Một người đàn ông có bốn con trai. Ông muốn các con ông đừng phán đoán sự việc một cách vội vàng và phiến diện, đã lần lượt cho từng người đi và quan sát cùng một cái cây ở làng bên cạnh.

Người con trưởng đi vào mùa đông, người con thứ hai đi vào mùa xuân, người con thứ ba đi vào mùa hè và người con út đi vào mùa thu. Sau khi các con trở về, ông tập hợp họ lại để nghe họ miêu tả những gì đã nhìn thấy.

Người con trưởng nói:

- Thưa cha, theo như con thấy thì cái cây đó khô cằn, trơ trụi và không có sự sống.

Người con thứ hai không đồng ý với anh mình:

- Cái cây đó không trơ trụi đâu, thưa cha. Nó được bao phủ bởi những nụ chồi xanh và chuẩn bị đơm bông kết trái.

Người con thứ ba thì cho rằng cái cây rực rỡ với những bông hoa ngọt ngào và thật đẹp, anh ta chưa bao giờ nhìn thấy một cây nào xinh tươi như thế. Còn đối với người con út, đây là một cái cây trĩu nặng với những trái chín trên cành, đầy sức sống và sung mãn.

Người đàn ông giải thích cho những người con biết rằng tất cả họ đều đúng, nhưng vì họ đã quan sát cái cây theo từng mùa trong năm nên không cảm nhận được toàn bộ đời sống của nó. Nếu chỉ nhìn cái cây vào mùa đông, làm sao thấy được sự hứa hẹn của mùa xuân, sự xinh đẹp của mùa hè và sự sung mãn của mùa thu. Sau cùng, ông nói:

- Các con hãy nhớ, đừng bao giờ phán đoán một cái cây trong một mùa, cũng như đừng bao giờ phán đoán một con người trong một giai đoạn. Đừng để sự khắc nghiệt của một mùa hủy diệt tất cả mầm sống của những mùa còn lại, cũng như đừng để những khoảnh khắc khó khăn hủy diệt cả một thời gian tốt đẹp chắc chắn sẽ đến vào một lúc nào đó...

V. Thanh (Theo Internet)