Montagnier và Viện Pasteur giờ đây tố cáo Gallo đã ăn cắp vi rút của Pháp và trình bày với giới khoa học như là phát hiện của mình. Những người Pháp đòi hỏi rằng họ phải được công nhận là những người thực sự phát hiện ra vi rút gây ra AIDS.

Gallo đã bác bỏ lời tố cáo, khẳng định rằng vi rút của Montagnier kông phải là vi rút gây AIDS thực sự.

Trung tâm kiểm soát bệnh tật đứng về phía Gallo, nhấn mạnh rằng vi rút của Pháp và vi rút gây AIDS cúa Gallo là hai loại vi rút hoàn toàn khác nhau. Cuốii cùng thì hai loại vi rút “khác nhau” đó được chứng minh là một.

Năm 1985, Viện Pasteur đệ đơn kiện chính phủ Mỹ. Những người Pháp biện luận rằng họ là những người thực sự phát hiện vi rút gây ra AIDS, và họ muốn được hưởng toàn bộ phần lợi tức của mình từ công nghiệp AIDS mới. Các luật sư Pháp nói bóng gió về những điều không đúng về mặt khoa học và những sự thay đổi các tài liệu khoa học về phía những người Mỹ. Các luật sư cũng cho biết về những sai lầm nghiêm trọng trước kia của Gallo trong việc nhận dạng vi rút. Chẳng hạn, “phát hiện” năm 1975 của Gallo về một vi rút HL-23 “mới” và “của người” cuối cùng được chứng tỏ là ba loại vi rút khỉ không đuôi bị nhiễm trùng (vi rút vượn, vi rút ung thư mô liên kết của khỉ, và vi rút nội sinh của khỉ mõm chó). Gallo kêu là ông ta không hiểu tại sao các vi rút đó đã nhiễm vào mẫu nghiên cứu của ông.

Chứng cớ pháp lý khác còn tai hại hơn. Gallo đã nói đi nói lại rằng vi rút của Montagnier không phải là vi rút thật. Ông ta cũng khẳng định vi rút của Montagnier không nhiễm vào các chỗ nuôi cấy của ông. Nhưng việc điều tra sau này chứng tỏ rằng hai loại vi rút gây ra AIDS đó chỉ là một loại mà thôi. Các luật sư Pháp có thể dễ dàng chứng minh Gallo đã ăn cắp vi rút gây ra AIDS của Montagnier.

Đầu năm 1987, Thủ tướng Pháp và Tổng thống Ronald Reagan can thiệp vào vấn đề đang ngày càng nhạy cảm đó. Sau các cánh cửa đóng kín, người ta đã quyết định rằng việc tranh cãi khoa học về AIDS ở trước tòa sẽ có thể gây ra những rắc rối lớn. Vấn đề chiến tranh vi trùng là đặc biệt nhạy cảm. Và không chính phủ nào muốn có bất kỳ sự ám chỉ bóng gió nào về chiến tranh vi trùng được đưa ra trước công chúng.

Người ta đã có một cuộc dàn xếp nhanh chóng bên ngoài toà án với số tiền không được tiết lộ, và công chúng muốn dấu một vụ xì căng đan khoa học của thế kỷ. Người Pháp được chính thức chấp nhận là những người cùng phát hiện ra vi rút gây ra AIDS, và năm sau Gallo và Montagier cùng bắt đầu thu 100.000 đôla hàng năm từ bản quyền phát minh về cách thử máu dùng để phát hiện các kháng thể vi rút HIV.

Câu chuyện nguồn gốc từ khỉ của Gallo vẫn là câu chuyện AIDS chính thức. Dẫu sao thì một số rạn nứt trong thuyết khỉ đã xuất hiện trên sách báo. Ngày 2 tháng 6 năm 1988, một bài nhan đề “Nghiên cứu bác bỏ ý kiến cho rằng vi rút gây AIDS ở người bắt nguồn từ khỉ” xuất hiện trên tờ Thời báo Los Angeles. Trong quá trình giải mã và so sánh cấu trúc gene của vi rút ở khỉ với vi rút gây AIDS ở người, các nhà sinh học phân tử ở Nhật đã phát hiện ra rằng các chuỗi gene của hai loại vi rút đó khác nhau hơn 50%. Trên cơ sở đó, các nhà nghiên cứu kết luận rằng không có mối liên hệ gene giữa khỉ xanh và vi rút gây AIDS. Phát hiện của các nhà sinh học phân tử Nhật Bản hoàn toàn trái ngược với quan điểm chính thức của Gallo và Essex.

Các nhà đìều tra Nhật Bản đặc biệt phê phán Myron (Max) Essex và Phyllis Kanki của khoa Y trường đại học Harvard, là những người “đã phát hiện” một vi rút gây AIDS thứ hai ở khỉ xanh châu Phi mà ban đầu đã được thông báo trong giới y học và giới truyền thông. Nhưng loại vi rút gây AIDS “thứ hai“ của Essex và Kanki tỏ ra là một loại vi rút “ô nhiễm” khác. Nguồn gốc của vi rút khỉ ô nhiễm được dò ra là ở phòng thí nghiệm riêng của các nhà nghiên cứu ở đại học Harvard.

Nếu vi rút gây AIDS của người không liên quan tới khỉ xanh châu Phi thì nguồn gốc của nó là gì ? Theo Robert Steinbrook, người viết về những vấn đề y học trên tờ Thời báo Los Angeles : “Những phát hiện mới (của Nhật Bản) hỗ trợ những cách giải thích khác về nguồn gốc vi rút gây AIDS của người. Đó là, chúng khởi đầu từ những tổ tiên chung của người và linh trưởng, chúng hiện diện trong các nhóm người biệt lập vài trăm hay vài ngàn năm, hay sự tồn tại của vi rút giống như vi rút gây AIDS nguyên mẫu trước đây chưa được nhận ra, lần đầu tiên nhiễm sang người trong thời hiện đại.” Tôi cố hiểu người viết định nói gì, nhưng dường như đó là cách nói lập lờ để che dấu tư tưởng khoa học rối rắm và nguồn gốc thật sự của HIV.

Phi vụ làm ăn từ con khỉ của Gallo thật ra là một sự xào nấu sự thật và viễn tưởng. Điều rõ ràng là vị chuyên gia vi rút hàng đầu thế giới ấy không thể bao giờ cũng phân biệt được giữa các vi rút ở loài vật và vi rút ở người, cũng không thể lúc nào cũng phân biệt được các vi rút phòng thí nghiệm ô nhiễm với vi rút trong tự nhiên. Tuy vi rút HIV của ông và vi rút của Pháp được chứng minh là đồng nhất, ông ta vẫn khẳng định chúng là những vi rút hoàn toàn khác nhau. Thế mà ông vẫn là vị vua về AIDS, được kính trọng, tôn vinh, được thưởng hậu hĩ bởi giới quan chức khoa học và y học.

Gần đây, vương quốc của Gallo tại Viện Ung thư quốc gia có dấu hiệu sụp đổ. Các nhà điều tra độc lập tại Viện Ung thư quốc gia đã kết luận rằng ông đã giả mạo và mạo nhận các ấn phẩm khoa học của mình. Tiến sĩ Prem Sarin, nguyên phó phòng của ông ở phòng thí nghiệm Viện Ung thư quốc gia, bị bồi thẩm đoàn truy tố về tội đã nhận tiền bất hợp pháp từ một công ty thuốc và dối trá trong các bản khai tài chính. Các viên chức Viện Ung thư quốc gia tố cáo Gallo có hành vi vô đạo đức và kiến nghị vĩnh viễn không cho Mikulas Poporic, phó phòng hiện nay của ông, được nghiên cứu y học.

Hòa cùng những phiền toái khoa học hiện tại của Gallo là những lời ầm ỹ trong giới truyền thông gợi ý rằng AIDS có thể đã bắt đầu từ các cuộc thử nghiệm trên người hay các vác-xin bị nhiễm trùng.

AIDS có phải là một bệnh dịch do người tạo ra ? Một số câu chuyện trên sách báo những năm 1991-1992 dường như chỉ theo hướng đó.