Ngày 13.6, Chủ tịch HĐQT Nguyễn Sĩ Hưng và Tổng GĐ Vietnam Airlines (VNA) Nguyễn Xuân Hiển đã có buổi gặp mặt lãnh đạo các cơ quan báo chí để giải trình bốn vấn đề mà báo chí nêu gần đây.

Đó là việc mua 4 động cơ máy bay 4084D của Pratt&Whitney (PW) lắp vào máy bay B777-200ER LGW; vụ kiện với luật sư Liberati (người Ý) mất 5,2 triệu euro; việc bổ nhiệm cán bộ sai và việc cử cán bộ đào tạo ở nước ngoài.

Theo báo cáo của VNA, việc mua 4 máy bay tầm trung xa (B777) là nằm trong chiến lược phát triển đội bay của VNA đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (từ năm 2001 - 2010 được mua 11 máy bay tầm trung, xa).

Theo báo cáo này, vào những năm 2000 - 2001, khi lập dự án mua máy bay, các đường bay khu vực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với VNA, vì nó có hiệu quả kinh tế cao hơn các đường bay dài (Pháp, Mỹ). Vì vậy, mục tiêu của VNA là mua 4 máy bay B777-200ER LGW (giảm tải) có tải trọng cất cánh thấp để khai thác các đường bay khu vực (Đông Bắc Á, Úc).

Bởi vậy, việc lựa chọn động cơ lắp trên máy bay phải phù hợp với mục tiêu của dự án, phù hợp với cấu hình của loại máy bay được chọn cho những đường bay theo phê duyệt của dự án.

Ông Nguyễn Xuân Hiển cho biết: Theo tính toán của Boeing và VNA máy bay B777-200ER LGW chỉ cần tải trọng cất cánh 584.000lbs (265.136kg) là đáp ứng được các yêu cầu phục vụ các đường bay khu vực của VNA theo như yêu cầu của dự án đã được phê duyệt¿

Như vậy, VNA phải lựa chọn động cơ để chi phí đầu tư và khai thác là nhỏ nhất. VNA đã thận trọng làm từng bước và báo cáo lên Cục Hàng không dân dụng VN và Thủ tướng Chính phủ cả trình tự, thủ tục và kết quả để xin Thủ tướng xem xét, phê duyệt rồi mới thông báo cho đối tác vào đàm phán, ký kết hợp đồng.

Thực tế, có thực là VNA đã thận trọng khi quyết định chọn mua 4 động cơ PW4084D của nhà sản xuất PW để lắp cho máy bay B777?

Theo báo cáo số 298, ngày 8.3.2002 của Cục HKDDVN gửi Thủ tướng Chính phủ thì việc VNA chọn mua động cơ của PW chưa tuân thủ theo Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng cũng như Quy chế đấu thầu hiện hành.

Bởi khi kế hoạch đấu thầu chưa có, tức là chưa xác định các gói thầu, giá gói thầu và hình thức thực hiện của từng gói thầu thì chủ đầu tư đã tổ chức thực hiện việc lựa chọn nhà thầu.

Ngoài ra, theo quy chế đấu thầu, việc áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh, chỉ định thầu chỉ áp dụng cho gói thầu mua sắm hàng hóa có giá trị dưới 2 tỷ đồng, hình thức mua sắm trực tiếp chỉ áp dụng trong trường hợp bổ sung hợp đồng cũ, đã thực hiện xong dưới 1 năm hoặc hợp đồng đang thực hiện với điều kiện chủ đầu tư có nhu cầu tăng thêm số lượng hàng hóa mà trước đó đã được tiến hành đấu thầu.

Tuy nhiên, gói thầu mua động cơ của VNA có giá trị (dự kiến) tới 53,5 triệu USD thì việc áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh là vi phạm nghiêm trọng Quy chế đấu thầu.

Cũng theo Cục HKDDVN, việc VNA không đưa vào xem xét bản chào thầu mới (ngày 14.1.2002), của nhà thầu Roll Royce (một trong ba nhà thầu đủ tiêu chuẩn) có giá thấp hơn so với bản chào của PW cũng gây thiệt hại lớn.

Đặc biệt, theo Cục HKDDVN, việc mua động cơ PW lắp cho B777 ¿ 200 ER ¿ LGW của VNA là không tính tới tính đồng bộ trong khai thác và sử dụng động cơ lắp trên máy bay.

Bởi đối với các máy bay B777-200ER-LGW mua thì lắp động cơ PW, trong khi máy bay thuê B777-200ER lại lắp động cơ khác. Đây là yếu tố làm tăng chi phí khai thác, đặc biệt là chi phí bảo dưỡng và không phải là lựa chọn tối ưu về góc độ an toàn, khi các nhân viên kỹ thuật và người lái phải làm việc với các loại động cơ khác nhau trên một máy bay.

Tuy nhiên những vấn đề trên trong báo cáo của VNA tại cuộc gặp mặt lại không được lãnh đạo VNA đề cập.

Cũng theo báo cáo của VNA thì trên thế giới có rất nhiều hãng hàng không lớn đã và đang sử dụng động cơ PW cho máy bay B777 như: Japan Airlines, Air China, United Airlines¿

Tuy nhiên, tại thời điểm đó, Cục HKDDVN khẳng định chưa có một máy bay B777-200ER LGW nào trên thế giới lắp động cơ 4084D của PW.

(Theo TP)