Bệnh SARS dễ quay lại trong năm nay.

Năm 2005 thời tiết sẽ khắc nghiệt hơn các năm khác, nắng nóng nhiều mà mưa gió, giá rét cũng lắm; bệnh hô hấp dễ phát triển. Ai mắc bệnh phổi thì khó chữa, lâu khỏi. Vì vậy, bệnh nhân phổi mạn, người già và trẻ em cần chú ý đề phòng khi thời tiết nóng lạnh thất thường.

Những dự đoán trên được đưa ra dựa vào học thuyết vận khí của Hải Thượng Lãn Ông. Trong năm Ất Dậu, Ất là âm kim. Kim vận không mạnh, hỏa khí thừa thế khắc lại (Hỏa khắc Kim); bệnh nóng, nhiệt lan tràn.

Theo quy luật sinh khắc và chế hóa lẫn nhau thì Phế thuộc kim. Tâm hỏa thịnh sẽ khắc Phế. Thận thuộc thủy là kim sinh ra (con của Phế) nên phản phục lại Tâm hỏa. Người nhiễm phải thời khí này thấy có các chứng trạng như nóng sốt, hắt hơi, ho, thổ huyết, cổ đau, mũi khô, mắt đỏ, chảy máu cam, tiểu tiện không lợi, đại tiện ra máu, tự đổ mồ hôi không muốn ăn, người lạnh thích nằm co, trong bụng dưới nổi cục hòn, ngủ không yên, nói mê.

Như vậy, năm nay sẽ nổi lên bệnh thuộc hệ hô hấp, có liên quan đến Tâm và Thận. Cụ thể hơn, trong 6 tháng đầu năm: khí dương minh Táo kim làm chủ, Táo khí thịnh vượng sẽ khắc Can mộc. Bệnh phong do Can dấy lên sẽ có ảnh hưởng đến Tỳ (hệ tiêu hóa). Do đó, ngoài bệnh phổi, các bệnh gan, dạ dày cũng phát triển. Từ tháng 4 đến tháng 6, cần đề phòng bệnh dịch tả mùa hè và ở một số địa phương có thể tái phát dịch cúm phổi (SARS). Cũng trong 6 tháng cuối năm, khí thiếu âm quân hỏa làm chủ, là khách khí. Nó bị chủ khí là thiếu dương hàn thủy khắc chế. Điều này trái quy luật nên hai tạng Tâm và Thận bị nhiễm tà khí. Người bệnh thấy trên nóng dưới lạnh, nóng rét qua lại, ôn bệnh, nhiệt bệnh có điều kiện phát sinh.

Trong năm Ất Dậu, Vận và Khí đều là âm kim, gọi là năm Thiên phù, thời tiết diễn ra rất phức tạp. Cơ quan tạng phủ nào đồng khí với Vận và Khí đó thì dễ nhiễm thời khí mà sinh bệnh, chủ yếu là về hô hấp, đồng thời còn liên quan đến tạng Tâm và Thận. Vì vậy, người có bệnh phổi mạn tính như ho hen, viêm phế quản, ho lao, tràn dịch phổi và các bệnh tim mạch, thận cần chủ động phòng bệnh trước khi thời tiết bất thường xảy đến.

Việc phòng bệnh tốt nhất là rèn luyện thể lực, thể dục dưỡng sinh. Nên tập thường xuyên 1-2 môn như đi bộ, dịch cân kinh, thái cực quyền, suối nguồn tươi trẻ, hương công, sắc ký khí công, thiền dưỡng sinh... Đồng thời, phải định kỳ đến bác sĩ kiểm tra bệnh, uống thuốc tăng sức đề kháng cơ thể để đẩy lùi bệnh ngay từ đầu tháng 2 âm lịch. Vì vào giữa tháng 2 đến đầu tháng 4, chủ khí và khách khí đều là hỏa, khắc mạnh Phế (thuộc kim). Phế kim vốn yếu, lại bị hai hỏa đồng khắc nên sinh bệnh khó chữa, lâu khỏi...

Trong các tháng hè nóng bức, nên dùng trà “sinh mạch tán” gồm các vị: sa sâm 15 g, mạch môn 12 g, ngũ vị tử 5 g, đương quy 8 g. Tán nhỏ, bỏ lọ, dùng pha trà uống hằng ngày. Tác dụng: bổ phế, sinh tân dịch, thanh nhiệt, giải khát. Sau buổi tập, nên xoa bóp toàn thân. Những tháng mùa đông rét lạnh nên uống nước trà gừng hoặc nước đỗ đen sao cháy với vài lát gừng tươi.

Lương y Minh Chánh, Sức Khỏe & Đời Sống