Danh thắng Yên Tử
Các Website khác - 09/11/2005
Yên Tử là vùng non thiêng đại ngàn, chứa đựng nhiều huyền tích hơn 700 năm của đất Tổ thiền phái Trúc Lâm Việt Nam. Những đổi thay từ quá trình trùng tu, tôn tạo di tích đã góp phần tôn vinh các giá trị của Yên Tử.
Khu di tích danh thắng Yên Tử cách trung tâm thị xã Uông Bí (Quảng Ninh) 14 km về phía tây bắc. Ðây là ngọn núi thiêng trong tâm thức người Việt Nam và là đất Tổ của Thiền phái Trúc Lâm, một dòng thiền mang đậm bản sắc văn hóa, tín ngưỡng dân tộc, thể hiện rõ rệt nhất tư tưởng, tâm hồn người Việt.

700 năm trước, sau chiến thắng quân xâm lược Nguyên Mông, vị vua anh hùng Trần Nhân Tông đã nhường ngôi cho con để lên Yên Tử tu hành, nghiên cứu giáo lý nhà Phật, gắn kết với triết lý nhân sinh dân tộc để hình thành và sáng lập nên Thiền phái Trúc Lâm với tư tưởng "nhập thế", "tu tại tâm" mà ở đó, đạo không tách biệt đời. Ðạo phải thể nghiệm ngay trong cuộc sống.

Có thể nói, dòng thiền là sự hòa hợp tuyệt vời giữa tinh thần dân tộc và tôn giáo, giữa tư tưởng và đạo đức, giữa đạo và đời. Ngày nay, những tư tưởng này đã được truyền bá rộng với nhiều trung tâm Thiền phái Trúc Lâm trong nước và ngoài nước, không chỉ thu hút người Việt mà còn được nhiều người nước ngoài quan tâm theo học và tu hành.

Hành trình thăm viếng Yên Tử bắt đầu từ suối Giải Oan với một cây cầu đá xanh nối hai bờ suối. Cầu dài 10 m, có kiến trúc hài hòa với khung cảnh thiên nhiên chung quanh, không cầu kỳ bay lượn nhưng toát lên vẻ đẹp cổ kính, vững chãi. Tiếp đó tới chùa Hoa Yên với hàng cây tùng cổ tương truyền được trồng từ khi vua Trần Nhân Tông lên tu hành trên Yên Tử. Chùa Hoa Yên nằm ở độ cao 543 m, được xây mới hoàn toàn thay cho chùa cũ đã có từ 30 năm trước. Ngôi chùa mới mang phong cách kiến trúc thời Trần - Lê, kiểu "nội công ngoại quốc", chung quanh có nhà ngang, dãy dọc phục vụ việc hành lễ và nơi ở của sư trụ trì và tăng ni. Trước chùa có tam quan, bảo tháp, trung tâm là tam bảo, hành lang, lầu chuông và trống, cuối cùng là nhà tổ, lợp ngói mũi hài, ngói bò hình hoa chanh xếp bờ nóc.

Phía trên độ cao 700 m là chùa Vân Tiêu lẩn khuất trong mây bên triền núi. Sau điểm này, du khách tiếp tục lên chùa Ðồng. Chùa Ðồng tọa lạc trên đỉnh Yên Tử cao 1.068 m, điểm cuối của tuyến hành hương. Chùa Ðồng khởi dựng vào thời Hậu Lê với tên gọi Thiên Trúc Tự. Hiện nay, các tăng ni, phật tử trong nước và ngoài nước đang góp kinh phí tôn tạo, xây dựng một ngôi chùa mới, xứng với tầm vóc của giá trị văn hóa và tâm linh trên đỉnh Yên Tử, bởi ngôi chùa trước quá cũ và xuống cấp.

Dọc đường còn có một số điểm tham quan như: Tháp Tổ, chùa Một Mái, chùa Bảo Sái, tượng đá Yên Kỳ Sinh, am Ngọa Vân, bàn cờ tiên, các khu du lịch sinh thái Thác Vàng, Thác Bạc. Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử xây trên nền dấu tích của chùa Lân mà đức Ðiếu Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông từng thuyết giảng chúng sinh. Ðây là công trình thiền viện lớn nhất nước có cổng Tam quan, tòa chính điện, nhà thờ Tam Tổ, lầu trống, lầu chuông, nhà trưng bày, nhà khách, phòng thiền với kiến trúc đẹp và hoành tráng, uy nghi, điểm tô chốn non thiêng Yên Tử thêm phần khang trang, bề thế, góp phần bảo tồn, nghiên cứu các thư tịch cổ, ấn phẩm văn hóa Phật giáo Việt Nam, tạo điều kiện cho tăng ni, phật tử Trúc Lâm trong cả nước đến giảng đạo và tu thiền.

Từ Hội xuân Nhâm Ngọ 2002, đường cáp treo hiện đại dài 1.200 m từ chân núi lên gần chùa Hoa Yên với 16 ca-bin, công suất vận chuyển 700 khách/giờ. Hệ thống này đưa du khách lên tới độ cao 450 m so với mặt nước biển và giúp họ tham quan hệ thống chùa tháp từ Hoa Yên đến chùa Ðồng mất hai tiếng.

Cùng với sự quan tâm của các cấp chính quyền tỉnh Quảng Ninh, sự đóng góp công đức trùng tu, xây dựng, khu di tích danh thắng Yên Tử đang ngày càng đẹp lên, phát huy được các giá trị di sản và trở thành một khu du lịch quốc gia trọng điểm.

NGUYỄN CƯỜNG