Ở người cao tuổi, các cơ quan, đặc biệt là hệ tiêu hóa hoạt động kém hơn trước. Hàm răng yếu nên khó nhai cắn thức ăn; tuyến nước bọt bị teo gây khó nuốt; niêm mạc dạ dày và ruột cũng teo nên lượng men tiêu hóa giảm. Hoạt động của gan, thận cũng yếu đi nên khả năng đào thải chất độc sa sút.
![]() |
Người cao tuổi nên ăn nhiều rau quả. |
Nhu cầu năng lượng của người 60 tuổi giảm đi 20%, người trên 70 tuổi giảm đi 30% so với người 25 tuổi. Do vậy, người cao tuổi cần chú ý giảm mức ăn so với thời trẻ. Nếu vẫn ăn như trước, năng lượng thừa sẽ chuyển thành mỡ nằm trong lòng mạch máu, bọc các cơ quan nội tạng... dẫn đến các bệnh tim mạch, thiếu máu não, gan, thoái hóa mỡ...
Trước đây, nếu các cụ ăn 3-4 bát cơm thì nay chỉ nên ăn 2 bát hoặc 1 bát cơm và 1 bát khoai (khoai lang, khoai sọ hoặc khoai tây). Khoai củ có năng lượng thấp (1 bát cơm có năng lượng bằng 3 bát khoai) và giúp giữ được cảm giác no, ngoài ra còn cung cấp thêm một số thành phần dinh dưỡng khác. Ngoài giảm cơm, các cụ cần tự giảm mức ăn thịt, thay thế thịt bằng cá và thủy sản, nhất là cá nhỏ hầm nhừ ăn cả xương vì chất đạm của cá dễ tiêu hơn, ít cholesterol. Cá cũng là nguồn canxi tốt, giúp hạn chế bệnh xốp xương ở người già.
Nên giảm các món ăn có nhiều chất béo; nên ăn các món luộc, hầm, hấp và hạn chế các món xào, rán. Rất hạn chế ăn đường và các loại bánh kẹo, nước ngọt vì ở người cao tuổi, tuyến tụy (tiết ra insulin để chuyển hóa đường) hoạt động không tốt như khi còn trẻ, nếu ăn nhiều đồ ngọt thi sẽ làm đường huyết tăng nhanh, buộc tuyến tụy phải làm việc gắng sức, gây bệnh tiểu đường.
Người cao tuổi nên ăn thêm các sản phẩm chế biến từ đậu tương như: đậu phụ, tào phớ, sữa đậu nành và vừng lạc. Những thức ăn này vừa là nguồn chất béo vừa là nguồn chất đạm tốt với người cao tuổi, giúp phòng chống các bệnh tim mạch và ung thư.
Ăn nhiều rau tươi, quả chín vì đây là nguồn cung cấp vitamin, chất khoáng giúp tăng sức đề kháng và sức bền của thành mạch. Ngoài ra ở người già, nhu động ruột giảm, dễ dẫn đến táo bón, giữ lại các chất độc hại trong cơ thể. Việc ăn nhiều rau để có chất xơ sẽ kích thích nhu động ruột, đẩy phân ra ngoài, tránh táo bón. Các chất xơ trong rau quả còn có tác dụng như cái chổi quét hết cholesterol thừa ra khỏi cơ thể để phòng xơ vữa động mạch.
Người cao tuổi cần ăn nhạt vì nếu ăn mặn sẽ tăng nguy cơ bị cao huyết áp. Lượng muối ăn hằng ngày nên là 5-6 g và dưới 200 g trong một tháng.
Người cao tuổi có nhiều nguy cơ bị tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim nên cần tránh uống rượu kể cả thường xuyên uống rượu thuốc. Với các cụ khỏe mạnh, trong những ngày vui có thể dùng một lượng nhỏ các loại rượu vang nhẹ hoặc bia.
Có thể ăn 3-4 bữa một ngày. Tránh ăn quá no, nhất là bữa tối trước khi đi ngủ. Nên ăn bữa cuối trước khi đi ngủ từ 2 tiếng rưỡi đến 3 tiếng. Nên chú ý chế biến các món ăn hỗn hợp và nấu mềm vì răng và sức nhai của người già đã kém.
Cần bảo đảm uống đủ nước. Người cao tuổi nên uống nước chè loãng, nước vối, nước sôi để nguội. Uống đủ nước giúp các quá trình chuyển hóa và các hoạt động của các cơ quan, bộ phận trong cơ thể diễn ra bình thường, giúp đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nên tránh uống nhiều nước buổi tối vì người già khó ngủ, việc uống nhiều nước sẽ làm các cụ phải tỉnh giấc để đi tiểu, sau đó không ngủ lại được.
Người cao tuổi cần luôn theo dõi và duy trì cân nặng ở mức vừa phải, BMI nên đạt từ 18,5 đến 20,0. Thí dụ, đối với một cụ cao 1,65 m thì cân nặng chỉ nên giữ ở mức từ 50,5 kg đến 55 kg.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)
▪ Thuốc trị chứng bất lực sau phẫu thuật tiền liệt tuyến (28/05/2005)
▪ Người mắc bệnh hen suyễn không nên cười to (28/05/2005)
▪ Hóa chất trong đồ nhựa có thể gây hại cho thai nhi (28/05/2005)
▪ Ngưng thở khi ngủ gây hại cho gan (27/05/2005)
▪ Tuổi của chồng liên quan đến hư thai (28/05/2005)
▪ Cắt u phì đại tuyến tiền liệt bằng nội soi (27/05/2005)
▪ Tại sao người già dễ gặp tác dụng phụ của thuốc? (27/05/2005)
▪ Tăng 'nam tính' bằng món ngẩu pín (27/05/2005)
▪ Sự ra đời của 'công nghệ' mang thai hộ (27/05/2005)
▪ Biển tốt cho sức khỏe như thế nào? (27/05/2005)