DEP có mặt trong các loại nước hoa và... thuốc trị ghẻ.

DEP - một chất thường được dùng làm thuốc trị ghẻ - có mặt trong rất nhiều loại mỹ phẩm. Chất này nằm trong nhóm ester phtalat, có thể gây tổn thương cho cơ quan sinh sản, phổi, thận, đặc biệt là tạo khối u ở gan.

Chất phụ gia được thêm vào chế phẩm để đạt yêu cầu về hình thức và phát huy tối đa giá trị sử dụng. Trong thuốc, chất phụ gia được gọi là tá dược; có tác dụng bảo quản, chống oxy hóa, giúp thời gian tồn trữ thuốc kéo dài hơn. Còn trong mỹ phẩm, chất phụ gia là tá dược nhũ hóa (giúp kem dưỡng da trông tươi mịn, hấp dẫn hơn) hoặc là chất định hương (giúp nước hoa có mùi thơm quyến rũ kéo dài).

Đa số các chất phụ gia đều là hóa chất tổng hợp. Khoảng vài chục năm trở lại đây, có nhiều báo cáo khoa học và cuộc tranh luận về độ an toàn của các vật dụng, đặc biệt là chất phụ gia, vốn đã trở nên quen thuộc trong đời sống. Một số hóa chất được xem là đáng ngờ về mặt an toàn, bị nhiều nước đề nghị xếp vào loại gây xáo trộn, làm hư hại hệ thống nội tiết của con người. Trong đó, có một nhóm đã được nêu đích danh là ester phtalat, trong đó có DEP (diethyl phtalat), DBP (dibutyl phtalat) và DEHP (di- (2-ethyl hexyl) phtalat)...

Kết quả một số công trình nghiên cứu về ester phtalat trên súc vật cho thấy, chất này gây hại cho cơ quan sinh sản (như làm tổn thương tinh hoàn của chuột đực), làm tổn thương phổi, thận và tạo khối u ở gan. Ở người, khi tìm nguyên nhân dậy thì sớm của các bé gái Puerto Rico, các nhà khoa học tìm thấy mối liên hệ giữa hiện tượng ngực phát triển bất thường với hàm lượng khá cao phtalat trong máu ở các bé gái 6 tháng đến 2 tuổi.

Hiện nay, các ester phtalat đã gắn liền với cuộc sống con người vì chúng có mặt trong đa số các vật dụng sinh hoạt hàng ngày. Nó là chất hóa dẻo trong các vật dụng plastic, chủ yếu là PVC (dùng làm đồ chơi trẻ em; thùng, chai nhựa, vật chứa, bao bì nói chung). DEP - một loại ester phtalat - được dùng làm chất định hương trong nước hoa. Các thương hiệu mỹ phẩm nổi tiếng trên thế giới đều có sử dụng ester phtalat.

Do có tác dụng diệt một số ký sinh trùng, DEP được dùng làm dung dịch bôi ngoài da để trị ghẻ ngứa (diệt cái ghẻ) và phòng muỗi đốt (bốc hơi xua muỗi). Nó còn đóng vai trò tá dược, làm chất hóa dẻo cho bao phim (hay bao màng mỏng) của thuốc uống dạng viên, giúp màng này không bị khô, nứt, tróc.

Nếu sử dụng mỹ phẩm đựng trong bao bì bằng plastic, nhựa dẻo, các ester phtalat sẽ được hấp thu qua da. Đồ chơi trẻ em nếu làm bằng nhựa được hóa dẻo bằng phtalat thì khi trẻ cắn ngậm, vô tình cơ thể sẽ hấp thu một lượng phtalat không nhỏ.

Nhiều nước trên thế giới đã phản ứng với các phụ gia gây hại, trong đó có các ester phtalat. Từ năm 1999, Ủy ban châu Âu yêu cầu các quốc gia thành viên nghiêm cấm sản xuất và khuyến cáo không dùng đồ chơi trẻ em làm bằng nhựa hóa dẻo có phtalat.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)