Ông nói gà, bà nói vịt
Các Website khác - 08/10/2005
SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN
Ông nói gà, bà nói vịt

Lưu Quang

Chuyện tháo dỡ cây cầu Tân An cũ đem bán sắt vụn khi đã có cây cầu Tân An mới lẽ ra chẳng có gì đáng phải bàn, nếu như các đơn vị tham gia dự án không thông đồng với nhau để rút tiền nhà nước. Chỉ cần bằng vài thủ thuật lòng vòng sang đi nhượng lại gói thầu, 2/3 giá trị công trình đã bị chia chác một cách quá dễ dàng. Cụ thể là gói thầu trị giá 3,1 tỉ đồng, mà số tiền bị biển thủ có thể lên tới 1,9 tỉ!

Sai rành rành ra rồi. Vậy mà thật đáng ngạc nhiên, khi được hỏi, những người liên quan đều nói loanh quanh, đổ tội cho nhau. Ông Giám đốc sở địa phương than rằng ở tận Long An xa xôi, làm sao tự dưng ông lại có thể quen biết cái công ty phá dỡ tít ngoài Hà Nội, nếu không có sự giới thiệu của cơ quan cấp trên là Cục Đường bộ. Về phần mình, Cục Đường bộ lại đổ cho cấp dưới, rằng cục chỉ định thầu cho một công ty trong ngành là vì có đề nghị của chính địa phương. Để cẩn thận hơn, cục còn "đá" cả quả bóng lên trên khi cho rằng mình chỉ ký quyết định sau khi có sự chấp thuận của bộ. Thật đúng là "ông nói gà, bà nói vịt"! Và đáng buồn hơn, với những quy định hiện hành, rất có thể những kẻ "nói gà nói vịt" như thế này sẽ chẳng bị quy trách nhiệm gì. Kết cục sẽ chỉ có vài con tốt bị bắt "quả tang", như ông Giám đốc Xí nghiệp Gimex trong vụ việc này, là dính vòng lao lý mà thôi.
Cầu Tân An chỉ là một cây cầu nhỏ. Vài tỉ cũng chưa phải là một khoản tiền lớn. Chúng ta đều biết đã có những công trình có ý nghĩa kinh tế - xã hội cực kỳ quan trọng, trị giá tới hàng trăm, hàng nghìn tỉ đồng, vậy mà cũng bị rút ruột không thương tiếc, rút ruột rất dễ dàng. Và "kịch bản" moi tiền Nhà nước thì rất giống nhau. Đầu tiên là chuyện đấu thầu khép kín, từ chủ đầu tư, nhà tư vấn, giám sát, đơn vị thi công... đều trong một "nhà", một bộ. Thứ hai là việc chỉ định thầu vô lối, vin vào những lý do "trời ơi" để chỉ định thầu bất chấp nguyên tắc. Đây là hai tệ nạn nhức nhối trong công tác đấu thầu nói riêng và xây dựng cơ bản nói chung, mà chúng ta đã nói mãi nhưng vẫn chưa thấy cải thiện được gì nhiều.

Pháp lệnh Đấu thầu sắp được nâng lên thành Luật Đấu thầu. Luật này sẽ trừng trị nghiêm khắc mọi cá nhân và tổ chức liên quan có hành vi gian dối trong các gói thầu, bất kể đó là chủ đầu tư, tư vấn, giám sát, thi công hay là địa phương, là cục, là bộ. Sâu xa hơn nữa, phải tách quản lý nhà nước ra khỏi hoạt động sản xuất kinh doanh, không dung dưỡng những "vòng tròn khép kín". Chỉ có làm như vậy, mới không còn đất cho những "ông nói gà, bà nói vịt" như hiện nay.