Cử tri Nhật Bản đi bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử ngày 11-9 đang nghĩ rằng nếu Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Koizumi lại chiến thắng thì chính quyền của ông sẽ chỉ tồn tại một năm nữa thôi. Vì sao?

Suy nghĩ của người Nhật là có lý do. Bản thân ông Koizumi đã tuyên bố có thể từ chức vào tháng 9-2006 vì thời điểm đó nhiệm kỳ Chủ tịch Đảng LDP của ông kết thúc. Đã có râm ran dư luận dự đoán ai sẽ thay ông Koizumi làm Chủ tịch Đảng LDP để giữ chức Thủ tướng.

Tuy có uy tín, nhưng ông Koizumi không muốn công khai đề cử người kế nhiệm mình dù không dưới một lần ông đặt ra tiêu chuẩn người đó phải tiếp tục thực hiện đường lối cải cách của ông. Các nhà bình luận đã nêu ra 3 ứng cử viên:

1. Shinzo Abe, quyền Tổng Bí thư Đảng LDP, giành vị trí thứ hai sau ông Koizumi trong những cuộc thăm dò uy tín. Tiếc thay, tuy là ứng viên nặng ký nhưng ông này có nhược điểm thiếu kinh nghiệm hoạt động chính phủ. Thêm nữa, ông Abe là cháu một nghi can tội phạm chiến tranh thời Thế chiến II và ủng hộ các cuộc viếng thăm đền Yasukuni gây tranh cãi của ông Koizumi.

2. Sadakazu Tanigaki, Bộ trưởng Tài chính, luật sư, người được ông Koizumi ngợi khen là “kiên định và nghiêm túc”. Nhưng ông này thiếu kinh nghiệm lãnh đạo chính phủ và chưa đủ tài tập hợp các phe phái của Đảng LDP.

3. Taro Aso, Bộ trưởng Nội vụ, người từng trải nhất trong việc điều phối công việc của chính phủ.

Ngoài 3 nhân vật trên, có thể còn có ứng viên thứ 4 là Yasuo Fukuda, nguyên chánh văn phòng nội các, con trai cố Thủ tướng Takeo Fukuda. Ông này có lợi thế là nhãn quan chính trị cân bằng, biết giữ đoàn kết nội bộ và có quan hệ tốt với Bắc Kinh, điều kiện thuận lợi để cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Người thay thế ông Koizumi không thiếu và những nhân vật lắm tham vọng chính trị cũng không ít. Nhưng một câu hỏi lớn được đặt ra mà các nhà phân tích chính trị ở Tokyo chưa trả lời được là liệu ông Koizumi có giữ lời hứa chỉ làm Thủ tướng một năm nữa hay không?

T. Tùng