TT - Hiện nay tại một số bệnh viện (BV) khi làm xét nghiệm (XN) tiền phẫu cho bệnh nhân đã đồng thời thu tiền để làm luôn các XN HIV, viêm gan siêu vi (VGSV) B mà không thông báo, không cần được sự đồng ý của người bệnh.

Các BV này lấy lý do là để ngăn ngừa lây nhiễm HIV, VGSV B cho phẫu thuật viên. Tất cả bệnh nhân trước mổ đều phải đóng chi phí 50.000 đồng/XN HIV, 30.000 đồng/XN VGSV B. Người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế cũng phải tự đóng vì theo qui định bảo hiểm y tế không chi trả các XN này.

Một bạn đọc thắc mắc: “Tôi xem phim thấy ở nước ngoài muốn XN HIV đều phải tư vấn, với trẻ em dưới 18 tuổi phải được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ, thậm chí luật sư của họ. Còn ở ta, tại một số BV, nhân viên y tế tự làm XN HIV cho bệnh nhân mà không hỏi ý kiến họ thì có vi phạm pháp luật hay không?".

Về nguyên tắc, khi làm các XN HIV phải có sự đồng ý của người đi XN. Trong một số trường hợp, bác sĩ có quyền chỉ định XN mà không cần sự đồng ý của họ, đó là: 1/ Những người trong nhóm có hành vi nguy cơ cao (mại dâm, tiêm chích ma túy), đang tập trung tại các trung tâm cai nghiện ma túy, trung tâm giáo dục, trại giam; 2/ Đối với người đi hiến máu, cho tinh dịch, cho mô hoặc một bộ phận cơ thể con người.

Ngoài những trường hợp trên, bác sĩ có thể đề nghị XN tùy theo tình trạng bệnh nhân để phục vụ việc chẩn đoán và điều trị, tuy nhiên phải tham vấn và bệnh nhân có quyền từ chối XN. Ngoài ra cũng phải giữ bí mật danh tánh của bệnh nhân và bảo đảm không có thái độ, hành vi phân biệt đối xử.

Qui định là vậy nhưng nhiều BV cứ cho làm XN HIV vì lý do hiện nay số người nhiễm HIV trong cộng đồng đã khá cao, phải cho XN để bảo đảm an toàn trước nhất là cho êkip phẫu thuật vì sợ kim đâm vào tay, dịch tiết bắn vào mắt… Lập luận như vậy là chưa thỏa đáng, bởi nhân viên ngành y tế luôn phải tự phòng ngừa lây nhiễm trong bất cứ trường hợp nào chứ không riêng gì HIV.

Có BV thực hiện trên 10.000 ca đại trung phẫu một năm, chưa kể số tiểu phẫu, nếu tính riêng XN HIV, VGSV B thì chi phí mà người bệnh phải trả là rất lớn. Chưa kể đây còn là nguồn thu trong các dịch vụ XN. Đối với người có điều kiện kinh tế thì 80.000 đồng là chuyện nhỏ, nhưng với người bệnh hoàn cảnh eo hẹp thì đây là tốn kém không cần thiết. Nếu XN không vì mục đích thật sự phục vụ chẩn đoán, điều trị người bệnh thì lãng phí cho toàn xã hội là vô cùng!

KIM SƠN