Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam.

“Sau một tuần kiểm tra thị trường xi măng tại TPHCM, có thể khẳng định không có việc đầu cơ “găm” hàng, lợi dụng sự khan hiếm hàng để nâng giá” - Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam khẳng định.
 >> Đà Nẵng: Xi măng cũng “bão giá”
 >> Đã có giải pháp trước cơn sốt giá xi măng
 >> Bắt đầu kiểm tra thị trường xi măng TPHCM
 >> Khan hàng, giá xi măng “leo thang”

Theo kết quả kiểm tra của đoàn thanh tra liên ngành về thị trường xi măng tại TPHCM, có phải do nguồn cung không đủ cầu chính là nguyên nhân gây “sốt” giá xi măng trong thời gian qua, thưa thứ trưởng?

Theo tính toán, dự báo nhu cầu xi măng năm 2008 khu vực các tỉnh Đông Nam Bộ và TPHCM, về nguồn cũng sẽ tăng khoảng 14% so với năm 2007. Song thực tế nhu cầu xi măng 4 tháng đầu năm 2008 đã tăng cao hơn dự báo và đạt 21% so với cùng kỳ năm 2007.

Trong năm 2008 có nhiều công trình được khởi công xây dựng nên nhu cầu tăng. Mặt khác cũng do tâm lý của chủ đầu tư (chủ yếu là nhà dân và các công trình nhỏ) tích trữ đủ xi măng cho xây dựng công trình.

Họ cho rằng chỉ số giá tiêu dùng 4 tháng đầu năm 2008 đã tăng 11,6% và sau tháng 6/2008 các mặt hàng trọng yếu mà thời gian qua Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo không đuợc tăng giá sẽ có sự tăng đột biến, gây hiện tượng khan hiếm nguồn hàng.

Không lẽ chỉ do mỗi nguyên nhân này mà đã gây ra thiếu nguồn cung trầm trọng?

Mặc dù nguồn cung xi măng 4 tháng đầu năm 2008 cao hơn 21% so với năm 2007 song vẫn chưa đáp ứng thoả mãn đủ nhu cầu tiêu thụ.

Nguyên nhân chủ yếu là khu vực miền Nam chủ yếu là các trạm nghiền xi măng, nguồn nguyên liệu cho sản xuất là clinker phụ thuộc chủ yếu vào nhập khẩu và vận chuyển từ các nhà máy phía Bắc vào.

Hiện nay các nước Ấn Độ; Indonexia có chính sách giảm xuất khẩu xi măng, clinker nên các nước nhập khẩu truyền thống như Bănglađét, Srilanka chuyển sang mua của Thái Lan với giá cao nên nguồn clinker Thái Lan xuất sang Việt Nam cũng bị hạn chế.

Với nguồn clinker cung cấp từ Bắc vào, do thiếu phương tiện vận chuyển nên cước phí vận chuyển cao, dao động từ 300.000-350.000 đồng/tấn.

Nhưng vì sao giá bán xi măng trên thị trường vẫn tăng đột biến trong khi đã được Thủ tướng chỉ đạo không tăng giá tại các cơ sở sản xuất xi măng?

Các cơ sở sản xuất xi măng phía Nam đều thực hiện phương thức bán hàng thông qua nhà phân phối chính, do đó không thể quản lý được giá bán lẻ cuối cùng tới tay người tiêu thụ, chính vì thế mặc dù giá bán xi măng tại Nhà máy không tăng song do thiếu nguồn hàng nên giá bán lẻ vẫn tăng.

Giải thích về vấn đề này không ít nhà phân phối cho rằng, nếu cung đủ cầu, thông thường 1 xe chỏ được 2-3 chuyến hàng trong 1 ngày, hiện nay do cung không đáp ứng được cầu nên xe phải xếp hàng, bình quân 2 - 2,5 ngày mới lấy được 1 chuyến hàng, chính vì thế cước phí vận chuyển tăng cùng với việc chi phí bốc dỡ tăng, giá nhiên liệu tăng đã làm tăng giá thành mỗi bao xi măng từ 5000 - 8000 đồng.

Mặt khác do nguồn cung không được dồi dào nên cũng có hiện tượng các nhà bán lẻ nâng giá bán thu lợi không chính đáng. Giá bán xi măng hiện tại còn phụ thuộc vào cung đường, cự ly vận chuyển, phụ thuộc vào số lượng cũng như từng chủng loại xi măng. Song nhân xét chung giá bán xi măng đã tăng khoảng 20 - 30% giá bán tại thời điểm tháng 2/2008.

Trước thực trạng trên, theo thứ trưởng, cần phải có những giải pháp gì để bình ổn thị trường?

Để ổn định giá bán xi măng khu vực phía Nam trong thời điểm hiện nay, theo tôi, cần phải tăng lượng cung để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ. Cụ thể, tăng lượng clinker, xi măng bột, xi măng bao vận chuyển từ miền Bắc vào TPHCM.

Để thực hiện điều này Tổng Công ty Công nghiệp xi măng Việt Nam đã chỉ đạo các công ty xi măng phía Bắc như Hoàng Thạch, Hoàng Mai, Tam Điệp, Hải phòng tăng cường vận chuyển sản phẩm vào khu vực Tp HCM. Tuy nhiên lượng xi măng vận chuyển vào Nam vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ.

Bộ Xây dựng đã có văn bản chỉ đạo Tổng công ty Công nghiệp xi măng Việt Nam, tập trung mọi phương tiện, biện pháp trong vòng 10 - 15 ngày tới phải đưa được từ 30 - 50 nghìn tấn xi măng vào khu vực TPHCM để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ.

Đồng thời, giảm thuế nhập khẩu clinker trong khối ASEAN từ 5% xuống 0% và ngoài khối ASEAN từ 10% xuống 0% từ nay đến cuối năm 2008. Bộ GTVT cần chỉ đạo Tổng Công ty vận tải thuỷ, ưu tiên bố trí đủ phương tiện tầu vận chuyển clinker, xi măng từ Bắc vào Nam.

Cuối cùng là cần đẩy mạnh thi công xây dựng các nhà máy xi măng, tăng nguồn cung cấp, góp phần bình ổn giá thị trường. Cụ thể, theo tiến độ từ nay đến cuối năm 2008 sẽ đưa vào sản xuất 7 nhà máy xi măng với tổng công suất 7,81 triệu tấn.

Lan Hương