đưa ra những biện pháp cả gói, chính vì vậy đã không đi đến được kết thúc. Hội nghị lần này đã áp dụng phương pháp khác: Cái gì tiến trước được thì cứ tiến. Tuy nhiên tiến trình đàm phán vẫn phụ thuộc nhiều vào nhượng bộ của các nước phát triển.

Tại các cuộc họp nhóm (G10, G20, G30...) về các lĩnh vực: Bông, đường, nông sản..., các nước nghèo đang đấu tranh đòi các nước công nghiệp phải mở cửa thị trường nông sản và giảm dần trợ cấp nông nghiệp.

EU và Hoa Kỳ vẫn tiếp tục có xung đột. Trong khi Hoa Kỳ yêu cầu EU bỏ trợ cấp nhanh hơn đối với nông nghiệp thì EU lại yêu cầu Hoa Kỳ phải bỏ trợ cấp nông nghiệp thông qua viện trợ. Các nước Châu Phi cũng lên tiếng yêu cầu Hoa Kỳ phải bỏ trợ cấp bông.

- Từ kinh nghiệm của những nước đi trước, theo ông, VN sẽ đứng trước những thách thức gì khi gia nhập WTO?

- Thực chất các nước đang phát triển và các nước phát triển bao giờ cũng đấu tranh với nhau về yêu cầu mở cửa thị trường bằng cách bỏ trợ cấp nông nghiệp dưới nhiều hình thức: Trợ giá, trợ cấp thông qua tín dụng, trợ cấp thông qua viện trợ và trợ cấp thông qua các doanh nghiệp đầu mối được chỉ định. Đối với VN, những khoản trợ cấp trong nước lâu nay không còn phù hợp sẽ phải xoá bỏ (trợ cấp xuất khẩu...). Hàng hoá VN chắc chắn sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh lớn. Những doanh nghiệp trong nước không có nhiều lợi thế cạnh tranh sẽ sớm bị loại. .

- Theo Thứ trưởng, VN cần có những biện pháp gì để bảo vệ người nghèo trước những thách thức không tránh khỏi mà WTO sẽ mang lại?

- Hiện nay, WTO đang cố gắng đấu tranh cân bằng lợi ích của những nước đang phát triển và kém phát triển. Chính phủ VN cũng đang có một chương trình thiên niên kỷ để xoá đói giảm nghèo, nhưng quan trọng là phải đảm bảo tăng trưởng kinh tế liên tục.

Bên cạnh đó cần có những biện pháp hỗ trợ người nông dân vùng sâu, vùng xa thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo, hỗ trợ về vốn, kiến thức, hướng cho người nông dân trồng cây gì và nuôi con gì để có thể bán tại thị trường VN và hướng đến xuất khẩu với tinh thần "ly nông bất ly hương".

- Theo nhiều thông tin dự báo, VN có khả năng sẽ gia nhập WTO vào tháng 6 năm tới. Qua các cuộc gặp gỡ đàm phán song phương với một số nước đối tác, theo Thứ trưởng, liệu đã có thể lạc quan về dự báo này?

- Không nên đặt ra thời điểm cụ thể về việc VN sẽ gia nhập WTO, vì như vậy VN sẽ phải chịu nhiều sức ép. tôi đã gặp các đối tác VN cần đàm phán: New Zealand, Hoa Kỳ... Họ đều thừa nhận Quốc hội VN trong những năm qua đã có những bước tiến mạnh mẽ. VN sẽ là một trong những nước có hệ thống pháp luật đầy đủ trước khi gia nhập WTO.

Các nước này cũng thừa nhận VN đã có những bước tiến đáng kể trong đàm phán song phương, đã thoả thuận được với 22 đối tác. VN cũng đang chờ ý kiến của Hoa Kỳ để đàm phán. Khi nào kết thúc đàm phán với Hoa Kỳ, cũng có nghĩa VN sẽ gia nhập WTO.

Bích Hằng (thực hiện từ Hồng Kông)