SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN
Hy sinh "thượng đế"!

Đình Chúc

"Không thể hy sinh mãi quyền lợi của người tiêu dùng" - người đứng đầu Bộ Tài chính - Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng đã tuyên bố bên lề kỳ họp QH như vậy trước thông tin Hiệp hội các Nhà sản xuất ôtô VN (VAMA) doạ sẽ tăng giá nếu QH thông qua đề án tăng thuế ôtô vào năm 2006.

Vì sao mà các "thượng đế" phải hy sinh? Trả lời câu hỏi này, cần phải phân định rạch ròi rằng: Người tiêu dùng chỉ "bị" hy sinh quyền lợi với những mặt hàng, thứ nhất là còn độc quyền, thứ hai là còn bảo hộ của Nhà nước, còn những mặt hàng khác tuân thủ theo quy luật cung - cầu thì không dễ gì người tiêu dùng bị móc túi oan ức được! Chúng ta cũng từng chứng kiến, người tiêu dùng thường xuyên phải "ngậm bồ hòn làm ngọt" khi phải xài các mặt hàng độc quyền thiết yếu như điện, than, ximăng, viễn thông, vé máy bay, tàu hoả... do chính nhà sản xuất định giá, bởi họ không còn sự lựa chọn thứ hai! Nhưng nay, khi mà Nhà nước dần bãi bỏ độc quyền thì các "ông lớn" này cũng đã phần nào đưa giá cả sát với giá thị trường và kết cục là túi tiền người tiêu dùng ít bị móc hơn.

Song đáng tiếc là không phải đại gia độc quyền nào cũng sớm nhận ra điều ấy và một trong những điển hình là "ông lớn" VAMA. Có một nghịch lý hết sức nực cười là trong khi chính họ hối thúc Chính phủ phải mở cửa thị trường, phải giảm thuế triệt để, phải tự do hoá tối đa... thì trong hành động, họ lại triệt để lợi dụng sự bảo hộ của Nhà nước để kiếm lời. Song nghịch lý này vẫn phần nào hiểu được, bởi mục tiêu của bất cứ nhà kinh doanh nào đều là lợi nhuận.

Ở đây điều khó hiểu lại nằm ở chính các cơ quan quản lý nhà nước. Mặc dù đã ưu ái các đại gia ôtô này đến hơn 10 năm, mặc dù đã biết họ chỉ nội địa hoá không nổi 10%, mặc dù đã biết họ "tận thu" đến tận xương tuỷ người tiêu dùng... ấy vậy mà đến thời điểm này, các cơ quan chức năng mới có động thái tăng, giảm thuế để tạo đối trọng cạnh tranh. Thậm chí, vẫn còn nhiều ý kiến tiếp tục ưu ái các đại gia này.

Đã vậy, với chỉ thị: Các cơ quan nhà nước chỉ được phép mua xe nội, vô hình đã dâng trọn gói miếng mồi béo bở tận miệng các ông lớn! Câu chuyện này khiến người ta nhớ đến cách đây vài năm, một số "quan tỉnh" đã ngấm ngầm ban hành những "quota con" khi ra các mệnh lệnh có một không hai "chỉ được uống bia, nước giải khát của... tỉnh ta"! Kết cục là dù sản phẩm dở ẹc, nhưng là tiền ngân sách nên "cha chung không ai khóc"!

"Không thể hy sinh mãi quyền lợi của người tiêu dùng"- lời tuyên chiến với kẻ bán hay lời cáo lỗi với người mua của ông Bộ trưởng? Có lẽ là cả hai. Nhưng để đáp lại rằng các "ông lớn" không nói chơi, lời cam kết ngược đầy trịch thượng: "Năm 2006 sẽ không giảm giá xe ôtô mà ngược lại còn tăng" của VAMA đang trở thành hiện thực! Rõ ràng là một thách thức - một thách thức tồn tại trong một cơ chế đầy ưu ái. Chua xót thay!