Học viên học nghề tại Trường Cao đẳng Nghề TP. Ảnh: H. NGA

Nếu doanh nghiệp coi trọng việc đào tạo nghề, sẽ giải quyết được mục tiêu nâng cao năng suất lao động và hài hòa quan hệ lao động

“Rất nhiều doanh nghiệp (DN) nước ngoài sang VN đầu tư chỉ mất vài tháng xây dựng nhà xưởng, đầu tư trang thiết bị, song tìm đỏ mắt vẫn không kiếm đủ lao động kỹ thuật cao. Đây là vấn đề cấp bách, cần phải giải quyết triệt để”. ông Hoàng Ngọc Thanh, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ VN, đã nhấn mạnh như vậy tại hội thảo “Việc làm cho thanh niên” do Tổng LĐLĐ VN và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) phối hợp tổ chức trong hai ngày 9 và 10-9, tại TPHCM.

Chỉ 20% lao động qua đào tạo

Theo thống kê, trong 46,61 triệu lao động hiện nay, gần 80% ở độ tuổi thanh niên (37,28 triệu người). Trong đó, ở thành thị khoảng 12 triệu người, ở nông thôn 34 triệu người. Ưu thế trẻ và đông, song chất lượng lao động chưa đáp ứng đòi hỏi của nền kinh tế. Chỉ có hơn 20% lao động qua đào tạo nhưng lại đào tạo lệch do thiếu phối hợp giữa hệ thống đào tạo và nhu cầu của DN. Số còn lại là lao động chưa qua đào tạo. Đây là lực cản đối với sự phát triển kinh tế. Thêm vào đó, do không được tư vấn việc làm một cách đầy đủ đã hạn chế khả năng tiếp cận thông tin và lựa chọn nghề của thanh niên.

Mổ xẻ nguyên nhân DN luôn than phiền thiếu lao động có tay nghề, nhiều đại biểu cho rằng: Vấn đề mấu chốt là nhiều DN chưa coi trọng chính sách liên kết với các trường nghề để hỗ trợ, tạo điều kiện thực tập cho học sinh. “DN đòi sinh viên phải có kỹ năng, song lại ngại nhận sinh viên vào thực tập. Sinh viên không có môi trường thực tập tốt thì làm sao có kinh nghiệm thực tiễn, có kỹ năng nghề?”- luật sư Nguyễn Văn Ngoan (Trường Đại học Tôn Đức Thắng) băn khoăn.

Tìm tiếng nói chung

“Ở Singapore, DN phải trích một phần kinh phí để đào tạo nghề tại các trường nghề do chính phủ quản lý. Khi có yêu cầu, DN có thể gửi công nhân (CN) đến trường để được đào tạo. DN tốn tiền mà không gửi CN đi học nghề là tự gánh thiệt thòi. Theo tôi, đây là cách tốt nhất để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của DN về đào tạo nghề cho CN”. Ý kiến của bà Nguyễn Hồng Hà, Trưởng Phòng Giới chủ VCCI tại TPHCM, được nhiều đại biểu tán thành. Theo bà Hà, trong thực tế, nếu DN coi trọng việc đào tạo nghề, sẽ giải quyết được 2 mục tiêu quan trọng: Nâng cao năng suất lao động và hài hòa quan hệ lao động.

Từ kinh nghiệm thực tiễn tại đơn vị, ông Lê Văn Đình, Phó Giám đốc Trung tâm Giới thiệu việc làm và Dạy nghề Votec LĐLĐ TPHCM, cho rằng: Trường nghề và DN phải hợp tác chặt chẽ trên tinh thần hai bên cùng có lợi. Nhiều năm qua, Votec đã chủ động mời gọi DN tham gia hội đồng đào tạo; tổ chức hội nghị mời gọi hợp tác, hội thảo chuyên đề thực tập nghề, tổ chức sàn giao dịch việc làm. Từ đó, đã rút ngắn khoảng cách trong đào tạo, giới thiệu việc làm –cung ứng lao động.

Điều tra nắm chắc nguồn lao động

Theo các đại biểu, bên cạnh việc gắn kết DN với trường nghề, phải tổ chức tốt công tác điều tra nắm chắc nguồn lao động, nhất là số lao động chưa có việc làm. “Nhu cầu tuyển dụng của các thành phần kinh tế, nhất là ở khu công nghiệp tập trung, các vùng tái định cư, vùng nông thôn rất lớn. Nếu dự báo và thống kê chính xác sẽ giúp các địa phương hoạch định, xây dựng chính sách hỗ trợ thích hợp”- ông Trần Hồng Sơn, chuyên viên Ban Thi đua – Chính sách LĐLĐ TP, góp ý.

Theo ông Tô Đức Thắng, Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm Thanh niên TPHCM, TP đang ưu tiên nâng cao năng lực hệ thống giới thiệu việc làm, đồng thời xây dựng chương trình phối hợp giải quyết việc làm với các địa phương để cung cấp cho các vùng công nghiệp trọng điểm của TP và các tỉnh. Đối với số lao động phổ thông không có nguyện vọng làm việc trong các DN, TP sẽ tạo điều kiện cho họ vay vốn ưu đãi từ quỹ quốc gia giải quyết việc làm, quỹ xóa đói giảm nghèo để tự tạo việc làm.

VĨNH TÙNG