Bộ Công an sửa sai
Lưu Quang

Theo thông tư số 17 ngày 21.11 của Bộ Công an, quy định về việc mỗi người chỉ được đăng ký 1 xe máy đã chính thức bị bãi bỏ. Đây là một thông tin mà toàn xã hội đòi hỏi và mong đợi từ lâu.

Trước hết, phải hoan nghênh sự dũng cảm của Bộ Công an đã nhìn thấy cái sai trong một chính sách của mình và đã mạnh dạn sửa sai. Hai năm trước, khi cho ra đời thông tư 02 ngày 28.1.2003 về hướng dẫn tổ chức, đăng ký, cấp biển số phương tiện giao thông đường bộ, ngành công an coi quy định "mỗi người chỉ được đăng ký 1 xe máy" như một "sáng kiến" nhằm giảm thiểu tai nạn, chống ùn tắc giao thông tại một số đô thị lớn. Nhưng "sáng kiến" đã trở thành "tối kiến". Ngay lập tức, quy định này bộc lộ những bất cập cả về thực tiễn cũng như lý luận.

Về mặt thực tiễn, chỉ cần lấy số liệu từ thủ đô Hà Nội cũng đủ thấy sự phá sản của chính sách "mỗi người 1 xe máy": Sau hai năm hạn chế, số lượng xe máy ở HN vẫn tăng lên 1,5 triệu chiếc. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2005 đến nay, vẫn có thêm 68.000 xe mới được đăng ký. Cấm gì thì cấm, ai cần xe vẫn phải tìm mọi cách để đăng ký, kể cả phải qua "cò", phải chi thêm những tiêu cực phí, phát sinh phí. Lượng xe vẫn tăng, mục tiêu hạn chế không đạt được, chỉ có dân là thêm khổ.

Nhưng cái sai hơn là sai về mặt luật pháp. Điều 58 Hiến pháp năm 1992 và khoản 1, Điều 221 của Bộ luật Dân sự năm 1995 đều nêu rõ, công dân có quyền sở hữu tài sản và không bị hạn chế về số lượng và giá trị.

Nếu xe máy gây tắc đường thì ta phải làm thêm đường. Nếu nó là tác nhân gây tai nạn giao thông thì ta phải tổ chức lại hệ thống giao thông, tăng cường kiểm tra, giám sát, giáo dục ý thức chấp hành Luật Giao thông của người dân... Không và không thể được phép hạn chế quyền sở hữu của công dân - làm như vậy là vi phạm Hiến pháp.

Để sửa đổi một văn bản dưới luật như thông tư "mỗi người 1 xe máy" không hề là việc đơn giản. Trong suốt 2 năm qua, đã có không biết bao nhiêu ý kiến tranh luận gay gắt và kéo dài trên nhiều diễn đàn, với sự tham gia của đầy đủ các bên - từ đại biểu Quốc hội, các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia về luật pháp, kinh tế, cũng như đông đảo người dân... xung quanh quy định này.

Rất nhiều người ủng hộ tư duy mới, nhưng cũng không ít quan chức vẫn theo cách nghĩ, cách làm cũ, muốn thuận tiện cho công việc của mình, đẩy khó khăn cho dân. Điều đó cho thấy, nhận thức của một bộ phận cán bộ quản lý nhà nước vẫn lạc hậu và cuộc đấu tranh để khẳng định tinh thần "thượng tôn pháp luật" đòi hỏi những nỗ lực rất lớn từ nhiều phía.

Nhưng cuối cùng thì lẽ phải đã thắng, nguyên tắc "sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật" đã thắng, như một xu thế tất yếu của xã hội ta.

Hôm nay (23.11), Quốc hội sẽ xem xét toàn diện vấn đề thực hiện và chất lượng hệ thống văn bản quy phạm. Chắc chắn hệ thống này vẫn còn những bất cập, những kẽ hở, những điều không phù hợp, cần phải được sửa chữa ngay. Mà câu chuyện "mỗi người 1 xe máy" là một ví dụ điển hình.