Sử dụng biện pháp Naltrexone để cai nghiện, chống tái nghiện rất khả quan . Giá thành sản xuất biệt dược Danapha-Natrex50 ở VN rẻ hơn 30% so với thuốc ngoại

Trong 2 ngày 20 và 21-1-2005, tại Đà Nẵng đã diễn ra hội thảo giới thiệu việc điều trị hỗ trợ chống tái nghiện các chất thuốc phiện bằng thuốc đối kháng Naltrexone. PGS-TS Trần Viết Nghị, Chủ tịch Hội Tâm thần học Việt Nam, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia, khẳng định mặc dù đang trong quá trình sản xuất thử nghiệm và còn phải có thời gian nghiên cứu tác động của thuốc, việc Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 5 (XNDPTƯ5) nghiên cứu bào chế sản xuất thành công thuốc Danapha-Natrex50 với thành phần chính là hoạt chất Naltrexone hydroclorid là một thành công lớn, đánh dấu bước đi đầu tiên của ngành sản xuất biệt dược hỗ trợ cho chống tái nghiện ở Việt Nam.

Biệt dược sản xuất theo đơn đặt hàng

Danapha–Natrex50 là tên thương mại của thuốc Naltrexone được sản xuất tại Việt Nam, đóng gói trong hộp 5 vỉ x 10 viên bao phim. Đây là sản phẩm ra đời theo đơn đặt hàng của chính quyền TP Đà Nẵng với XNDPTƯ5 vào tháng 10-2003, trong quá trình tuyên chiến với nạn nghiện ma túy được đặt ra trong chương trình “TP 5 không”.

Theo đó, TP Đà Nẵng hỗ trợ kinh phí để XNDPTƯ5 nghiên cứu bào chế loại biệt dược hỗ trợ chống việc tái nghiện ma túy, khi có thành phẩm TP sẽ mua toàn bộ để phục vụ cho việc chống tái nghiện ở Trung tâm 05-06 của TP. Đề tài được giao cho dược sĩ Phùng Chất, Phó Phòng Nghiên cứu phát triển của xí nghiệp và hai cộng sự là dược sĩ Đỗ Minh Hiếu và dược sĩ Trà Phước Quang thực hiện. Dược sĩ Phùng Chất cho biết sự thành công của đề tài có được nhờ sự hỗ trợ của 2 công cụ phần mềm: CAD/CHEM (phần mềm tối ưu hóa quy trình công thức) và phần mềm PHARMASOFT TT10 (phần mềm dự đoán tuổi thọ sản phẩm thuốc). Hai phần mềm trên giúp tiết kiệm thời gian và nguyên liệu chi phí cho việc nghiên cứu bào chế và tăng độ chính xác của kết quả nghiên cứu. Sau hơn một năm nghiên cứu và bào chế, ngày 14-12-2004, mẻ thuốc đầu tiên, lô 031204 được phòng GLP (phòng kiểm nghiệm) của xí nghiệp và Viện Kiểm nghiệm, xác nhận đạt tiêu chuẩn quy định. Chính quyền TP Đà Nẵng tổ chức nghiệm thu đề tài. Ông Mai Đăng Đẩu, Phó Giám đốc XNDPTƯ5, cho biết khó khăn lớn nhất khi sản xuất loại biệt dược này là nguyên liệu phải nhập ngoại hoàn toàn với giá thành lại rất cao, xí nghiệp đặt mua ở Mỹ với giá 15.000 USD/kg. Số nguyên liệu đó chỉ bào chế được 20.000 viên, vì vậy giá thành thuốc khá cao. Hiện nay nếu chưa tính các khoản chi phí sản xuất, giá thành mỗi viên thuốc là 20.000 đồng. Với mục đích phục vụ chống tái nghiện, trước mắt thuốc sẽ chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng của các trung tâm chống cai nghiện ở các địa phương.

Thử nghiệm liệu pháp Naltrexone, ngừng hẳn các hành vi nguy cơ

Theo PGS-TS Trần Viết Nghị, trên thế giới chỉ có 4 nơi sản xuất hoạt chất Naltrexone hydroclorid và quá trình tổng hợp rất phức tạp nên sản phẩm có giá thành rất cao. Naltrexone là một thuốc đối kháng với chất dạng thuốc phiện (CDTP), để loại trừ trạng thái phụ thuộc về mặt tâm thần của các đối tượng nghiện chất dạng thuốc phiện. Từ năm 2000 trở lại đây, liệu pháp Naltrexone đang được các nước xem xét, đánh giá lại và phát triển. Năm 2002, Viện Sức khỏe tâm thần Việt Nam lần đầu tiên nghiên cứu áp dụng liệu pháp đối kháng bằng Naltrexone chống tái nghiện heroin sử dụng thuốc viên Abernil (tên thương mại của Naltrexone Hydroclorid do Công ty Dược phẩm Medochemie (Cộng hòa Cyprus) sản xuất, viên 50 mg, hộp 50 viên. Nghiên cứu trên 46 bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện (tất cả đều là nam đã cắt cơn 7 ngày với heroin, 10 ngày với méthadone - từ tháng 5-2002 đến tháng 3-2003), bệnh nhân ngoại trú đến uống thuốc 3 lần trong tuần kết hợp với tư vấn, can thiệp gia đình và liệu pháp nhận thức tập tính trong thời gian 6 tháng. Kết quả: Tỉ lệ bỏ cuộc giảm đáng kể; các hành vi có nguy cơ cao (tiêm chích ma túy, dùng chung bơm kim tiêm, quan hệ tình dục không an toàn) ngừng hẳn trong suốt quá trình điều trị; kết quả phục hồi chức năng tâm lý xã hội và lao động được cải thiện nhanh chóng. Liệu pháp Naltrexone áp dụng ở cộng đồng dễ dàng, thuận tiện cho cả bệnh nhân và thầy thuốc. Hiện nay Viện Sức khỏe tâm thần đang tiếp tục điều trị chống tái nghiện cho khoảng 200 bệnh nhân bằng liệu pháp trên.

Triển vọng của Danapha-Natrex50

Danapha-Natrex50 có thành phần chính giống như thuốc viên Abernil do Công ty Dược phẩm Medochemie (Cộng hòa Cyprus) sản xuất, tuy nhiên Abernil đã có tên trong dược điển thế giới, còn Danapha-Natrex50 muốn lưu hành rộng rãi cần phải nghiên cứu thử nghiệm tác dụng của thuốc, báo cáo kết quả lên Bộ Y tế và ghi tên thuốc vào danh mục thuốc lưu hành trên toàn quốc. Ngày 24-1-2005 tới đây, XNDPTƯ5 sẽ giao cho Trung tâm Cai nghiện ma túy TP Đà Nẵng 10.000 viên thuốc Danapha-Natrex50. Xí nghiệp và trung tâm sẽ có những cam kết thỏa thuận trong việc theo dõi điều trị chống tái nghiện cho các học viên tại đây bằng liệu pháp Naltrexone qua việc sử dụng thuốc viên Danapha-Natrex50. Phó giám đốc XNDPTƯ5 Mai Đăng Đẩu cho biết: “Mục tiêu của chúng tôi sản xuất biệt dược này trong nước là nhằm giúp giảm chi phí cho quá trình cai nghiện. Giá thuốc dù đã giảm 30% so với thuốc ngoại nhưng vẫn còn cao do hoạt chất dùng bào chế khá đắt. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cố gắng để giảm giá thành hơn nữa khi có điều kiện sản xuất hàng loạt. Hiện nay một số trung tâm cai nghiện ở các địa phương duyên hải miền Trung đã đặt vấn đề dùng thử nghiệm loại biệt dược này trong quá trình điều trị chống tái nghiện cho các học viên... Chúng tôi sẽ xem xét các đề nghị này trong thời gian tới. Trước mắt trong tháng 1-2005, việc dùng Danapha-Natrex50 chống tái nghiện sẽ được triển khai tại Trung tâm Cai nghiện ma túy TP Đà Nẵng với phần hỗ trợ kinh phí của chính quyền TP”.

Kim Ngân