- Tính chất bức thiết của việc đàm phán gia nhập WTO được coi là lý do chính để hai luật này được Quốc hội bổ sung vào chương trình kỳ họp, để khẩn trương sửa đổi, bổ sung bảo đảm nguyên tắc không phân biệt đối xử.

- Cụ thể trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt còn tới năm điểm, thể hiện ở thuế suất đánh vào: ô tô thuốc lá điếu, bia, rượu và giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt; Luật Thuế giá trị gia tăng còn hai điểm thể hiện ở hàng nông sản, hải sản chưa qua chế biến và bông sơ chế.

Theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành, ô tô sản xuất trong nước có thuế suất thấp hơn khá nhiều so với xe nhập khẩu. Ô tô sản xuất trong nước từ 5 chỗ trở xuống là 40%, xe từ 6-15 chỗ: 25% và xe từ 16-24 chỗ: 12,5%, trong khi xe nhập khẩu phải chịu mức thuế tương ứng là 80%-50%-30%.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra đối với mặt hàng rượu. Rượu hơn 40 độ (phần nhiều nhập khẩu) phải chịu thuế tới 75%, trong khi rượu từ 20-dưới 40 độ (chủ yếu sản xuất trong nước) chỉ phải chịu thuế 30%, riêng rượu thuốc chỉ phải chịu mức thuế 15%. Nghĩa là giữa mức thuế cao nhất và thấp nhất chênh nhau tới 5 lần. Hay như giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt: rượu, bia sản xuất trong nước được trừ vỏ chai khi tính thuế, nhưng sản phẩm tương tự nhập khẩu thì không được đối xử như vậy.

- Ngoài bảo đảm yêu cầu hội nhập, nguyên tắc của việc sửa đổi là bảo đảm ổn định nguồn thu ngân sách cho Nhà nước và tránh tác động tiêu cực tới môi trường đầu tư trong nước.

Theo luật hiện hành, thuế đánh vào thuốc lá chia thành nhiều mức, nhưng luật sửa đổi lần này thống nhất một mức thu. Thực ra nâng thuế từ 45% như hiện hành lên 65% mới tương đương mặt bằng giá với các nước, nhưng nếu áp dụng mức này ngay sẽ gây "sốc" cho hoạt động sản xuất thuốc lá nội địa. Mức 55% áp dụng trong hai năm 2006-2007 là hợp lý, để tạo "bước đệm" cho việc trồng trọt, sản xuất thuốc lá chuyển đổi dần trước khi nâng mức thuế này lên 65% vào năm 2008.

Phương án tối ưu điều chỉnh thuế suất đối với rượu là giảm khoảng cách giữa mức cao nhất và thấp nhất. Mức thuế suất đối với rượu từ 40 độ trở lên là 65%; rượu từ 20 - dưới 40 độ là 30% và rượu dưới 20 độ, rượu hoa quả rượu thuốc là 20% là bảo đảm tương đối hài hòa các lợi ích.

Trong năm tới sẽ điều chỉnh áp dụng chung mức thuế suất đối với ô tô sản xuất trong nước và ô tô nhập khẩu. Mức thuế 50% đối với xe 5 chỗ trở xuống; 30% áp dụng đối với xe từ 6-15 chỗ và xe từ 16 - dưới 24 chỗ là 15% đáp ứng được yêu cầu bức thiết của việc gia nhập WTO, đồng thời không ảnh hưởng lớn đến môi trường đầu tư, thu ngân sách Nhà nước.

Áp dụng mức thuế này thì thuế suất đối với ô tô sản xuất trong nước tăng hợp lý, từ 40% lên 50% (thấp hơn đáng kể so với lộ trình trước đây là 56%); ô tô nhập khẩu có thuế suất giảm nhiều từ 80% xuống 50%... Chính sách này sẽ tạo ra mặt bằng giá mới có lợi cho người tiêu dùng. Việc điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng còn lại cũng được thực hiện tương tự, để bảo đảm 3 nguyên tắc trên.

* Xin cảm ơn ông!