Chỉ trong hai đường dây mà Công an TP Cần Thơ mới triệt phá, đã có tới gần 50 doanh nghiệp (doanh nghiệp) "ma" được thành lập để mua bán hoá đơn giá trị gia tăng (GTGT). Tổng giá trị hàng hoá mà các doanh nghiệp này xuất khống lên tới gần 2.500 tỷ đồng.

Hiện PC15 - Công an TP Cần Thơ đã thu thập đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh được doanh nghiệp "ma" để mua bán hóa đơn GTGT do Huỳnh Quốc Ngọc (sinh năm 1978, thường trú tại 512/69/8 Hoàng Văn Thụ, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) cầm đầu.

Theo kết quả điều tra, từ tháng 8-2003 đến khi bị phát hiện, Ngọc thành lập 34 Công ty, doanh nghiệp đóng trên địa bàn TP Cần Thơ (chủ yếu là trên địa bàn quận Ninh Kiều). 34 doanh nghiệp "ma" này đã mua từ ngành thuế Cần Thơ 150 cuốn hoá đơn, tương ứng với 7.500 tờ hóa đơn GTGT, xuất khống số lượng hàng hoá trị giá trên 2.000 tỷ đồng để bán cho 450 công ty, doanh nghiệp trong cả nước, tiếp tay cho các đơn vị này hoàn thuế, khấu trừ thuế... gây thiệt hại cho Nhà nước trên 100 tỷ đồng.

Cùng thời gian này, Công an TP Cần Thơ cũng phát hiện và triệt phá một đường dây lập doanh nghiệp "ma" khác do Phan Đình Nguyên (sinh năm 1949, thường trú tại 9/7 Lê Lợi, phường 12, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) cầm đầu.

Từ tháng 4-2004 đến tháng 1-2005, Phan Đình Nguyên cùng đồng bọn đã thành lập 11 doanh nghiệp "ma" với mục đích mua bán hóa đơn GTGT. Thủ đoạn của nhóm này là lập doanh nghiệp "ma" bằng cách mua hồ sơ giả gồm hộ khẩu, chứng minh nhân dân ở chợ trời, sau đó về bóc hình trong hồ sơ giả lấy hình thật dán vào và đem đi đăng ký thành lập doanh nghiệp hoặc thuê mướn những người chạy xe ôm, không công ăn việc làm đứng ra lập doanh nghiệp. Sau đó, Nguyên đi đăng ký mã số thuế và mua hoá đơn của cơ quan thuế rồi đem bán hoá đơn cho các đơn vị khác với giá bằng 0,8% giá trị hàng hoá ghi trên hoá đơn.

Đến nay, 12 đối tượng có liên quan trong đường dây do Nguyên cầm đầu đã bị bắt giữ. Trong đó có bốn đối tượng là cán bộ thuế của Chi cục Thuế Bình Thuỷ đã nhận 180 triệu đồng của bọn Nguyên để làm ngơ cho bọn chúng hoạt động, nên bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ.

Theo đánh giá, đặc điểm chung của các doanh nghiệp loại này là: Địa điểm kinh doanh thường là nơi thuê mướn với hợp đồng thuê từ 3 - 6 tháng, không có phương án sản xuất kinh doanh, cơ sở vật chất kỹ thuật tối thiểu phục vụ cho doanh nghiệp hầu như không có gì. Các doanh nghiệp này hoạt động một thời gian rồi trốn và mang theo hóa đơn GTGT để thực hiện hành vi mua bán hoá đơn.

Vấn đề này có phần lỏng lẻo của đơn vị cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, khi không xem xét kỹ năng lực kinh doanh của người xin thành lập doanh nghiệp. Còn ngành thuế thì cũng buông lỏng việc kiểm tra khả năng hoạt động kinh doanh: Trụ sở kinh doanh - sản xuất, nhà xưởng, kho bãi,...

Theo thượng tá Vũ Văn Tảo - Chánh Văn phòng Cơ quan CSĐT, Công an TP Cần Thơ: Hiện nay, quy định về việc thành lập doanh nghiệp của chúng ta quá dễ dàng: Chỉ cần có hộ khẩu, chứng minh nhân dân là có thể đứng ra thành lập được. Sau khi có giấy phép kinh doanh, các doanh nghiệp lại khá dễ dàng trong việc mua hoá đơn tại cơ quan thuế...