Theo các trường ngoại ngữ trên địa bàn TP HCM, mức khấu trừ thuế suất 10-25% trên tổng thu nhập của giáo viên nước ngoài đang công tác tại trường, đặc biệt, mức truy thu 25% áp dụng cho các đối tượng không cư trú (dưới 183 ngày) là quá cao. Họ đang đứng trước nguy cơ thiếu chuyên gia giảng dạy.

Theo quy định, giáo viên nước ngoài bị khấu trừ thuế thu nhập 25%.

Kết quả đợt kiểm tra của Chi cục thuế thành phố vừa qua tại các trường ngoại ngữ trên địa bàn cho thấy, hầu hết các đơn vị chỉ khấu trừ 10% trên tổng thu nhập của giáo viên nước ngoài, thay vì 25% như quy định của Bộ Tài chính.

Trường đào tạo Việt Mỹ (VATC), trực thuộc Công ty TNHH Thương mại liên Việt Mỹ không thực hiện việc khấu trừ thuế thu nhập cá nhân 10-25% trên tổng thu nhập của giáo viên nước ngoài từ năm 2002 đến năm 2004, với mức thuế phải nộp lên đến 1,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ông Hoàng Ngọc Phan, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại liên Việt Mỹ, đơn vị chủ quản VATC cho rằng, hầu hết giáo viên nước ngoài đang công tác tại VATC đều ký hợp đồng từ 6 tháng đến 1 năm trở lên. Thông tư 81 của Bộ Tài chính ban hành ngày 13/8/2004 quy định người nước ngoài cư trú tại VN trên 183 ngày và 12 tháng liên tục sau đó thì thu nhập của họ được xem là thu nhập thường xuyên. Theo ông Phan, với quy định này, thu nhập của những giáo viên ký hợp đồng tại VATC được xem là thu nhập thường xuyên.

Mặt khác, thu nhập thường xuyên được áp dụng thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến, không áp dụng hình thức khấu trừ 10% trên tổng thu nhập. "Như vậy, việc khấu trừ 10% trên tổng thu nhập của giáo viên nước ngoài mà Cục Thuế đưa ra là trái với nội dung thông tư nêu trên. Ngay cả trong trường hợp thực hiện khấu trừ 10% đối với các khoản chi trả cho cá nhân có thu nhập từ 500.000 đồng/lần trở lên cũng đã được thống nhất trong phạm vi cả nước là bắt đầu truy thu từ tháng 9/2004. Vậy tại sao cơ quan thuế lại truy thu của trường từ đầu năm 2002", ông Phan bức xúc.

Ngoài việc khấu trừ 10%, cơ quan thuế còn truy thu 25% trên tổng thu nhập của nhiều giáo viên nước ngoài tại VATC với lý do, các giáo viên này chỉ công tác tại VATC dưới 183 ngày và nhận thu nhập của VATC dưới 6 tháng. Tuy nhiên, ông Phan cho rằng, việc làm này của cơ quan thuế chưa có căn cứ cụ thể. Nếu quy định người nước ngoài có mặt tại VN trên 183 ngày là cư trú thì cơ quan thuế phải căn cứ vào visa nhập cảnh của họ để xác định thời gian. "Nhều giáo viên nước ngoài vào làm việc tại VATC chưa tới 183 ngày nhưng thực tế theo visa nhập cảnh, họ đã sinh sống ở VN trong thời gian lâu hơn. VATC đã căn cứ vào cơ sở này để tính thuế thu nhập đối với giáo viên nước ngoài nên chỉ khấu trừ 10%", ông Phan nói thêm.

Đại diện Đại học RMIT, bà Phạm Nguyễn Tuyết Vân cho rằng, từ trước đến nay RMIT vẫn thực hiện cả khấu trừ 10% và 25% cho từng đối tượng giáo viên cư trú và không cư trú. Tiền thuế của giáo viên là do trường tự chi trả, do đã có thỏa thuận trong hợp đồng giảng dạy với các giáo viên trước đó. Tuy nhiên, theo bà Vân, nên áp dụng mức khấu trừ 10% cho cả 2 đối tượng người nước ngoài cư trú và không cư trú. Điều này sẽ công bằng và phần nào giúp cơ quan chi trả dễ dàng hơn trong việc thu hút lao động nước ngoài.

Theo các trường ngoại ngữ trên địa bàn TP HCM, nếu cơ quan thuế không có văn bản hướng dẫn cụ thể sau khi ban hành thông tư để các giáo viên nước ngoài đang cư trú tại VN hiểu rõ quy định, chắc chắn trong tương lai nhiều người sẽ di chuyển sang các quốc gia khác làm việc. "Nhiều giáo viên của VATC đã có ý định chuyển sang Thái Lan, Campuchia... để giảng dạy, do áp lực tiền thuế quá cao tại VN. Nếu không có văn bản hướng dẫn ngay từ lúc đầu, khi giáo viên trở về nước thì trường phải tự bỏ tiền túi để đóng thuế", ông Phan nói thêm.

Theo số liệu thống của Cục thuế, số thuế thu nhập cá nhân người nước ngoài hiện chiếm trên 70% tổng thuế thu nhập cá nhân thu được trong năm. Tuy nhiên, trao đổi với VnExpress, Trưởng Phòng thuế thu nhập cá nhân, Cục Thuế TP HCM Nguyễn Thái Sơn cho biết, số thuế thất thu từ các trường ngoại ngữ hiện lên đến hàng tỷ đồng. Theo ông Sơn, nhiều giáo viên nước ngoài giảng dạy tại các trường ngoại ngữ trên địa bàn TP HCM chỉ ký hợp đồng một nơi nhưng có thể làm việc 2, 3 trung tâm khác nhau. Như thế, khoản thu nhập từ các trung tâm khác ngoài hợp đồng đều không chịu thuế thu nhập.

"Cách tốt nhất mà Cục thuế đã phải áp dụng là khấu trừ thuế thu nhập cá nhân tại các cơ quan chi trả thu nhập cho giáo viên nước ngoài dựa trên cơ sở thời gian cư trú. Tuy nhiên đối với những trường hợp trên, Phòng thuế thu nhập cá nhân đã có kiến nghị gửi Tổng cục thuế để xem xét", ông Sơn cho biết.

Nguyễn Thùy