Trao đổi với phóng viên Trang tin điện tử Tiếng Chuông-Trang tin của UBQG phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm, ông Hoàng Xuân Chiến, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Điện Biên cho biết: Trước những nguy cơ, tác hại của đại dịch HIV/AIDS, địa phương đã không ngừng tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS; triển khai nhiều hoạt động, biện pháp can thiệp ở các nhóm có nguy cơ cao, xây dựng mạng lưới dự phòng, chăm sóc sức khỏe cho người nhiễm HIV. Đặc biệt, trong năm qua, Điện Biên chú trọng thực hiện mục tiêu 90-90-90 mà Việt Nam đã cam kết với Liên Hợp Quốc.

Điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone để giảm thiểu lây nhiễm HIV. Ảnh: Thùy Chi

Tháng 10/2015, tỉnh Điện Biên là một trong 5 tỉnh được lựa chọn triển khai thực hiện mục tiêu 90-90-90 về phòng, chống HIV/AIDS, sau một năm thực hiện đã mang lại những hiệu quả tích cực trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Hơn 37 nghìn người nguy cơ cao được tiếp cận dịch vụ xét nghiệm

Đối với công tác truyền thông can thiệp giảm tác hại, Điện Biên đã thực hiện 84 buổi truyền thông tại cơ quan trường học, trại giam cho 4.781 lượt người nghe. Tổ chức 37 buổi tại cộng đồng cho 2.343 người nghe. Phát 23.089 tài liệu truyền thông gồm tờ rơi, áp phích. Tăng cường hoạt động truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng giúp người dân nâng cao kiến thức về phòng, chống HIV và giảm được sự phân biệt kỳ thị đối xử với người nhiễm HIV.

Tiếp cận và tư vấn cho 23.037 đối tượng nguy cơ cao. Thông qua các hình thức gồm hệ thống cán bộ y tế thôn bản, nhân viên hỗ trợ cộng đồng, tiếp cận truyền tay, tiếp cận xét nghiệm lưu động do nhân viên y tế thôn bản và đồng đẳng viên thực hiện: Đưa 8.442 khách hàng đi xét nghiệm HIV, phát hiện 378 ca dương tính mới. Đưa vào điều trị 481 ca, trong đó có 297 ca dương tính mới và 184 ca người nhiễm ngoài cộng đồng. Cấp miễn phí 1.834.510 bơm kim tiêm và 79.398 bao cao su cho các đối tượng có nguy cơ cao.

Để đạt được mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm bệnh của mình, Điện Biên triển khai xét nghiệm khẳng định tại 03 phòng xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh. Công tác tư vấn xét nghiệm được thực hiện tại các phòng tư vấn xét nghiệm tại trạm y tế xã, phường; xét nghiệm không chuyên do y tá thôn, bản thực hiện tại 05 huyện đạt 50% tổng số huyện trong tỉnh.

Kết quả tư vấn, xét nghiệm HIV cho 37.444 người nguy cơ cao, Điện Biên đã phát hiện 673 trường hợp dương tính với kết quả.

Đối với mục tiêu thứ 2 là 90% người dương tính HIV được tiếp cận điều trị, tỉnh triển khai thêm các chuyến điều trị lưu động tại cộng đồng. Hiện nay 10 cơ sở điều trị tại 51 xã điều trị tuyến đang điều trị cho 2.915 người; trong đó đã chuyển 904 bệnh nhân nhiễm HIV điều trị tại tuyến xã. 100% cơ sở điều trị HIV/AIDS đã triển khai khám chữa bệnh BHYT cho người nhiễm HIV và đã thanh toán bằng BHYT cho 994 lượt người nhiễm.

Chương trình điều trị dự phòng lây truyền mẹ con được triển khai trên địa bàn 10/10 huyện, thị, thành phố. Trong 10 tháng đầu năm 2016, đã xét nghiệm HIV được 7.531 mẫu giám sát phát hiện cho phụ nữ mang thai đạt trên 90%. Điều trị dự phòng lây truyền mẹ con cho 6 PNMT (1 ca mới, 5 ca cũ). Thực hiện xét nghiệm chẩn đoán sớm cho 6 trẻ <18 tháng tuổi bằng kỹ thuật PCR, không có trẻ nào dương tính.

Về công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, tính đến ngày 30/9/2016 số bệnh nhân hiện đang điều trị Methadone tại 08 cơ sở điều trị và 21 Cơ sở cấp phát Methadone là 2.814 bệnh nhân, đạt 64% kế hoạch. Đã chuyển 1.172 bệnh nhân về điều trị tại xã. Đa số bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt; chương trình điều trị Methadone được các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân quan tâm ủng hộ.

Chú trọng việc rà soát người nhiễm HIV/AIDS

Xác định việc rà soát người nhiễm HIV tại cộng đồng là kết quả rất quan trọng để xác định tình hình dịch và xây dựng kế hoạch để thực hiện chương trình. Điện Biên đặc biệt quan tâm đến công tác này. Việc này được Cục Phòng, chống HIV/AIDS, các tổ chức quốc tế đánh giá rất cao.

Ngoài ra, địa phương còn chú trọng công tác đào tạo, tập huấn, các cán bộ tham gia chương trình được đào tạo cơ bản, đồng bộ gồm đào tạo về quản lý và chuyên môn theo các tuyến tại tỉnh. Năng lực cán bộ ngày được nâng cao bảo đảm quản lý, triển khai hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV trên địa bàn tỉnh.

Công tác phòng, chống HIV/AIDS của Điện Biên thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, hạn chế tồn tại, như: Việc khống chế lây nhiễm HIV còn hạn chế; các tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp; sự phối hợp giữa các cơ quan ban, ngành, các tổ chức đoàn thể tuy đã phát huy tác dụng song hiệu quả chưa cao…

Hiện nay, dịch HIV đã lan ra các vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới trên địa bàn tỉnh, trong khi đó ngành y tế tỉnh đang thiếu dịch vụ (tư vấn xét nghiệm, điều trị ARV, điều trị Methadone) tại tuyến xã, phường, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Nhiều bệnh nhân ở vùng sâu, vùng