Với 273km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, tỉnh Lai Châu đã và đang trở thành một địa bàn nóng bỏng về các loại tội phạm xuyên quốc gia. Bên cạnh sự nhức nhối lâu nay về tình trạng buôn bán ma túy, thời gian qua hàng loạt vụ buôn người qua biên giới đã diễn ra với tính chất đặc biệt nghiêm trọng.

Theo báo cáo của Bộ chỉ huy biên phòng tỉnh Lai Châu, từ đầu năm 2004 đến giữa năm 2005, trên địa bàn tỉnh này đã liên tiếp xảy ra những vụ lừa gạt phụ nữ, bắt cóc chiếm đoạt trẻ em đưa sang Trung Quốc bán. Đồng thời, các đồn biên phòng cũng tiếp nhận rất nhiều phụ nữ Việt Nam do Công an Trung Quốc trao trả, trong đó có nhiều phụ nữ là người dân tộc. Chỉ trong vòng ba tháng, từ 16-8 đến hết tháng 11-2005, lực lượng biên phòng đã phát hiện 5 vụ buôn bán trẻ em và hàng chục vụ đưa phụ nữ qua biên giới để bán cho các ổ mại dâm.

Điều đáng lo ngại là không chỉ các đối tượng tội phạm chuyên nghiệp thực hiện những vụ buôn bán này mà còn xuất hiện tình trạng những người dân vùng biên, vì nghiện thuốc phiện mà bắt cóc chính con mình mang sang biên giới bán. Điển hình là vụ Lý A U, sinh năm 1977 (người Hà Nhì ở bản Tà Chải, xã Ma Ly Chải, huyện Phong Thổ) lừa vợ đi làm nương để bắt cóc chính con đẻ là cháu Lý.

Khác với loại tội phạm buôn bán trẻ em, những đối tượng buôn bán phụ nữ thời gian qua lại có tính chuyên nghiệp cao và hình thành những đường dây, có tổ chức chặt chẽ và hoạt động hết sức tinh vi. Nếu như những năm trước kia, bọn tội phạm chủ yếu lừa phụ nữ để bán cho người dân Trung Quốc làm vợ thì hiện nay, chúng móc nối với những đường dây mại dâm bên kia biên giới và lừa các cô gái trẻ sang rồi ép làm gái mại dâm nhằm thu lợi lớn và khai thác lâu dài. Có những em gái vị thành niên như Đỗ Thị D. sinh năm 1989 và Hoàng Thị H. sinh năm 1990 bị bắt làm gái lưu động. Chỉ trong vòng chưa đầy 3 tháng, các cháu này đã phải bán dâm khắp cả một vùng ở phía Tây Nam Trung Quốc.

Có không ít em sau khi được giải cứu về đã không thể hòa nhập được với cuộc sống bình thường do tâm lý hoảng loạn vì bị đánh đập dã man, hoặc bị nhiễm HIV. Mặc dù vậy, số phận những cháu gái này vẫn chưa phải bi đát nhất vì dẫu sao họ cũng là những người hiếm hoi được giải cứu để thoát cảnh lầu xanh xứ người. Nếu so sánh con số sáu cô gái được giải cứu trong thời gian qua với hàng nghìn cô gái Việt đang phải làm gái bán dâm ở những vùng biên mậu như Hà Khẩu, hay MaLiFo, hoặc Kim Thủy Hà thì có thể thấy rằng việc kiểm soát tình trạng tội phạm buôn người qua biên giới thực sự là khó khăn.

Đại tá Nguyễn Văn Tuất, Phó chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu: Buôn bán phụ nữ và trẻ em là hiện tượng tội phạm hết sức nguy hiểm vì tính chất khó lường bất chấp mọi đạo lý.

Trước tình trạng những vụ buôn bán phụ nữ, trẻ em xuất hiện ngày càng nhiều trên tuyến biên giới những năm qua, lực lượng biên phòng Lai Châu đã quyết định lập chuyên án 505P để giải cứu nạn nhân và bóc gỡ đường dây tội phạm. Đây là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn vì các nạn nhân ở nước ngoài, không biết tiếng và bị canh giữ ngặt nghèo nên không thể liên lạc được với gia đình.

Bên cạnh đó, các đối tượng tội phạm lại hoạt động rất tinh vi, đưa các nạn nhân đi bán dâm lưu động, nay vùng này, mai vùng khác nên không thể xác định được địa điểm và thời gian chính xác. Hơn nữa, tại những vùng biên mậu của Trung Quốc, hoạt động mại dâm gần như không bị kiểm soát nên rất khó khăn cho các trinh sát trong việc nắm bắt thông tin.

Để giải cứu được hai nạn nhân Phan Thị T. và Trần Thị N. các chiến sĩ biên phòng đã phải mất hằng tháng trời cài đặt mạng lưới cơ sở mới nắm được thời điểm các cô gái này được điều về bán dâm ở khu vực thị trấn Kim Thủy Hà, huyện Kim Bình (gần cửa khẩu Ma Lù Thàng). Nhưng xác định được địa điểm và thời gian rồi, việc giải cứu cũng không hề đơn giản. Các trinh sát phải đầy mưu trí, khôn khéo vào “động” rồi bằng biện pháp nghiệp vụ đưa hai cô gái vượt qua vòng vây bảo kê để trở về. Trinh sát Nguyễn Ngọc Ánh, người trực tiếp giải cứu T. và N. cho biết mặc dù anh hoàn toàn có thể tự tin đối đầu đồng thời với ba tên tội phạm một lúc nhưng do không thể mang vũ khí mà lại ở nước ngoài nên sau khi hoàn thành nhiệm vụ mấy ngày mà đôi lúc vẫn còn phải giật mình khi nghe một ai gọi bằng tiếng Trung Quốc.

Bù lại sự nguy hiểm đó, qua lời kể của các nạn nhân, chuyên án 505P đã xác định được những đối tượng tội phạm chính để câu nhử chúng về Việt Nam và bắt gọn. Hiện nay, các đối tượng Nguyễn Thu Hiền, sinh năm 1982 và Hoàng Thị Khuyên (tức Vương Hồng Chân) sinh năm 1968, những kẻ chủ mưu chính trong đường dây này đã bị khởi tố và chờ ngày xét xử. Việc xét xử nghiêm minh hai đối tượng này sẽ là một bài học để răn đe những đối tượng khác.