Tăng lãi suất: Ngân hàng tự "chém" chân mình?
Bích Hằng

Đã có rất nhiều dự đoán và lo lắng tương tự khi lãi suất ở các ngân hàng (NH) ngày càng được đẩy lên. Tuy nhiên, những người "cầm trịch" ở các ngân hàng thương mại (NHTM) lại cho rằng: Tăng lãi suất là điều không thể tránh khỏi trong bối cảnh lạm phát cao.

"Thoả" nhưng không "thuận"!
Bắt đầu từ 15.9, các NHTM áp dụng trần lãi suất mới như đã thoả thuận trong cuộc họp của Hiệp hội NH hồi tháng trước. Thoả thuận này khống chế lãi suất tối đa đối với kỳ hạn 6 tháng là 0,65%/tháng, kỳ hạn 12 tháng là 0,7%/tháng. Các NHTMCP được áp dụng mức trần cao hơn, song không quá 0,03%/tháng so với mức trần cùng kỳ hạn của các NHTM nhà nước.

Ông Lê Đắc Sơn - TGĐ VP Bank - cho biết: "Thoả thuận về mặt bằng lãi suất giữa các NH trong hiệp hội chỉ là những thoả thuận miệng rất lỏng lẻo". Bằng chứng là thoả thuận khống chế trần lãi suất 12 tháng là 0,7%/tháng, nhưng ngay sau đó, một NHTM nhà nước đã công bố huy động kỳ hạn 13 tháng lãi suất 0,8%/tháng!

Trên thực tế, lãi suất huy động của các NH, đặc biệt là khối NHTMCP đã cao hơn nhiều so với trần thoả thuận của hiệp hội. Nhiều NHTMCP đã huy động tiền gửi kỳ hạn 12 tháng với lãi suất lên tới 0,78%/tháng. Trong bối cảnh huy động vốn tương đối khó khăn như hiện nay, chắc chắn không có NH nào đi làm chuyện ngược đời là hạ thấp lãi suất xuống, nếu không muốn "cháy vốn".

Còn cả 4 NHTM nhà nước đều có lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng là 0,68%/tháng. Tuy nhiên, để "hút" vốn, mỗi NH lại có một "chiêu" riêng. NH Đầu tư và Phát triển VN (BIDV) treo thưởng Toyota Altis, NHNo có chương trình gửi tiền trúng vàng 3 chữ A, VPBank thì mở chương trình "Vui cùng
sinh nhật VPBank"...

Ông Lê Đắc Sơn cho biết, chỉ trong vòng 1 tháng khuyến mãi dự thưởng, vốn huy động của VPBank đã tăng hơn 200 tỉ đồng. Nếu so với thời điểm 25.8 (đợt tăng lãi suất gần nhất), VPBank đã tăng vốn huy động được 80 tỉ đồng.

Một chu kỳ lặp lại?
Một quan chức Bộ Tài chính đã tỏ ra khá e ngại về tốc độ tăng lãi suất huy động của các NHTM. Ông này cho hay: Dường như giá vốn lại bị đẩy lên cao như thời điểm năm 2000. DN vẫn vay vì họ cần có tiền, NH vẫn huy động để đảm bảo hoạt động kinh doanh. Nhưng ông sợ rằng, tình trạng này sẽ dẫn đến nợ quá hạn trong các NH tăng lên và chính các NH sẽ phải chịu áp lực. Vì thế, ông cho rằng, các NH nên tỉnh táo để tránh một cuộc đua lãi suất mới.

Lãnh đạo của các NHTM lại có cách nhìn khác: Lãi suất do thị trường điều tiết và các NH không thể đi ngược lại dòng chảy đó. Ông Lê Đắc Sơn khẳng định: Mặt bằng lãi suất hiện nay chỉ ở mức bình thường, không thể gọi là cao vì mức độ trượt giá đang diễn ra khá lớn.

Ông Sơn cũng dự đoán khả năng dễ xảy ra là từ nay đến cuối năm, lãi suất của các NH sẽ còn lên cao nữa. Việc tăng lãi suất sẽ diễn ra dưới nhiều hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp. Ngay tại thời điểm này, nhiều NH đã thực hiện các chiến dịch khuyến mãi hấp dẫn với tổng giá trị giải thưởng lên đến hàng tỉ đồng.

Có một thực tế là dù lãi suất của các ngân hàng đã tăng cao, nhưng tốc độ tăng trưởng huy động vốn vẫn thấp so với năm trước. Lãnh đạo của NH nhà nước thì từ chối không bình luận về tình trạng tăng lãi suất của các NHTM hiện hành mà chỉ cho biết NHNN vẫn đang điều hành lãi suất theo hướng ổn định và phù hợp cung - cầu thị trường.