Dũng cảm phá vỡ im lặng

Gặp phóng viên Hãng tin AP trước hội nghị trên, Keren, với nụ cười lúm đồng tiền và hàm răng niềng, đã thoải mái kể về cuộc sống của em từ khi biết mình có HIV. Keren mới 5 tuổi khi cha mẹ giải thích cho em biết họ có HIV và em cũng vậy. Nhưng Keren là một cô bé hiếm có ở Mỹ Latin, đã dũng cảm phá vỡ im lặng để nói lên với các bạn học rằng mình có HIV.

Keren đã quyết định công khai tình trạng HIV của mình khi biết số nạn nhân của virus này gia tăng mạnh trong thanh thiếu niên. Hiện cô bé 12 tuổi này là một trong những nhà hoạt động chống AIDS xuất sắc nhất Mỹ Latin và còn biên tập một tạp chí trẻ em về đề tài HIV.

Khi đến trường lần đầu, các bạn cùng lớp Keren từ chối chơi chung với em vì em đã nói ra sự thật mình có HIV. Lúc 9 tuổi, Keren bắt đầu cùng cha mẹ – các nhà sáng lập nhóm hoạt động chống AIDS có tên Llaves – đi diễn thuyết ở các trường học. Em đã đến 6 nước để chia sẻ câu chuyện của mình.

Năm ngoái, Keren còn khởi động Llavecitas, ấn bản dành cho trẻ em về đề tài HIV của Llaves, tạp chí do cha mẹ em xuất bản phát hành khắp Honduras. Mỗi tuần, Keren viết một bài xã luận lạc quan, như mới đây, em viết: “Mình muốn chúc mừng tất cả bạn nam, nữ đã tốt nghiệp với điểm cao. Tiếp tục như thế nhé!”. Những khi nhận e-mail từ những trẻ có HIV khác lo lắng về việc phải nói ra sự thật, Keren khuyên họ đầu tiên hãy giải thích với bạn bè về bệnh, về cách nó lây lan và chống nó lây lan, sau đó nếu muốn, hãy tin tưởng nói với bạn bè rằng mình có HIV.

Keren hiện rất nổi tiếng ở trường. Em còn theo học hát và học diễn xuất, mơ sẽ đến Hollywood. Keren tiết lộ, em có chung “cung chiếu mệnh” là Nhân Mã với ngôi sao tuổi teen Miley Cyrus và cũng thích màu hồng như Miley. Có nhiều niềm vui đã giúp Keren quên mình có HIV.

Giải pháp cho thực tế mới

Theo Nils Katsberg, giám đốc UNICEF khu vực Mỹ Latin và Caribbean: “Có cả một thế hệ mới là các trẻ em sinh ra đã có HIV nay đang đến tuổi trưởng thành, đem lại những thách thức rất đáng quan tâm”. Ở Mỹ Latin, không dễ dàng khích lệ một trẻ có HIV nói ra điều đó vì những gì liên quan tình dục là chuyện cấm kỵ.

Maria Villanueva Medina, nhà tâm lý học của Casa de la Sal, tổ chức điều hành trại dành cho trẻ mồ côi có HIV ở Mexico City, nhận xét: Trẻ có HIV thường sống gần như “câm lặng” ở trường học hay ở cộng đồng, chúng không thể nói về tình trạng bệnh tật của mình vì lo sợ bị tẩy chay. Casa de la Sal đang tìm giải pháp cho một thực tế mới. Khi trại của Casa de la Sal bắt đầu hoạt động 22 năm trước, nhiều trẻ có HIV đã chết khi đến tuổi thiếu niên nhưng đến nay, trại không có trẻ nào chết nào trong 10 năm qua nhờ thuốc chống virus được chính phủ cung cấp. Trước những thách thức chuẩn bị cho trẻ trưởng thành, trại bắt đầu gửi chúng vào các trường học bình thường thay vì những lớp học riêng, với hy vọng rằng một ngày nào đó nhiều trẻ sẽ trở thành những người bảo vệ cho chính mình.

Joe Cristina, thuộc Quỹ Trẻ em nhiễm HIV (CAAF), trụ sở ở Los Angeles (Mỹ), chuyên tài trợ cho trại trên, cũng cho biết: “Cần bắt đầu đưa những trẻ này vào các cương vị lãnh đạo chống HIV và AIDS”...

 HỒNG CHUYÊN