Ukraina lựa chọn sắc màu mới
Các Website khác - 31/03/2006
Ukraina lựa chọn sắc màu mới

Elena Zubtsova (từ Mátxcơva)

"Nữ hoàng dầu khí" Yulia Tymoshenko ngày 29.3 đã khẩn khoản yêu cầu những đồng minh trong cuộc Cách mạng màu da cam ở Ukraina nối lại "tình xưa nghĩa cũ" để khôi phục lại ngôi vị thủ tướng của mình. Bà lên tiếng cảnh báo rằng thái độ chần chừ của họ chẳng đem lại lợi ích gì mà chỉ có lợi cho lãnh tụ phe đối lập thân Nga - cựu Thủ tướng Viktor Yanukovych.

Hai ông Viktor Yushchenko (trái)
và Yanukovych (phải) trong cuộc
gặp ngày 29.3.
Bà Tymoshenko nôn nóng
Đảng "Các vùng" của ông Yanukovych thu được tỉ lệ phiếu cao nhất trong cuộc bầu cử Rada Tối cao (Quốc hội) hôm chủ nhật vừa qua, trong khi đảng của bà Tymoshenko về thứ hai và đảng "Ukraina của chúng ta" của Tổng thống Viktor Yushchenko xếp ở vị trí thứ ba. Do không đảng nào giành được đa số trong quốc hội 450 ghế, nên các đảng phái sẽ phải liên minh với nhau để tạo ra đa số có quyền thành lập nội các và đề cử thủ tướng.

Ông Yushchenko phải quyết định sẽ chọn ai để sống chung: Bà Tymoshenko - người mà ông đã cách chức 6 tháng trước đây vì cáo buộc lạm dụng quyền lực, hay ông Yanukovych - đối thủ mà ông đã từng giật phăng ra khỏi chiếc ghế tổng thống trong cuộc Cách mạng màu da cam? Có vẻ như ông đang nghiêng về phía bà Tymoshenko. "Thành lập gấp liên minh cầm quyền là điều cực kỳ quan trọng" - bà Tymoshenko nói sau khi một số thành viên chủ chốt trong đảng của tổng thống bày tỏ sự ủng hộ thành lập một "liên minh da cam" mới, cho rằng đó là cách tốt nhất để bảo vệ hành trình hội nhập Châu Âu của Ukraina. Nếu hai đảng của ông Yushchenko và bà Tymoshenko liên minh lại với nhau, thì họ sẽ có nhiều ghế hơn đảng của ông Yanukovych.

Ngày 29.3, đảng của tổng thống đã đưa những điều kiện khắt khe ở mức không thể chấp nhận được đối với sự hợp tác của phe đối lập. Chẳng hạn, họ sẽ phải đồng ý với quan điểm thân phương Tây của Ukraina và từ bỏ khả năng chấp nhận tiếng Nga làm ngôn ngữ chính thức thứ hai sau tiếng Ukraina - điều mà Đảng "Các vùng" lâu nay vận động khá ráo riết.

Với mục tiêu giành bằng được sự ủng hộ của ông Yushchenko, bà Tymoshenko đã tuyên bố rằng nếu tổng thống cho phép bà quay lại chiếc ghế thủ tướng, bà sẽ không đối mặt ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2009. "Tôi đã nói với tổng thống ngay sau cuộc Cách mạng màu da cam rằng tôi sẽ luôn sẵn sàng làm thủ tướng với ông, ngay cả sau năm 2009" - bà Tymoshenko nói với Hãng tin Mỹ AP ngày 29.3. Tâm trạng trong đảng của ông Yushchenko cũng rối bời. Có thể thấy rõ rằng nếu phải trao chiếc ghế thủ tướng cho bà Tymoshenko thì đó cũng là miễn cưỡng.

Cơ hội cho "quân xanh"
Trong ngày 29.3, cả ông Yanukovych lẫn bà Tymoshenko đều có cuộc gặp riêng rẽ với Tổng thống Yushchenko. Sau cuộc gặp, ông Yanukovych úp mở nói với báo chí về việc "ủng hộ kế hoạch liên minh thành lập chính phủ của tổng thống". Nếu như những ý tưởng của ông Yushchenko được ông Yanukovych cho là phù hợp, thì Đảng "Các vùng" coi như nhận được lời mời tham gia chính phủ.

"Tôi nhận thấy mong ước lớn của tổng thống là phát triển kinh tế đất nước và cải thiện đời sống nhân dân" - đó vẫn là lời của ông Yanukovych. Kể ra thì cũng ngạc nhiên khi nghe những lời phát biểu như vậy từ người đã từng lớn tiếng phê phán "đại hoạ da cam" tại chiến dịch tranh cử vừa qua. Nhưng cũng cần phải nhớ lại rằng quân "xanh" đã từng một lần ủng hộ tổng thống trong việc bổ nhiệm Thủ tướng Yuri Ekhanurov. Rõ ràng là mọi thứ đều có thể thay đổi và ông "Viktor vùng Donetsk" buộc phải tìm thoả hiệp với người cùng tên ở Kiev.

Nhiều nhà phân tích ở Kiev không loại trừ một liên minh "xanh - da cam" giữa Đảng "Các vùng" và Đảng "Ukraina của chúng ta". "Rất có thể liên minh với bà Tymoshenko sẽ chỉ làm căng thẳng thêm tình hình chính trị ở Ukraina khiến cho chính quyền của ông Yushchenko suy yếu" - ông Andrei Ermolayev, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu xã hội "Sofia" nhận xét. Theo ông, "liên minh da cam" nếu có thì sẽ chỉ tồn tại giỏi lắm là đến mùa xuân 2007. Đến khi đó, cuộc đấu tranh nội bộ sẽ diễn ra vô cùng gay gắt. Ông Mikhail Pogrebinsky - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và khủng hoảng chính trị Kiev cũng tin rằng "liên minh da cam" sẽ đoản mệnh bởi vì nó không đủ khả năng để tiến hành cải cách trong những lĩnh vực đang bị khủng hoảng là y tế và dịch vụ xã hội.

Đa số các nhà phân tích đều có chung quan điểm về một đại liên minh với sự tham gia của Đảng "Các vùng", bởi đó là con đường dẫn đến bình thường hoá tình hình chính trị ở Ukraina. Chỉ có như thế thì ông Yushchenko mới bắc được nhịp cầu cân bằng giữa khu vực miền đông nói tiếng Nga - nơi là căn cứ quyền lực của ông Yanukovych với miền tây theo đường lối dân tộc chủ nghĩa thân phương Tây.
Quỳnh An dịch