Trao đổi với Trang tin Tiếng Chuông, bác sĩ Bùi Minh Kha, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, các nguy cơ đó là: Số lượng người nhiễm HIV của tỉnh ở mức cao so với các địa phương trong toàn quốc (đứng thứ 15/63 tỉnh/thành về tỷ lệ hiện nhiễm HIV/100.000 dân; 22/63 tỉnh thành về số lượng người nhiễm còn sống trên địa bàn); đường lây chủ yếu vẫn là đường máu và quan hệ tình dục, và truyền theo đường này sẽ chiếm tỷ lệ ngày càng lớn. Tuy nhiên, hành vi sử dụng bao cao su trong quan hệ với khách hàng chưa cao, nhất là với khách hàng quen. Trong khi đó việc tiếp cận với đối tượng nguy cơ cao gặp khó khăn, hạn chế do cắt giảm nguồn lực (nhân viên tiếp cận cộng đồng, đồng đẳng viên).

Tiếp nhận điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại Trung tâm Y tế TP Vũng Tàu

Bên cạnh các nhóm có nguy cơ cao như nghiện chích ma túy, gái mại dâm thì bạn tình của những người này và người nhiễm HIV là một nhóm cần được hết sức quan tâm do tâm lý chủ quan, ít sử dụng các biện pháp dự phòng hiệu quả.

Về địa bàn, thành phố Vũng Tàu là địa phương tiếp tục có số người nhiễm HIV mới hàng năm lớn nhất, tiếp theo là huyện Tân Thành, Bà Rịa, Long Điền... Nguyên nhân do những địa phương này có cấu trúc dân cư nhiều thành phần, địa bàn phức tạp, tệ nạn xã hội khó kiểm soát, số dân di biến động lớn.

HIV/AIDS vẫn trong giai đoạn dịch tập trung

Tính đến đầu tháng 12/2016, lũy tích số người nhiễm HIV của tỉnh là 3.961 trường hợp, trong đó số nhiễm HIV còn sống tiếp cận được là 2.200 và 1.761 trường hợp tử vong do AIDS.

Riêng năm 2016, toàn tỉnh đã phát hiện 103 trường hợp nhiễm HIV mới, 18 người nhiễm HIV tử vong. So với cùng kỳ năm 2015, số người nhiễm HIV mới giảm 4 trường hợp, số người tử vong do AIDS giảm 15 trường hợp.

Dịch HIV/AIDS tại tỉnh vẫn trong giai đoạn dịch tập trung. Tỷ lệ nhiễm HIV trong các nhóm nguy cơ cao là nghiện chích ma túy (8,5%), phụ nữ bán dâm (2,5%); các nhóm có nguy cơ thấp có tỷ lệ nhiễm HIV không vượt quá 1%.

Bà Rịa-Vũng Tàu được xác định là địa phương nằm trong kinh tế trọng điểm phía Nam của cả nước, có cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông thuận lợi và các dịch vụ đáp ứng được yêu cầu của các nhà đầu tư, kinh doanh dịch vụ về dầu khí, cảng biển, du lịch, khu công nghiệp... Thực tế trong vài năm gần đây, Bà Rịa-Vũng Tàu có số dân di biến động lớn đến từ các tỉnh khác trong nước, chủ yếu làm việc trong các khu công nghiệp, xây dựng, dịch vụ du lịch, đánh bắt hải sản..., do vậy nguy cơ bùng phát cao hơn nếu không thực hiện công tác dự phòng, chống HIV/AIDS trong nhóm đối tượng này.

Chú trọng triển khai toàn diện phòng, chống HIV/AIDS

Trong năm 2016, với sự hỗ trợ của Trung ương, các dự án quốc tế và nguồn lực tại địa phương, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã tổ chức triển khai một cách toàn diện các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Cụ thể, ngoài công tác tham mưu, triển khai hoạt động, giám sát hỗ trợ, địa phương tập trung triển khai các hoạt động thông tin, giáo dục truyền thông phòng chống HIV/AIDS. Hoạt động truyền thông trực tiếp về thay đổi hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS được triển khai tới mọi đối tượng. Trong đó, truyền thông tiếp cận nhiều nhất là nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và các nhóm đối tượng nguy cơ cao. Ngoài việc tuyên truyền, hoạt động truyền thông còn giới thiệu các dịch vụ dự phòng, chăm sóc hỗ trợ, điều trị cho người nhiễm HIV, bệnh nhân AIDS nhằm tạo điều kiện cho người bệnh, người có hành vi nguy cơ được tiếp cận với các dịch vụ y tế một cách thuận lợi nhất.

Chương trình phân phát bao cao su miễn phí được triển khai ở 8/8 và Chương trình phân phát bơm kim tiêm miễn phí triển khai ở  2/8 huyện, thành phố. Theo số liệu báo cáo đến tháng 12/2016, số bao cao su phân phát miễn phí là 180.000 chiếc (đạt 90% ); số bơm kim tiêm phát miễn phí được 70.000 chiếc (đạt 87,5% so với chỉ tiêu đưa ra).

Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất thuốc phiện  bằng thuốc Methadone đã mang lại những hiệu quả tích cực cho công tác phòng, chống HIV/AIDS. Số người nghiện chích ma tuý dạng thuốc phiện đang được điều trị Methadol là 576 trường hợp tính đến tháng 12/2016.

Các hoạt động chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS đang từng bước cải tiến về chất lượng. Nhiệm vụ chính đối hoạt động chăm sóc, điều trị là thu dung bệnh nhân, khám cấp thuốc ARV, thuốc nhiễm trùng cơ hội, xét nghiệm theo dõi điều trị, xét nghiệm theo dõi kháng thuốc, xét nghiệm theo dõi quá trình điều trị như sinh hóa, huyết học, tầm soát lao, CD4, tải lượng virus, xét nghiệm chẩn đoán sớm HIV cho trẻ phơi nhiễm và cấp sữa dự phòng lây truyền mẹ con...tư vấn dự phòng lây truyền HIV cho gia đình và cộng đồng.

Giải pháp bù đắp thiếu hụt khi nguồn viện trợ bị cắt giảm

Trong bối cảnh các dự án quốc tế cắt giảm mạnh và sẽ dừng hỗ trợ trong thời gian tới, để bù đắp thiếu hụt khi không còn hỗ trợ từ dự án, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tham mưu Sở Y tế tỉnh chỉ đạo các đơn vị thực hiện một số nội dung: Xây dựng kế hoạch tiếp nhận chuyển giao hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Bên cạnh đó, kiện toàn cơ sở điều trị HIV/AIDS: Đến 30/9/2016 địa phương đã kiện toàn cơ sở điều trị HIV/AIDS theo hướng chi trả Bảo hiểm Y tế cho người bệnh HIV/AIDS hướng đến chuyển bệnh nhân về tuyến huyện, xã/phường, theo nơi cư trú của người bệnh. Đồng thời, tham mưu Sở Y tế tỉnh mở lớp tập huấn, cấp giấy chứng nhận về chăm sóc, điều trị HIV/AIDS cho 50 học viên là bác sỹ và điều dưỡng; cấp giấy chứng nhận liên tục cho 41 học viên là bác sỹ, điều dưỡng và dược sỹ.

Đề xuất đưa mô hình lồng ghép Lao/HIV tại 3 huyện/thành phố: Chuyển bệnh nhân ARV từ Bệnh viện Lê Lợi, Bà Rịa về Trung tâm Y tế Long Điền, Vũng Tàu. Dự kiến trong năm 2017 mỗi cơ sở sẽ có khoảng 100 bệnh nhân điều trị bằng thuốc ARV...