Về chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào:
Phát triển quan hệ trong khác biệt quan điểm

Đích thân Tổng thống Mỹ G.Bush thú nhận với báo chí rằng cuộc gặp cấp cao Mỹ - Trung Quốc chỉ đạt được tiến bộ ít ỏi. Đây là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của nhà lãnh đạo Trung Quốc Hồ Cẩm Đào trên cương vị Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc và Chủ tịch nước CHND Trung Hoa. Sự công nhận nói trên của ông Bush không làm suy suyển nhiều đến ý nghĩa của cuộc gặp cấp cao này đối với quan hệ giữa hai nước.

Mối quan hệ ấy rất đặc biệt. Cả hai không thể không hợp tác với nhau, nhưng đồng thời lại không thiếu lý do để nghi ngại nhau. Những khác biệt quan điểm còn quá cơ bản và mang tính nguyên tắc: Từ quan hệ với Đài Loan đến tỉ giá đồng nhân dân tệ, từ đảm bảo cung ứng năng lượng đến bản quyền sở hữu trí tuệ, từ vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên và Iran đến tình trạng dân chủ, nhân quyền ở hai nước... Trong cuộc gặp này, hai bên chỉ đề cập đến chứ chưa thể giải quyết những bất đồng quan điểm trên các lĩnh vực ấy.

Hai nước không chỉ chủ trương, mà còn tìm ra phương cách tăng cường quan hệ trong sự khác biệt quan điểm. Vì 3 lý do chính: Thứ nhất, cả hai đều cần đến nhau để thực hiện những ưu tiên chính sách của mình. Chẳng hạn như Trung Quốc muốn thực hiện thành công chủ trương "trỗi dậy một cách hoà bình" thì phải hợp tác và khai thác thế mạnh của đối tác, chứ không thể biệt lập, lại càng không thể trong đối đầu với họ. Hay như đối với Mỹ, không có Trung Quốc, Mỹ không thể giải quyết ổn thoả mối bất hoà của Mỹ với CHDCND Triều Tiên và Iran trong vấn đề hạt nhân.

Thứ hai, sự đan xen lợi ích đã buộc cả hai nước phải chấp nhận tính chất mâu thuẫn trong chính sách của bên này đối với bên kia. Điều này thể hiện rõ nhất trong vấn đề cán cân thương mại mất cân đối và vấn đề Đài Loan.

Thứ ba, khúc mắc giữa hai nước tạo cơ hội cho không ít đối tác khác của họ lợi dụng để phục vụ cho những ý đồ riêng bất lợi cho chính mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Cũng một phần vì thế mà cuộc gặp thượng đỉnh này pha trộn giữa chính thức và làm việc, giữa nghi thức lễ tân trang trọng và có phân biệt. Cũng vì thế mà tuy không đạt được tiến triển nhiều, nhưng cả hai bên đều tỏ ra hài lòng. Nước lớn có cách ứng xử riêng của nước lớn. Nhưng cả những đối tác khác cũng nhìn nhận đó là phương cách thích hợp để thực hiện lợi ích trong quan hệ quốc tế của thế giới hiện tại.

L.P.Ân