Mất ngủ xảy ra do tình chí uất ức, lo buồn và suy nghĩ quá mức. Do đó, trong điều trị, người bệnh phải tự mình rèn luyện thân thể là chính; thầy thuốc chỉ giúp đỡ được một phần. Tự xoa bóp là một biện pháp tốt.

Mất ngủ là triệu chứng thường gặp trong bệnh tâm căn suy nhược, là bệnh rối loạn chức năng của vỏ não, làm cho quá trình nội ức chế bị suy yếu, ảnh hưởng đến chuyện nghỉ ngơi sau khi làm việc. Bệnh hay xảy ra ở người làm việc trí óc.
Các yếu tố như thất tình, buồn, suy nghĩ, uất ức, sợ hãi quá độ đều có thể gây bệnh. Ngoài ra, mất ngủ còn là do hậu quả của một số bệnh mạn tính khác làm cho tâm, can, tỳ, thận bị suy yếu gây nên. Cơ chế bệnh sinh: thường do can uất hóa hỏa, ảnh hưởng tới thận âm, gây ra thận âm hư, can dương vượng, sau đó có thể làm tâm tỳ hư.

Thể thận âm hư, can dương vượng: Mất ngủ, váng đầu, ù tai, hoa mắt, hay quên, dễ cáu gắt, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng. Cần xoa bóp vùng đầu là chính.

Véo dọc trán từ huyệt ấn đường (chính giữa 2 đầu lông mày) lên chân tóc rồi lần lượt véo hai bên từ ấn đường tỏa ra như nan quạt giấy cho hết trán. Véo lông mày từ ấn đường ra hai bên 3 lần (nếu thấy chỗ nào cứng đau hơn chỗ khác, tác động thêm để da mềm mại trở lại).

Dùng hai ngón tay miết từ ấn đường tỏa ra hai bên thái dương, làm từ sát vùng lông mày trước rồi làm dần lên trán.

Dùng 2 ngón tay phân hợp cùng một lúc vùng trán. Để hai tay đối diện nhau, vỗ vòng quanh đầu hướng ngược nhau (làm 2 vòng). Dùng thủ thuật chặt bằng ngón tay, gõ đầu người bệnh. Tiếp đó, dùng 2 bàn tay bóp đầu người bệnh hướng ra trước, lên trên và ra sau.

Ấn huyệt bách hội (đỉnh đầu). Bóp huyệt phong trì (ở trong góc lõm do đáy hộp sọ và bờ ngoài khối cơ phía sau cổ tạo nên), bóp gáy, vai.

Thể tâm tỳ đều hư: Mất ngủ, đau đầu, mộng nhiều, hồi hộp, kém ăn, ngắn hơi, mệt mỏi, lưỡi có rêu. Cần xoa bóp thêm vùng lưng. Bệnh nhân nằm sấp, hai tay duỗi theo thân hoặc để lên đầu. Người làm day rồi bấm hai bên thái dương. Lăn hai bên thắt lưng và cột sống. Ấn các huyệt: Đại trùy (nằm sau gáy, ngay chính giữa cột sống, khi người bệnh ngồi cúi đầu thì ngay dưới gồ cao nhất ở gáy là huyệt), thận du (từ mỏm gai đốt sống thắt lưng ra 1,5 tấc). Véo cột sống 1-2 lần. Phát huyệt mệnh môn (chính giữa thắt lưng, dưới đốt sống thứ 2 tính từ dưới lên) 3 cái.

Ngày xoa bóp 1 lần, tùy theo nguyên nhân, có thể làm 2-3 lần hoặc lâu dài.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)