- Việt Nam vẫn bị đánh giá là quốc gia có tỷ lệ vi phạm quyền SHTT lớn. Năm 2005, số vụ việc không giảm so với năm 2004. Có đến 3.000 vụ bị xử lý hành chính, hơn 100 vụ bị xử lý hình sự (chủ yếu rơi vào tội làm hàng giả), nhưng đáng lưu ý là trong vài ngàn vụ đó, chỉ có 10 vụ được tòa dân sự thụ lý.

Điểm nóng là vi phạm kiểu dáng công nghiệp, đặc biệt là nhãn hiệu hàng hoá. Làm hàng giả đã trở nên phổ biến tới mức, trên thị trường có mặt hàng gì bán chạy là lập tức có hàng giả. Thống kê của ngành chức năng cho thấy, lượng hàng giả, hàng nhái được đưa từ nước ngoài vào cao hơn trong nước. Ngoài ra, vi phạm bản quyền về nghe nhìn và phần mềm máy tính tiếp tục là vấn đề gây nhức nhối.

- Đến bây giờ thì chưa. Nhưng qua thống kê của nước ngoài, chúng ta chỉ mới tính được thiệt hại của những vi phạm về bản quyền phần mềm. Việt Nam bị coi là một trong những nước có tỷ lệ vi phạm bản quyền phần mềm máy tính lớn nhất thế giới. Nhưng thiệt hại nếu tính ra giá trị ở mức độ không quá lớn.

Tuy nhiên, tôi cũng lưu ý là một khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), vấn đề này sẽ bị các nước "soi" rất kỹ. Do vậy, để tránh những phiền phức sau này, ngay từ bây giờ chúng ta phải siết chặt việc thực thi quyền SHTT.

- Cả hai đều đúng. Nhận thức của doanh nghiệp về SHTT đúng là rất thấp. Nhiều khi doanh nghiệp biết sản phẩm của mình đã bị làm giả, làm nhái, song lại ngại phối hợp với cơ quan chức năng giải quyết. Một phần là họ sợ tốn kém, phần khác họ ngại làm lớn chuyện sẽ làm người tiêu dùng có đánh giá không hay về sản phẩm của mình. Tôi cho rằng, nhận thức này chưa đúng đắn.

Thực tế ở các nước phát triển cho thấy, đưa ra tòa dân sự là tốt nhất, vì với chức năng của mình, tòa án sẽ đưa phán quyết xác đáng nhất, giải quyết được gốc rễ của vi phạm, thông qua việc yêu cầu bên vi phạm bồi thường thiệt hại. Việt Nam chưa làm được điều này, chưa coi đưa nhau ra tòa là việc hoàn toàn bình thường. Một phần là do hệ thống pháp luật của Việt Nam, một phần là do trình độ của cán bộ tòa án chưa đáp ứng được yêu cầu.

- Tôi tin rằng, môi trường SHTT sẽ trong lành hơn khi Luật SHTT được thực thi. Luật SHTT vừa ban hành có một ý nghĩa rất lớn, hệ thống được tất cả các quy định về SHTT trước đây, rất tiện cho công tác xử lý vi phạm. Bộ Khoa học và Công nghệ mới đây đã trình Chính phủ đề án tăng cường thực thi quyền SHTT.

Đề án này bao gồm rất nhiều biện pháp tổng hợp, trong đó biện pháp quan trọng nhất là tăng cường năng lực của cơ quan thực thi như quản lý thị trường, công an kinh tế, tòa án và cơ quan thẩm định vi phạm. Các cơ quan sẽ phối hợp mở các cuộc thanh kiểm tra quy mô lớn về việc thực thi quyền SHTT. Ngoài ra, đề án này cũng đề xuất thành lập một ban liên ngành về thực thi quyền SHTT ở cấp Trung ương, tương tự như Ban 127 về chống buôn lậu và gian lận thương mại.