Vị thuốc từ hạt kê
Các Website khác - 21/01/2005
Kê có hai loại kê thường và kê nếp, chủ yếu để trừ nhiệt, giải độc, giải khát, lợi tiểu tiện. Xin giới thiệu chín bài thuốc chữa bệnh đơn giản từ loại hạt này.
Kê còn gọi là tiểu mễ, bạch lương túc, túc cốc, ngạch túc, cốc tử, hàn túc, hoàng túc, khỏa tử. Là nhân của hạt cây kê, thực vật thuộc họ lúa (Poaceae). Còn có một loại kê có tính dẻo cao gọi là hoàng mễ, kê nếp. Dùng làm dược liệu có khác nhau. Tính mát. Vị ngọt mát. Thành phần chính có: chất béo, albumin 9,7%, amiđông 77%, calci, phôtpho, sắt, caroten, vitamin B1, a-xít nicotic, a-xít béo, a-xít amin nhiều dạng. 100g cho nhiệt lượng 362 kcal.

Tác dụng: hòa trung, bổ thận, khỏe tì vị trừ nhiệt, giải độc, giải khát, lợi tiểu tiện. Chủ yếu dùng cho tì vị hư nhiệt, đau bụng nôn mửa, chống thiếu nước khi tiêu chảy. Kê vàng: tiêu hóa thức ăn thịt, đỡ mệt mỏi do nhiệt, hòa vị, ngủ ngon.

Cách dùng: Uống: nấu thành canh hoặc đun thành cháo. Dùng ngoài da: nghiền thành bột hoặc quấy thành hồ mà bôi, xoa.

Kiêng kị: không dùng chung với quả hạng lúc uống.

Chữa trị:

1. Tì vị hư yếu, tiêu hóa kém, đau bụng nôn mửa: Bột kê 150 - 200 g hòa với nước, viên lại thành viên. Mỗi lần ăn 30 - 50 viên, chưng chín xong cho thêm ít muối, ăn không hoặc ăn với canh.

2. Giải khát miệng khô: kê nấu thành cơm mà ăn.

3. Bị bỏng nước sôi hoặc bỏng lửa. Kê sao cho biến mầu nghiền bột hòa với rượu mà đắp vào chỗ bỏng.

4. Miệng khô, dạ dày nóng, tiểu tiện khô: kê để lâu năm đun thành cháo mà ăn.

5. Cầm đi lị: kê để lâu năm đun với nước mà uống.

6. Lao phổi , nhiệt độ thấp, mồ hôi trộm, xương nóng: kê dẻo, lượng vừa đủ, đun cháo ăn.

7. Trẻ con bị cam tích, tiêu hóa kém: kê 100g, một số lát khoai mài vừa đủ, đun thành cháo ăn.

8. Người già thân thể gầy yếu, phụ nữ đẻ thiếu sữa : a/ Kê 30 - 50g đun cháo cho thêm đường đỏ đủ lượng đánh đều, ăn lúc nóng; b/ Kê, khoai lang mỗi thứ 50g, đun thành cháo. Ăn vào sáng và tối.

9. Tiêu hóa kém làm cho mất ngủ: Kê 25g, bán hạ đã chế biến 10g, sắc để uống.

Theo sách "Thức ăn vị thuốc" Viện nghiên cứu
và Phổ biến kiến thức bách khoa