Cựu Thủ tướng Hashimoto

Quan hệ căng thẳng Nhật - Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Phía Tokyo đã và đang gắng sức tìm mọi cách cải thiện tình trạng này nhưng chưa đạt kết quả khả quan, trong khi hàng loạt sự kiện ngoại giao liên tiếp xảy ra làm “mất mặt” Thủ tướng Koizumi.

Nghiêm trọng nhất là vụ bà Phó Thủ tướng Trung Quốc (TQ) Ngô Nghi đang thăm chính thức Tokyo vào cuối năm ngoái đã bỏ dở giữa chừng với lý do phải “về nước vì có công việc gấp”. Và mới đây nhất là Ngoại trưởng TQ Lý Triệu Tinh phê phán những chuyến thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Koizumi là “ngu xuẩn” và “vô đạo đức”. Phía Nhật đã triệu đại sứ TQ tại Tokyo Vương Nghị tới Bộ Ngoại giao để phản đối nhưng ông Vương phớt lờ, không thèm tới. Rõ ràng Tokyo đang ở thế yếu.

Trong tuần này Tokyo đã cử một phái đoàn gồm 7 tổ chức xã hội, trong đó có Hội Hữu nghị nghị sĩ Nhật - Trung sang thăm Bắc Kinh để tìm cơ hội hòa giải. Cầm đầu phái đoàn là cựu Thủ tướng Nhật Ryutaro Hashimoto. Theo hãng Kyodo, trước khi lên đường, phái đoàn Nhật đã tha thiết đề nghị Đại sứ TQ Vương Nghị “đánh tiếng” xin Chủ tịch Hồ Cẩm Đào trong buổi tiếp họ ngày hôm nay, 31-3, tại Bắc Kinh không đề cập tới “vụ thăm đền Yasukuni”. Theo các nguồn tin từ phái đoàn, Đại sứ Vương Nghị hứa sẽ đề đạt nguyện vọng của họ với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Bắc Kinh sẽ xem xét. Phía TQ nói phát biểu của chủ tịch sẽ là bức thông điệp gửi cho cả nước Nhật chứ không riêng gì chính phủ. Phái đoàn Nhật nói họ đại diện cho nhân dân Nhật Bản và tình hữu nghị giữa 2 nước, nếu trong buổi tiếp, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào chỉ trích Thủ tướng Koizumi thì sẽ gây không khí căng thẳng.

Nhân dịp này, Trưởng Ban Chính sách của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nakagawa mong muốn 2 nước Nhật - Trung nên tổ chức cuộc gặp cấp cao song phương trước khi ông Koizumi mãn nhiệm vào tháng 9 tới và bất kỳ ai thay ông cũng phải “cố gắng không mệt mỏi” để cải thiện quan hệ với TQ.

T. TÙNG