Hanoinet - Hôm qua (9/10), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã nghe và cho ý kiến về đề án thực hiện thí điểm việc không tổ chức HĐND huyện, quận, phường và nhân dân bầu trực tiếp Chủ tịch UBND xã. Các Ủy viên UBTVQH đồng tình với việc thí điểm đề án, song cũng nêu ra không ít băn khoăn khi triển khai thí điểm trong thời gian tới.

Không thể để trống quyền lực

Đây là ý kiến của Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, ông Ksor Phước, vì "Không còn HĐND, UBND điều hành thế nào để đảm bảo quyền lợi của người dân? Phải có phương án thay thế hoàn hảo để giảm được tầng nấc trung gian song vẫn đưa chính quyền gần dân hơn, hoạt động hiệu quả hơn". Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Văn Thuận cho rằng, chủ trương thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường là nhằm có kinh nghiệm thực tiễn để nghiên cứu tổ chức lại chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn bộ máy, khắc phục sự trùng lặp về chức năng, giảm cấp trung gian. Việc tổ chức nhân dân bầu trực tiếp Chủ tịch UBND xã là bước đi cần thiết, phù hợp với xu thế mở rộng dân chủ trực tiếp. Do vậy, về cơ bản, Ủy ban Pháp luật tán thành với chủ trương này và nhất trí thí điểm ở một số địa phương.

Thí điểm bao lâu là vừa?

Nhiều ý kiến cũng tập trung bàn thời điểm và thời hạn thí điểm chủ trương này. Ông Phạm Minh Tuyên , Trường ban công tác đạn biểu củ UBTVQH đặt vấn đề: Thí điểm tới năm 2011 có phù hợp không, bởi tháng 5-2011 sẽ bầu lại HĐND các cấp. Ông Trần Thế Vượng, Trưởng Ban Dân nguyện của UBTVQH cũng tỏ ra băn khoăn với thời hạn năm 2011, vì sợ không đủ thời gian để chuẩn bị các văn bản pháp luật liên quan để định hướng. Còn Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, thời hạn thí điểm 2009-2011 là phù hợp và hoàn toàn có thể tổng kết, báo cáo với Quốc hội kết quả của việc thí điểm vào năm 2011.

Bầu trực tiếp chủ tịch xã: không đơn giản!

Theo Ủy ban Pháp luật, một số ý kiến cho rằng phạm vi tổ chức thí điểm như dự thảo đề án là quá rộng (không tổ chức HĐND cấp quận, huyện, phường ở tất cả quận, huyện, phường của 10/63 tỉnh, thành phố; thí điểm nhân dân bầu trực tiếp chủ tịch UBND xã ở 39/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với 385/9.106 xã) nên có thể sẽ dẫn đến tình trạng cùng một lúc tồn tại nhiều mô hình chính quyền giữa các cấp chính quyền gây khó khăn trong triển khai chính sách.

Để dân bầu trực tiếp Chủ tịch UBND xã, ông Phạm Minh Tuyên nhận định, không hề đơn giản. Theo ông Tuyên, tình trạng cục bộ thôn ấp, yếu tố dòng họ ở các xã rất phức tạp. Hiện nay, bí thư, chủ tịch xã thường "rơi" vào thôn đông người. Một số thành viên UBTVQH còn đặt vấn đề, có nên giao quyền lực tuyệt đối ở địa phương cho chủ tịch UBND xã hay vẫn phải đặt dưới sự chỉ đạo của Ban chấp hành Đảng bộ xã. Hơn nữa, nếu xã chỉ có 1 thôn thì đơn giản, chứ từ 2 thôn trở lên là phức tạp, bởi tính cục bộ làng, xã đang có xu hướng tăng lên.Có ý kiến đề xuất, nên bố trí MTTQ hiệp thương chọn ra người uy tín để người dân bầu và phải thiết kế quy trình, thủ tục bầu, có như vậy mới hạn chế bớt tình trạng cục bộ.