Timoshenko chuẩn bị "cách mạng màu cam" lần hai
Các Website khác - 12/09/2005
Timoshenko chuẩn bị "cách mạng màu cam" lần hai

Elena Zubtsova - từ Mátxcơva - viết riêng cho Lao Động

"Đội hình trong mơ" làm nên cuộc cách mạng nhung lụa ở Ukraina năm ngoái đã tan rã với việc Tổng thống Victor Yushchenko cách chức toàn thể nội các của nữ Thủ tướng Yulia Timoshenko (ảnh) thứ năm tuần trước. Thực ra cuộc chia tay này đã hẹn trước. Bà hoàng bị lật đổ ngay lập tức gia nhập phe đối lập và chuẩn bị cho một cuộc "cách mạng màu da cam" mới.

Tổng thống ra tay
Khi quảng trường trung tâm Kiev tràn ngập trong màu da cam cuối năm ngoái, các nhà phân tích đã chỉ rõ sự không đồng nhất trong "đội quân cách mạng" do ông Yushchenko đứng đầu: Người thì đam mê quyền lực, kẻ thì căm ghét cựu Tổng thống Kuchma. Và cũng ngay từ ngày đầu tiên cầm quyền, giữa bà Timoshenko và ông Petro Poroshenko (Thư ký Hội đồng An ninh) đã nảy sinh sự khó chịu không giấu giếm đối với nhau. Cả hai đều muốn tư hữu hoá tài sản nhà nước theo chiều hướng có lợi cho những tập đoàn tài chính của mình. Điều này thể hiện rất rõ trong quá trình cổ phần hoá hai át chủ bài của kinh tế Ukraina là Tổ hợp luyện thép Krivorozhstal và Nhà máy hợp kim sắt Nikopolsky.

Những "nhà cách mạng màu da cam" chia chác tài sản lấy lại được từ tay các ông trùm thời Kuchma rất dữ dội, nhiều khi ở mức không chấp nhận được. Những vụ bê bối cổ phần hoá trực tiếp hoặc gián tiếp dính líu đến Timoshenko và Poroshenko đã làm lu mờ hình ảnh của chính Tổng thốngYushchenko.
Và ông đã quyết định loại bỏ cả hai nhân vật này. Đầu tháng 9, người ta bất ngờ thấy Bộ trưởng Ngoại giao Alexandr Zinchenko từ chức. Ông tuyên bố công khai cho cả nước về "tham nhũng trong bộ sậu của tổng thống", gọi đích danh Poroshenko là "kẻ tham nhũng". Có tin cho hay chính Tổng thống Yushchenko đã "giật dây" ông Zinchenko làm như vậy nhằm thổi bùng lên mâu thuẫn giữa hai "bậc đại công thần" đặng cho họ về vườn.

Lên thay Timoshenko là nhà kinh tế Yuri Yekhanurov - đồng minh lâu năm của Tổng thống Yushchenko. Ông có nhiệm vụ tiếp tục cải cách kinh tế và tiến hành những bước đi xích lại gần với Châu Âu. Có vẻ như người dân Ukraina và các nhà đầu tư có thiện cảm với nhà kinh tế giàu kinh nghiệm này. Quốc hội Ukraina (Rada Tối cao) sẽ xem xét việc đề cử ông vào ngày 19.9 tới đây.

Những thiên thần gãy cánh
Người Ukraina không còn hoài nghi gì về việc Poroshenko chính là một trong những "ông trùm" lớn nhất nước, thông qua tay chân sở hữu nhiều nhà máy và phương tiện truyền thông. Đương thời, ông ta có nhiều quyền lực hơn là sếp mật vụ đơn thuần. Giã từ quyền lực, Poroshenko tuyên bố vẫn trung thành với Tổng thống Yushchenko và sẵn sàng phụng sự ông trên bất cứ cương vị nào. Theo các nhà phân tích, nguồn tài chính dồi dào của vị cựu Thư ký Hội đồng An ninh này sẽ là sự trợ giúp đắc lực đối với Đảng "Ukraina của chúng ta" của tổng thống.

Bà Timoshenko thì đã quyết định gia nhập phe đối lập và tự thân vận động trong cuộc bầu cử. Theo nhiều dự đoán, những người ủng hộ bà đông đảo hơn "Ukraina của chúng ta". Nếu giành được quyền kiểm soát Rada Tối cao, Timoshenko hoàn toàn có cơ hội quay lại chiếc ghế thủ tướng.

Tuy nhiên, Timoshenko có thể sẽ vấp phải một trở ngại quan trọng trên con đường thực hiện những mục tiêu tham vọng của mình. Không còn là thủ tướng, bà cũng bị mất luôn quyền bất khả xâm phạm và giờ đây Cơ quan Tổng Chưởng lý Nga hoàn toàn có quyền yêu cầu Ukraina dẫn độ bà sang Nga - theo lệnh truy nã bà đã phát năm 2004 vì tội đưa hối lộ cho các quan chức cao cấp trong Bộ Quốc phòng Nga.

Thậm chí, ngay chính Ukraina cũng có thể sẽ khởi tố bà vì những vi phạm mà bà đã làm trong thời gian lãnh đạo Hệ thống Năng lượng Thống nhất Ukraina hồi cuối thập niên 1990. Điều này hoàn toàn có nhiều khả năng xảy ra, bởi Ukraina đã bắt đầu khởi tố một số nhân vật trong bộ sậu của tổng thống vì tội tham nhũng.

Quỳnh An dịch