Hỏi: Sự khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo được quy định trong Luật Khiếu nại, tố cáo như thế nào?

Trả lời: Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền lợi cơ bản của công dân đã được Hiến pháp ghi nhận. Tại khoản 2 Điều 2 Luật Khiếu nại, tố cáo quy định: "Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức".

Như vậy, khác với khiếu nại, người tố cáo vì lợi ích Nhà nước, của tập thể, công dân mà báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết để có biện pháp ngăn chặn hoặc xử lý kịp thời đối với hành vi vi phạm pháp luật. Còn khiếu nại là việc người khiếu nại đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chính bản thân mình. Tuy nhiên, trong tố cáo cũng có những trường hợp vì bản thân bị đe dọa mà công dân tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, một điểm khác nhau giữa tố cáo với khiếu nại là quy định về chủ thể được quyền tố cáo. Theo quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo thì chỉ có công dân mới có quyền tố cáo. Quy định này nhằm xác định trách nhiệm của người tố cáo chịu trách nhiệm về những thông tin tố cáo mà mình đã cung cấp cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Vì vậy, người tố cáo phải ghi rõ họ tên, địa chỉ của mình để cơ quan có thẩm quyền có điều kiện liên hệ khi cần thiết hoặc để xử lý trách nhiệm cá nhân khi cố tình tố cáo sai sự thật. Trường hợp cơ quan, tổ chức cung cấp các thông tin cho cơ quan, tổ chức, cá nhân về hành vi trái pháp luật nào đó thì đó là việc phát hiện với cơ quan Nhà nước và nó được tiếp nhận, giải quyết không giống với trình tự giải quyết tố cáo của công dân. Vì vậy, Luật Khiếu nại, tố cao không điều chỉnh tố cáo và giải quyết tố cáo của cơ quan, tổ chức.

Về đối tượng bị tố cáo thì theo quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo, bất cứ một hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại, hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đều là đối tượng bị tố cáo. Trên tinh thần mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải được phát hiện và xử lý nghiêm minh, kịp thời, Luật Khiếu nại, tố cáo quy định công dân có quyền tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về bất cứ hành vi vi phạm pháp luật nào.