Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội vừa kết thúc điều tra vụ án tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm do Nguyễn Văn Thịnh cầm đầu. Lợi dụng chính sách tạm nhập, tái xuất, Thịnh đã nhập trót lọt 276 chiếc ngà voi và 40 bao tải vảy đồi mồi vào sâu trong nội địa.

Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Đức Minh (gọi tắt là công ty Đức Minh) có trụ sở chính tại số 7, ngách 40, ngõ Thống Nhất, phố Đại La, phường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội được Sở kế hoạch đầu tư Thành phố cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh công ty cổ phần số 0103001687 ngày 12-12-2002, ngành nghề kinh doanh là sản xuất, lắp ráp, sửa chữa, mua bán trong lĩnh vực cơ khí, đại lý mua bán ký gửi hàng hoá, xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, kinh doanh nông, thuỷ sản, buôn bán tư liệu sản xuất, vận tải hàng hoá, vận chuyển hành khách...vốn điều lệ 2 tỷ đồng.

Ngày 27-9-2004, giám đốc Nguyễn Văn Thịnh, đại diện công ty, đã ký hợp đồng số ASP- DM/01- 2004 bán 4.000 kg cá khô ướp muối cho cửa hàng cung ứng sản phẩm Aquatic ở Quảng Đông, Trung Quốc do ông Ou Dang là đại diện với giá thoả thuận ghi trong hợp đồng là 5.880 USD.

Sau đó, Thịnh tiếp tục ký hợp đồng số JGS- DM/01- 2004 với công ty TNHH Jema Genaral Store, trụ sở tại đường Temple, khu phố số 154, thành phố Mwanza nước cộng hoà Tazania, Đông Phi, đại diện là ông F.D Colonely để nhập 4.000 kg cá khô ướp muối với đơn giá 0,98 USD/kg.

Ngày 26-11-2004, lô hàng cá khô ướp muối chứa trong container mã số MSHU 2206660 được vận chuyển bằng đường biển từ Tazania về cảng Hải Phòng. Ngày 1-12-2004, Thịnh đã mở tờ khai xin đăng ký kiểm tra hàng hoá tại Chi cục hải quan cửa khẩu Hải Phòng khu vực II.

Căn cứ tờ khai hải quan của công ty Đức Minh và quy định về việc kiểm tra hàng hoá tạm nhập tái xuất, do mặt hàng cá muối khô có thuế suất cao là 45% nên lãnh đạo Chi cục Hải quan đã quyết định kiểm tra 100% lô hàng và giao cho đội kiểm tra hàng hoá tiến hành kiểm tra. Tuy nhiên, hai cán bộ kiểm hoá là Lê Trung Thu và Lê Xuân Trường chỉ kiểm đếm qua loa, không đúng quy trình, quy định của ngành Hải quan nên không phát hiện được hàng cấm trong container. Thực tế khi mở container hàng, do có mùi hôi bốc ra gây khó chịu, Thu và Trường chỉ đếm đủ số lượng 100 bao và ước lượng mỗi bao 40 kg, sau đó vạch một số đầu bao ra xem thấy bên trong bao có cá muối khô nên chủ quan tin rằng toàn bộ lô hàng là cá muối khô như chủ hàng đã khai báo, không phát hiện được ngà voi, vẩy đồi mồi dấu trong các bao. Do vậy kết quả kiểm tra lô hàng ghi trên tờ khai là “Số lượng 100 bao, trọng lượng mỗi bao 40 kg = 4.000 kg; chủng loại cá muối khô, đúng số lượng, đúng chủng loại như chủ hàng khai”.

Kiểm tra xong, Thu và Trường tiến hành kẹp chỉ Hải quan container giao cho chủ hàng bảo quản chờ tái xuất theo quy định.

Ngay hôm sau, Thịnh thuê xe ô tô chở container hàng cá muối khô về bãi cát công trường xây dựng của công ty TNHH Thành Đô ở khu công nghiệp Phú Thị, Gia Lâm, Hà Nội; thuê người phá kẹp chì, dỡ hàng lấy ra 245 chiếc ngà voi các loại cho vào bao tải dứa, sau đó thuê xe ô tô chở về để tại văn phòng công ty tại 164B, đường Nguyễn Văn Cừ, quận Long Biên, TP Hà Nội thì bị phát hiện, bắt giữ còn Thịnh thấy động đã bỏ trốn.

Kiểm tra container mã hiệu MSHU 2206660, cơ quan điều tra còn phát hiện thu thêm 31 chiếc ngà voi các loại và 40 bao tải vảy đồi mồi trọng lượng mỗi bao ghi 10 kg.

Cơ quan CSĐT- Bộ Công an đã ra quyết định trưng cầu giám định toàn bộ tang vật đã thu giữ cho thấy tất cả các mẫu đều là ngà voi và vẩy đồi mồi, đều thuộc phụ lục I (cấm buôn bán quốc tế vì mục đích thương mại) của công ước CITES và chữ ký trong các bản hợp đồng có đóng dấu công ty là chữ ký của Thịnh.

Căn cứ kết quả tài liệu điều tra ban đầu, cơ quan CSĐT- Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn Thịnh, Lê Trung Thu và Lê Xuân Trường để tiến hành điều tra.

Ngày 26-2, Thịnh đã ra đầu thú và khai báo toàn bộ hành vi phạm tội. Thịnh khai, đầu tháng 9- 2004, A Giang, người Trung Quốc có đặt vấn đề để Thịnh đứng tên hợp đồng nhập cá muối khô từ châu Phi về Việt Nam rồi tái xuất sang Trung Quốc cho Giang, mỗi hợp đồng được nhận từ 1.000 – 1.500 USD.

Thịnh đồng ý và cung cấp tên, chức danh, địa chỉ công ty, số điện thoại, số tài khoản của công ty. Sau đó Thịnh đã ký hợp đồng nhập khẩu cá muối khô từ châu Phi về Việt Nam, và ký với một công ty của Trung Quốc để tái xuất lô hàng trên. Sau khi nhận được thông báo hàng đã về tới cảng Hải Phòng, Thịnh và Giang đã xuống cảng Hải Phòng để nhận hàng, làm thủ tục Hải quan và Giang đề nghị Thịnh thuê xe chở hàng về Hà Nội lấy cá khô kém phẩm chất bán tại Việt Nam và sẵn sàng chịu thuế nhập khẩu.

Thịnh đã thực hiện ý đồ trên, tuy nhiên do không trực tiếp dỡ hàng mang về công ty nên không biết là ngà voi, vì vậy khi Giang điện báo, Thịnh quá hoảng sợ đã bỏ trốn. Tuy nhiên qua xác minh, cơ quan CSĐT vẫn chưa đủ cơ sở xác định về đối tượng A Giang như lời Thịnh khai. Riêng công ty Jema Genaral Store là có thật, hiện đang hoạt động tại đường Rwagasore, thành phố Mwaza, Tanzania. Bà Elizabeth đã thay mặt công ty ký hợp đồng bán 4.000 kg cá muối khô sang Trung Quốc, đại diện ký hợp đồng là một phụ nữ có tên Ann Shen Hong @Wang không rõ địa chỉ. Lô hàng được vận chuyển từ cảng ở Tanzania bằng container số MSHU 2206600, trùng với mã số contenno cơ quan điều tra đã thu giữ tại bãi kho Phú Thị.

Kết quả điều tra cũng cho thấy việc Thịnh ký hợp đồng tạm nhập tái xuất lô hàng trên cá muối thực chất là “mua đứt bán đoạn”, chính Thịnh làm thủ tục nhập hàng và đưa hàng về công ty cất giữ mặc dù biết rõ trong container có chứa ngà voi và vẩy đồi mồi. Vụ án cảnh báo cho lực lượng chức năng phải tăng cường biện pháp kiểm tra, ngăn chặn, tránh để kẽ hở cho các doanh nghiệp lợi dụng chính sách tạm nhập, tái xuất để nhập và buôn bán hàng cấm.