Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an kết luận, trong vụ tiêu cực nâng khống giá in niêm giám, tờ rơi tại Bưu điện Nghệ An, Hà Tây, nhà nước bị thiệt hại hơn 16 tỷ đồng. Quá trình điều tra chưa chứng minh được có sự tư lợi, móc nối của lãnh đạo Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam trong các phi vụ này.

Cơ quan công an đánh giá, đây là vụ tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, liên quan tới những người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan doanh nghiệp nhà nước. Họ đã cấu kết chặt chẽ với các đối tượng ngoài xã hội để nâng giá các hợp đồng in ấn, rút tiền nhà nước chia nhau. Đường dây này hợp thức hoá các thủ tục đấu thầu, chào hàng cạnh tranh giả (tạo dựng "quân xanh", "quân đỏ") để che đậy hành vi và thủ đoạn phạm tội.

Cơ quan cảnh sát điều tra đề nghị VKS truy tố Nguyễn Xuân Lý (nguyên giám đốc Bưu điện Nghệ An) về 2 tội tham ô tài sản và cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Khung hình phạt cao nhất trong tội danh tham ô là tử hình.

Bị can Tăng Hữu Tá (nguyên giám đốc Bưu điện Hà Tây), Nguyễn Xuân Phan (nguyên phó giám đốc Bưu điện Nghệ An) cùng cấp dưới Hồ Đình Chiến (trưởng phòng kế hoạch), Lê Bá Tường (kế toán trưởng), Hồ Bá Tú (phòng kế hoạch đầu tư) cùng bị đề nghị truy tố tội cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Hai người phụ nữ đạo diễn" thương vụ" nâng giá in niêm giám điện thoại bị đề nghị truy tố tội tham ô tài sản và lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi. Đó là Vũ Thị Kim Ngân (nguyên trưởng phòng quảng cáo phát hành báo Khoa học và đời sống) và Phạm Thị Thanh Thuý. Tội danh lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi cũng được áp dụng với Nguyễn Minh Tuấn - nguyên phó giám đốc doanh nghiệp tư nhân in các ấn phẩm trên.

Kết quả điều tra xác định, cuối tháng 11/2003, Vũ Thị Kim Ngân, Phạm Thị Thanh Thuý cùng một người nữa tới Nghệ An gặp Nguyễn Xuân Lý đặt vấn đề in danh bạ điện thoại cho bưu điện tỉnh này. Dù giá thực tế in một quyển là hơn 32.000 đồng (kết quả trưng cầu giám định của Bộ Tài chính), nhưng họ thống nhất nâng giá lên 100.000 đồng. Tổng số lượng in là 200.000 cuốn.

Theo lời khai của Ngân, Thuý, giám đốc Bưu điện Nghệ An đồng ý với đơn giá này vì ông được nhận tiền chênh lệch 20.000 đồng với mỗi cuốn niêm giám. Nhóm Ngân - Thuý cùng "ăn" số tiền tương tự. Thời gian, thảo luận và ký hợp đồng trị giá 20 tỷ đồng này chỉ trong 30 phút, bỏ qua việc khảo sát đơn giá, lập dự toán, tổ chức đấu thầu...

Tháng 4-5, Nguyễn Xuân Lý chỉ đạo phó giám đốc Nguyễn Xuân Phan, trưởng phòng kế hoạch - đầu tư Hồ Đình Chiến, kế toán trưởng Lê Bá Tường hợp thức hoá thủ tục, bằng việc mở đấu thầu chào hàng. Nhưng các đơn vị tham gia nộp hồ sơ đều do Phạm Thị Thanh Thuý đứng đằng sau "đạo diễn". Cuối cùng đúng như "kịch bản", doanh nghiệp tư nhân Mỹ thuật Nguyễn trúng thầu in với giá 100.000 đồng/cuốn.

Vũ Thị Kim Ngân khai, không ngờ mọi việc lại diễn ra suôn sẻ như vậy. Ngân nghĩ rằng giám đốc Nguyễn Xuân Lý làm vậy là vì nể ông Vũ Văn Luân (chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam). Bởi trước khi tới Bưu điện Nghệ An, Ngân đã gọi cho ông Luân nhờ ông này liên lạc với Nguyễn Xuân Lý. Trong khi đó, bị can Lý không thừa nhận có sự giới thiệu, tác động của ông Vũ Văn Luân trong phi vụ này.

Theo các bị can, Nguyễn Xuân Lý đã được chia gần 3 tỷ đồng từ hợp đồng in danh bạ nói trên. Tiếp đó, trong tháng 6-7/2004, giám đốc Bưu điện Nghệ An ký tiếp hai hợp đồng in tờ rơi quảng cáo dịch vụ của bưu điện với nhóm của Ngân. Giá thành cũng được nâng khống lên. Cơ quan điều tra kết luận, hành vi của Nguyễn Xuân Lý đã cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế, gây thiệt hại hơn 12,5 tỷ đồng (in danh bạ gần 11,6 tỷ và tờ gấp 750 triệu đồng). Trong các phi vụ này, ông Lý còn có hành vi tham ô 3,35 tỷ đồng.

Trong khi đó, bị can này cho rằng không liên quan những phi vụ tiêu cực trên, không cố ý làm trái cũng như không nhận hàng tỷ đồng chia chác. Ông ta do tin tưởng cấp dưới nên đã ký vào những văn bản do họ trình. Nguyên giám đốc Bưu điện Nghệ An chỉ thừa nhận được nhóm của Ngân biếu hơn 100 triệu đồng khi hợp đồng được ký kết. Khoản này sau đó được chia cho các cấp dưới, ông ta chỉ giữ lại 50 triệu đồng.

Tài liệu điều tra cho thấy, tháng 1/2004, Ngân - Thuý tới Bưu điện Hà Tây gặp giám đốc Tăng Hữu Tá, đặt vấn đề in danh bạ điện thoại. Ông Tá yêu cầu cấp dưới soạn công văn xin Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam kinh phí in với giá 100.000 đồng/cuốn (trong khi trước đó giá dự trù trình là 60.000 đồng). Việc đấu thầu in được mở ra. Nhưng qua lời khai của Thuý cho thấy, mọi việc đã được sắp đặt trước. Các nhà thầu chỉ là "quân xanh", "quân đỏ" do họ gài vào. Thực tế, ông Tá đã ký hợp đồng in 150.000 cuốn với nhóm này với giá gần 100.000 đồng (chưa VAT) để rút tiền chênh lệch chia nhau. Tổng giá trị gần 15 tỷ đồng. Tuy nhiên, vụ việc được phát hiện sớm và ngăn chặn kịp thời. Bưu điện Hà Tây mới tạm ứng cho hợp đồng 4 tỷ đồng, và nhóm Ngân mới chỉ rút 2 tỷ đồng. Theo cơ quan điều tra, nếu hợp in 150.000 cuốn danh bạ tại Bưu điện Hà Tây được triển khai, nhà nước sẽ bị thiệt hại gần 10 tỷ đồng

Hiện, ông Tá bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý làm trái quy định về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, chưa đủ cơ sở kết luận có hành vi tham ô.

Là "mắt xích" cuối cùng trong phi vụ nâng giá in, bị can Nguyễn Minh Tuấn (phó giám đốc doanh nghiệp tư nhân Mỹ thuật Nguyễn) được xác định có hành vi lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi. Theo cơ quan điều tra, biết giá trị in thực tế thấp hơn nhiều so với giá ký kết hợp đồng, Tuấn vẫn triển khai thực hiện với động cơ, mục đích để trục lợi hơn 3 tỷ đồng so với các hợp đồng in danh bạ điện thoại của Nghệ An. Với hợp đồng in danh bạ điện thoại Hà Tây, mục đích của Tuấn cũng là để trục lợi nhưng chưa kịp thực hiện thì bị phát hiện.

Anh Thư