Ðối tượng cầm đầu là Bùi Thị Lan Anh, sinh năm 1976 đăng ký hộ khẩu thường trú tại phòng 5 B21 tập thể Yên Lãng, Thịnh Quang (Ðống Ða, Hà Nội) đang ở số 3 ngách 43/113 Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội.

Khám xét tại hai xưởng sản xuất của Lan Anh tại xã An Khánh (Hoài Ðức, Hà Tây) đã phát hiện thu giữ 380 bao xi-măng Hoàng Thạch, 391 bao xi-măng Bút Sơn; hai bộ dụng cụ dùng để sản xuất xi-măng, khoảng 1,5 tấn bột đá, 561 bao xi-măng Tam Ðiệp, 504 vỏ bao xi-măng Hoàng Thạch, Bút Sơn dùng để sản xuất xi-măng giả. Cả hai xưởng sản xuất này đều được thuê từ vài tháng nay, chỉ hoạt động về đêm.

Ðáng chú ý là có nhiều người dân chung quanh hai cơ sở sản xuất này đã biết đây là điểm sản xuất xi-măng giả, nhưng công an xã và chính quyền địa phương hoàn toàn không có thông tin gì. Mỗi đêm, có từ hai đến ba chuyến xe chở khoảng 20 tấn xi-măng đi tiêu thụ.

Mở rộng điều tra, cơ quan cảnh sát điều tra (CSÐT) đã khám xét hàng loạt các cửa hàng vật liệu xây dựng tiêu thụ xi-măng giả của Lan Anh. Tại cửa hàng vật liệu xây dựng Ðãng Thu ở đường Nguyễn Phong Sắc do Vũ Thị Thu làm chủ thu giữ 56 bao xi-măng Bút Sơn, 170 bao xi-măng Hoàng Thạch, nhiều sổ sách chứng minh hoạt động mua bán xi-măng giả với Bùi Thị Lan Anh. Chiều 20-12, khám tiếp cửa hàng của Nguyễn Thị Sơ ở 22 Ðông Quan (Cầu Giấy, Hà Nội) phát hiện 93 bao xi-măng giả mua chưa kịp tiêu thụ.

Ðiều đáng nói là trước đây, ngày 1-8, Lan Anh đã từng bị Công an huyện Hoài Ðức, tỉnh Hà Tây xử phạt hành chính về tội sản xuất xi-măng giả. Tuy nhiên, do hám lời, Lan Anh vẫn tiếp tục sản xuất xi-măng giả với quy mô lớn. Lan Anh đã thuê hai xưởng và ba công nhân chuyên đóng bao, hai lái xe vận chuyển hàng, hai người bốc vác hàng. Ðể làm giả, các công nhân sản xuất được chỉ đạo pha trộn xi-măng thật Tam Ðiệp, Bút Sơn trộn với bột đá theo tỉ lệ 100 kg thật với 37 kg bột đá. Tuy nhiên để ngụy trang cho hoạt động bất minh của mình, Lan Anh không bán hoàn toàn là xi-măng giả mà bán cả xi-măng thật kèm lẫn xi-măng giả. Ý thức được hành vi làm giả, Lan Anh chỉ đạo cho công nhân dấu kỹ lượng lớn xi-măng giả trong các góc khuất của kho, chỉ khi nào bán, xi-măng giả mới lộ diện.

Tổng số tang vật thu giữ gồm 690 bao xi-măng giả Hoàng Thạch và 391 bao xi-măng giả Bút Sơn trọng lượng 50,45 tấn và hai bộ công cụ sản xuất xi-măng giả, 1,5 tấn bột đá, vỏ bao xi-măng dùng để sản xuất xi-măng giả. Hàng sản xuất vận chuyển ra tiêu thụ cho các đại lý, công trình trọng điểm quan trọng của UBND, công an và nhà dân tại Hà Nội, số lượng tiêu thụ từ hai đến ba xe, hàng chục tấn trong một đêm. Ðể tiêu thụ số lượng lớn xi-măng giả, giá xi-măng mỗi bao bán thấp hơn với giá thị trường là 2.000 đồng. Cụ thể, giá xi-măng giả Hoàng Thạch là 720 nghìn đồng/tấn, còn xi-măng Bút Sơn giá mềm hơn, chỉ 685 nghìn đồng/tấn. Tuy nhiên, theo ước tính của cơ quan CSÐT, lượng xi-măng giả đã sản xuất, tiêu thụ được từ lâu, rất lớn khoảng vài trăm tấn nhưng thực tế có thể lên tới hàng nghìn tấn.

Phương thức sản xuất theo kiểu thủ công, sau khi đổ xi-măng thật từ các bao xi-măng đem trộn lẫn với bột đá thành xi-măng giả và khâu lại. Mặc dù nếu nhìn kĩ các đường khâu trên bao bì có thể phát hiện được, và việc phát hiện xi-măng giả đối với các chủ công trình, chủ thầu xây dựng không phải là điều khó. Tuy nhiên một lượng lớn xi-măng giả vẫn được tiêu thụ trót lọt. Trong đó có công trình văn phòng làm việc cao chín tầng của Công ty Kinh doanh Xuất nhập khẩu Viglacera do Công ty cơ khí xây dựng Viglacera xây dựng. Cơ quan CSÐT đã thu thập được số lượng lớn sổ sách, hóa đơn, chứng từ của Lan Anh và các đại lý đồng thời qua đấu tranh khai thác, các đối tượng đã khai nhận hàng loạt các công trình đã sử dụng xi-măng giả. Qua điều tra cho thấy, phần lớn các chủ đại lý biết rõ là xi-măng giả nhưng vẫn tiếp tay bán lượng lớn hàng giả ra thị trường và nhiều khả năng có sự móc nối giữa các đại lý bán xi-măng và chủ thầu xây dựng. Theo tài liệu của cơ quan điều tra, còn nhiều đại lý xi-măng giả khác tiêu thụ xi-măng giả của Lan Anh sẽ tiếp tục được xử lý.

Vấn đề đặt ra là đối với các công trình xây dựng phải chăng do vô tình hay hữu ý mà khâu kiểm định chất lượng sản phẩm xi-măng trước khi đưa vào sử dụng lại sơ hở, dẫn đến lượng lớn xi-măng giả được sử dụng gây tác hại khôn lường. Công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng hạn chế, do vậy không phát hiện và ngăn chặn kịp thời việc sản xuất xi-măng giả. Riêng đối với cơ sở sản xuất xi-măng giả của Lan Anh, mặc dù trước đó đã bị Công an huyện Hoài Ðức phát hiện, xử lý nhưng hoạt động này vẫn tiếp tục tái diễn vài tháng sau mới bị lực lượng CSÐTTP về TTQLKT Hà Nội phát hiện, bắt giữ.

Thực tế cho thấy thủ đoạn ăn cắp, rút ruột công trình ngày càng tinh vi, trong đó có thủ đoạn sử dụng xi-măng giả. Xi măng là mặt hàng đặc biệt, quyết định quan trọng trong chất lượng tuổi thọ công trình. Hậu quả của nó vô cùng lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tính mạng của nguời dân.

Thời gian gần đây, hiện tượng sản xuất xi-măng giả giảm nhiều so với 5 năm về trước do lượng xi-măng cung ứng ổn định, không có cơn sốt. Tuy nhiên vụ làm xi-măng giả và tiêu thụ với số lượng lớn tiếp tục cảnh báo về nguy cơ tái diễn của tình trạng này. Hành vi sản xuất, buôn bán xi-măng giả của Bùi Thị Lan Anh và đồng bọn gây nguy hiểm đến chất lượng các công trình xây dựng, nguy hiểm đến tính mạng con người, làm tiền đề cho tội phạm tham nhũng trong xây dựng cơ bản, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ðể giữ chữ tín trong kinh doanh, bảo đảm chất lượng các công trình xây dựng đòi hỏi trách nhiệm của các chủ thầu xây dựng và các chủ đầu tư phải kiểm tra, giám sát chặt chẽ chất lượng vật liệu xây dựng, tránh sử dụng phải đồ giả, kém chất lượng. Lực lượng chức năng cần thường xuyên thanh kiểm tra các cơ sở sản xuất ngăn chặn kịp thời các hành vi làm hàng giả, nhất là những loại vật liệu xây dựng như xi-măng, xử nghiêm các đối tượng vi phạm.