Nỗi lo từ Mường Mớ
Các Website khác - 03/07/2008
 
Ảnh minh họa.

Hanoinet - Từ những mầm mống đầu tiên đó, HIV/AIDS lây lan một cách nhanh chóng trong những năm qua tại Mường Mớ, nhất là những đối tượng nghiện thuốc phiện, thanh niên ăn chơi lêu lổng, gia đình giáo dục không được thường xuyên.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Y tế huyện Tam Ðường, bản Mường Mớ có tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS cao nhất toàn huyện (34/164 người), chín người đã chết, sáu người chuyển qua giai đoạn AIDS.

Bản Mường Mớ thuộc thị trấn Tam Ðường (Tam Ðường, Lai Châu), có 164 hộ với 800 nhân khẩu, gồm bốn dân tộc: Thái (chiếm số đông), Kinh, Giáy, Hoa, cùng sinh sống.


Kết cục xấu!

Dẫn chúng tôi đến nhà bà K. (con trai bà mới chết vì nhiễm HIV/AIDS), đồng đẳng viên Lò Văn Hùng nói: "Thằng này trước đây hiền lắm, sống có hiếu với cha mẹ, không làm mất lòng ai. Cũng chỉ tại đói nghèo, không được học hành, không có việc làm... theo trai làng đi làm ăn xa, rồi mang về căn bệnh HIV/AIDS". Thấy có khách, bà K. rời chiếc giường với vẻ mệt mỏi, tiếp chúng tôi.

Q. là cậu con trai cả trong gia đình năm anh em, nên phải bươn chải từ rất sớm. Thế rồi Q. bị bệnh, phải đi nằm viện, xét nghiệm máu và cho kết quả dương tính với căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Gần một năm sau, Q. đã vĩnh biệt mẹ già và bốn người em. 
 
Ðưa tay gạt vội những giọt nước mắt đang chảy hai bên gò má nhăn nheo, bà K. nghẹn ngào: "Chỉ tội nó, nhiễm bệnh cũng chẳng được chữa trị, thuốc men gì, nếu không cũng sống thêm được ít năm nữa. Thói đời bạc bẽo, cũng vì miếng cơm manh áo, năm 1987, ông nhà tôi đi đào vàng bị sập hầm. Nỗi đau mất chồng mãi tôi mới bình tâm, giờ lại rơi vào cảnh "Người đầu bạc tiễn kẻ đầu xanh". Còn bốn đứa con, chúng nó chẳng có công ăn việc làm ổn định, cứ lang thang ra vào bãi vàng, thật sự tôi chẳng thấy yên tâm chút nào".

Gia đình bà Ỏm, cũng rơi vào cảnh thương tâm như nhà bà K., con trai bà vừa bị căn bệnh HIV/AIDS cướp đi. Ðược biết, những tháng ngày cuối cùng của cuộc đời, anh Ð. thường ở trên lán chăm sóc ao cá. Cách đây một tuần anh đã ra đi vĩnh viễn, để lại cho mẹ già hai đứa con nhỏ. Ðược biết, Ð. cũng phát hiện mình bị nhiễm HIV/AIDS trong một ca tai nạn giao thông. Do không được điều trị nên căn bệnh nhanh chóng chuyển sang giai đoạn cuối.

Những nỗi lo...

Gần đây nhất, ngày 18-4, khi gặp Trưởng bản Lò Văn  Thiếm, với vẻ mệt mỏi, tay cầm cuốn sổ ghi chép, lắc đầu anh nói với chúng tôi: "Lại một người nữa đi rồi, vẫn là căn bệnh quái ác đó". Và, sẽ còn bao nhiêu người của bản sẽ ra đi tiếp theo, khi mà tình hình nghiện thuốc phiện và tiêm chích ma túy đang là vấn đề nan giải?

Năm 2007, con số nghiện thuốc phiện của bản là 52 người, tăng năm người so với năm 2006. Trước đây đời sống nhân dân trong bản đông vui, nhộn nhịp, còn bây giờ lúc nào cũng nơm nớp lo âu, đề phòng. Từ những năm cuối của thế kỷ 20, trong bản có người đi làm tại các bãi vàng, từ đó bắt đầu xuất hiện người bị nhiễm HIV/AIDS.

Anh C., 19 tuổi, vốn rất hiền lành, nhưng học hành đứt quãng, theo bạn bè đi làm ăn và phát hiện mình có HIV/AIDS. Anh tâm sự: "Không biết mình bị lây từ đâu, nhưng phần nhiều là ở bãi vàng (Chinh Sáng, xã Phun Há). Cuộc sống "bãi bờ" mà, sinh hoạt lộn xộn, sáng dậy chưa ăn uống gì đã nhao nhao tìm bơm, kim tiêm để chích, dùng chung bơm, kim tiêm là chuyện thường, có khi một chiếc bơm, kim tiêm dùng chung đến mười ngày".

Từ những mầm mống đầu tiên đó, HIV/AIDS lây lan một cách nhanh chóng trong những năm qua tại Mường Mớ, nhất là những đối tượng nghiện thuốc phiện, thanh niên ăn chơi lêu lổng, gia đình giáo dục không được thường xuyên. Chúng tôi không khỏi bàng hoàng khi anh Lò Văn Cường, ở bản Mường Mớ cho biết: "Sáng nay tôi ra vườn, vô tình phát hiện khá nhiều bơm, kim tiêm vứt bừa bãi, lẫn lộn với lá cây, có những xi-lanh còn đọng máu, như vậy thì nguy cơ nhiễm HIV/AIDS đối với người dân trong bản là rất cao nếu không may giẫm phải bơm, kim tiêm".

Trước tình hình đó, ông Lanh, người dân trong bản chẳng thể yên tâm: "Giờ đây nghiện ngập, tiêm chích nhiều, thật sự tôi cũng thấy lo cho mấy đứa con nhà tôi, dù các cháu được gia đình giáo dục rất tốt, nhưng sống trong môi trường này, chúng nó lại đang tuổi ăn tuổi chơi, dễ bị bạn bè xấu rủ rê, tham gia các hoạt động xã hội không lành mạnh... nên chỉ còn cách là luôn đề phòng và để ý chúng".

Nằm ngay trung tâm thị trấn, nhưng có lẽ những ngày thường vào bản khó mà tìm cho được một người thanh niên bản, họ tản tác đi làm ăn kiếm sống mọi nơi. Trưởng bản Thiếm, thường ngày vẫn cặm cụi thu gom bơm kim tiêm của các đối tượng tiêm chích ma túy. Một tháng, trưởng bản thu gom được  khoảng 400 bơm kim tiêm đã qua sử dụng. Ðiều đáng nói là nhiều đối tượng còn mặc cảm với xã hội, lén lút gia đình, người thân tiêm chích, thường bỏ bơm kim tiêm bừa bãi.

"Kiềm chế" đã là khó

Người dân Mường Mớ, nhất là trai bản vẫn phải ra đi làm ăn kiếm sống, nhất là những đối tượng đã bị lây nhiễm. Họ đi chẳng báo cáo ai, về cũng vậy, gia đình cũng chỉ biết là đi bãi vàng, còn ở đâu thì... Trung tá Lâm Trung Thành - Trưởng Công an thị trấn Tam Ðường cho biết: "Trong số 34 người nhiễm HIV/AIDS thì có bốn đối tượng hiện không có nhà ở, chuyên sống bằng nghề làm thuê, bốc vác, trộm cắp, sống lang thang. Còn tất cả các đối tượng đã bị lây nhiễm HIV nói chung, thanh niên trong bản nói riêng đi về cũng không báo cáo, xin giấy tờ gì, do đó chúng tôi rất khó quản lý".

Cũng theo Trung tá Thành, tình trạng đối tượng bị nhiễm HIV/AIDS do mặc cảm với gia đình và xã hội nên không tiết lộ cho vợ, người thân biết, vẫn sinh hoạt bình thường trong gia đình, đây là một nguyên nhân quan trọng, trả lời câu hỏi tại sao HIV/AIDS cứ ngấm ngầm tăng lên trong những năm qua.

Riêng Mường Mớ năm 2005, có 57 đối tượng nghiện ma túy được tổ chức cai nghiện tại cộng đồng hai lần (đạt 100%); năm 2006 cai cộng đồng cho 25 đối tượng, cai bắt buộc tại Trung tâm 05 - 06 của tỉnh 11 đối tượng, cai tại gia đình 37 đối tượng... Tất cả các hình thức cai này đều tái nghiện 100% ngay sau đó. Cũng theo Công an thị trấn Tam Ðường, đối tượng lây nhiễm HIV/AIDS từ tiêm chích là khá cao. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có giải pháp nào cụ thể, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, do đó việc kiềm chế được tình hình lây nhiễm HIV/AIDS đang là một bài toán nan giải.

Theo Nhân Dân