Công chúng sẽ dễ dàng giám sát được công tác xét xử của Tòa án.

“Công bố bản án của Tòa án được coi là một thông lệ quốc tế. Theo yêu cầu của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) mà Việt Nam là thành viên thì các bản án của Tòa án phải được công bố hoặc sẵn có trong công chúng”.

Trao đổi với Dân trí sáng 15/5 nhân buổi lễ ra mắt 2 cuốn sách “Quyết định Giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao” - TS Đặng Quang Phương, Phó Chánh án thường trực Tòa án nhân dân tối cao đã cho biết như vậy.

Cũng theo TS Phương, việc công bố các bản án, quyết định của Tòa án sẽ mang lại những hiệu quả tích cực như phục vụ yêu cầu áp dụng thống nhất pháp luật trong công tác xét xử, nâng cao chất lượng của ra bản án và quyết định của Tòa án, đặc biệt giúp các Luật sư, cán bộ nghiên cứu, giảng viên, sinh viên... trong việc nghiên cứu giảng dạy.

Có 3 lý do để chúng tôi khẳng định công việc này thực sự là rất cần thiết.

Thứ nhất là cụ thể hóa quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Thứ hai là công khai hóa các bản án và quyết định của Tòa án sẽ đóng góp quan trọng vào việc thực thi các cam kết quốc tế của Việt Nam.

Thứ ba là việc tiếp tục xuất bản hai tập quyết định Giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao năm 2005, 2006 là một trong những hoạt động cụ thể mà ngành Tòa án triển khai thực hiện Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị.

Người dân sẽ được hưởng “lợi” gì từ những bản án được công bố này, thưa ông?

Trong năm 2005, Giám đốc thẩm tòa án nhân dân tối cao đã ra 63 quyết định cho các bản án, năm 2006 là 92 bản án. Các lý do thường gặp để giám đốc thẩm ra quyết định là thiếu sót trong việc vận dụng các quy định của luật pháp về xử lý vật chứng,thiếu sót trong việc cân nhắc, áp dụng hình phạt, thiếu sót trong việc xác minh, thu nhập chứng cứ...

Công chúng sẽ hiểu được việc làm của Tòa án, giám sát công tác xét xử của Tòa án. Việc công bố bản án, quyết định của Tòa án giúp cho người dân hiểu được đường lối xử lý một sự việc cụ thể, từ đó họ có thể tự giải quyết những vụ việc tương tự và như vậy sẽ tăng cường đoàn kết trong nhân dân, giảm tải công tác của tòa án.

Nhưng việc tổng hợp các bản án thành sách, người đọc sẽ dễ dàng nhìn ra những sai sót của ngành Tòa án...?

Chính vì thế mới càng phải công bố bản án, quyết định của Tòa án vì việc này góp phần tăng cường hiệu quả của Tòa án, tính trách nhiệm của Thẩm phán trong xét xử, nâng cao chất lượng trong việc ra quyết định tư pháp.

Công việc này cũng làm cho công chúng thấy được vai trò của ngành Tòa án trong việc bảo vệ quyền, lợi ích của Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.

Tòa án nhân dân tối cao đã có kế hoạch xuất bản bản án trong thời gian tới như thế nào?

Việc xuất bản sẽ được tiến hành từng bước theo thứ tự ưu tiên. Thứ nhất: Tòa án nhân dân tối cao sẽ tiếp tục xuất bản định kỳ các bản án của Hội đồng Thẩm phán.

Thứ hai, xuất bản một số bản án của Tòa hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Lao động, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính của Tòa án nhân dân tối cao.

Thứ ba xuất bản một số bản án của các Tòa Phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao.

Và thứ tư là một số bản án của các Tòa án cấp tỉnh.

Xin trân trọng cảm ơn ông.

Lê Châu thực hiện