Thành phố ảo ở Amsterdam
Các Website khác - 18/09/2005
Thành phố ảo ở Amsterdam

Suốt 10 năm nay, Amsterdam đã cố công xây dựng một thành phố (TP) kỹ-thuật-số, với hệ thống hạ tầng cơ sở và một nền văn hoá ảo cùng với những công dân @ chính hiệu...

Thành phố ảo - hay còn gọi là mạng miễn phí (freenet) - là một hệ thống thông tin cho phép người sử dụng truy cập miễn phí, tựa như một diễn đàn kết nối các cộng đồng ảo có chung mối quan tâm đến một khu vực địa lý và chung một thứ ngôn ngữ bản địa. Với ý định ban đầu chỉ là một cuộc thử nghiệm về mối quan hệ giữa các công dân TP thực, nhất là những người quan tâm đến chuyện chính sự trong kỉ nguyên thông tin.

TP ảo của người dân Amsterdam - DDS (http://dds.nl) được thành lập vào tháng 1 năm 1994, đúng vào dịp tổ chức bầu cử chính quyền TP thực chất là một tên miền công cộng cho phép mọi người truy cập miễn phí vào hệ thống thông tin thương mại và dịch vụ được chính quyền TP, rồi sau đó là Bộ Nội vụ và Bộ Kinh tế Hà Lan đỡ đầu. Nó còn cho phép các công dân Amsterdam được lập trang chủ miễn phí trong tên miền này như xây một ngôi nhà cho riêng mình.

Nếu họ không rành ngôn ngữ lập trình, đã có sẵn một đội tư vấn viên trực tuyến giúp họ "xây nhà". Từ các "con phố", họ có thể truy cập vào những hệ thống tư nhân khác mà họ phải trả phí. Tới nay, DDS đã có khoảng 20.000 cư dân "cư trú", với trung bình 4.000 lượt người truy cập mỗi ngày. Đây có lẽ là TP đầu tiên trên thế giới không được xây dựng bằng gạch đá bêtông mà dựa trên những đường dây điện thoại và kết nối điện tử.

DDS còn là một diễn đàn sôi nổi để công dân Amsterdam chất vấn các quan chức về vấn đề thường ngày, bàn về việc bảo dưỡng công viên, hỏi đáp về luật pháp, và tranh luận... Thích thú với ý tưởng về một thành phố kĩ-thuật-số, người Amsterdam hăng hái đóng góp các hạ tầng cơ sở cho DDS.

Trong số đó phải kể đến một con đường dành cho xe đạp ảo (người Hà Lan rất thích đi xe đạp) với các lối đi qua dãy Alps dành cho những người đạp xe leo núi. Một "tàu điện ngầm" của DDS cũng thu hút nhiều người tham gia - dựa trên ý tưởng rằng phần lớn người vào thăm DDS chỉ để xem một show trình diễn trước khi trở lại thế giới thực, giống như những người đi làm bằng vé tháng. Tại đây từng diễn ra một đám cưới giữa hai người (chưa hề biết mặt nhau) cùng dựng một "ngôi nhà chung" để "sống thử". DDS cũng muốn xây dựng cho mình đời sống văn hoá. Những toà nhà truyền thông đại chúng, các bảo tàng trưng bày bộ sưu tập của các nghệ sĩ, các tác phẩm văn học điện tử, và cả nhà hát ảo đã lần lượt được xây dựng trên mạng.

Tuy nhiên, đã bắt đầu có ý kiến cho rằng DDS giống một TP ma. Cả TP ảo chỉ có 5 cửa hàng điện tử. Đồng tiền điện tử vẫn chưa được lưu hành, còn trung tâm mua sắm hầu như chỉ tư vấn cho mọi người về những gì họ có thể mua sắm ở TP thật. DDS chưa bán được một sản phẩm "nội" nào. Nếu cán cân thương mại của nó vẫn thâm hụt nặng nề, tương lai của Amsterdam sẽ rất ảm đạm, bởi chi phí duy trì và mở rộng DDS đang chất gánh nặng ngày càng lớn lên ngân sách TP và những nhà tài trợ.

Theo một cuộc điều tra gần đây, DDS cũng chỉ mới đón nhận các công dân tuổi trung bình là 30, học vấn cao, thạo máy tính, vì vậy nó chưa phản ánh được chính bản thân Amsterdam. Nhưng điều đó cũng không làm những người điều hành DDS thôi mơ về một hệ thống các TP ảo trên toàn Châu Âu. Rõ ràng, thành công lớn nhất của TP ảo là khuấy động bầu nhiệt huyết của các công dân, hoặc chí ít cũng giúp họ làm giàu thêm đời sống bản thân bằng cách theo đuổi những thú vui của mình trong thế giới kĩ thuật số. Huệ Anh tổng hợp