Cô bé trong thung lũng

Bé Si (trái) và bé Pàn trước ngôi trường của mình - Ảnh: Đ.P.T.

Nói được năm thứ tiếng chưa kể tiếng Việt (bố Mông, mẹ Giáy, hàng xóm với người Dao đỏ, học tiếng Anh, tiếng Pháp từ du khách lúc 9 tuổi), cô bé chỉ cao chưa tới 1,2m này có thể đi bộ liên tục 50km/ngày trong cái lạnh 10^OC bằng đôi dép nhựa cỡ 38.

Khi biết khách từ miền Trung đến, Si nhảy nhổm: “Đà Nẵng à? Cháu có bạn ở đấy, tên Vân”. Cô bé kể huyên thuyên: “Bạn Vân bằng tuổi cháu, theo bố mẹ đến Mường Hoa chơi, ở lại trong làng một đêm.

Cháu dẫn bạn qua bên kia núi xem những người Dao đỏ thu hoạch thảo quả. Bố bạn Vân tặng tiền cháu không nhận, không ai lấy tiền của bạn. Bạn ấy hứa nghỉ hè năm sau lại gặp nhau, cháu chờ ba mùa hè rồi đấy”.

Si không biết có bao nhiêu ngôi làng bị bỏ quên trong cuộc đời mỗi người. Phải tới tháng tư những chùm hoa thảo quả màu hồng thẫm mới nở, và tới tháng chín khi hè đã gần tàn thì thung lũng Mường Hoa mới có mùi thơm hăng hắc của thảo quả đầu mùa. Đó không phải là những dịp tốt để các cô bé 12 tuổi gặp lại nhau. Nhưng Si đã đợi ba mùa thảo quả...

Si muốn làm cô giáo trong chính ngôi trường em đang học mặc dù chị cô bé, một hướng dẫn viên du lịch 16 tuổi đang làm việc ở Sa Pa, không đồng tình. Cô bé than thở: “Nhưng cháu chỉ được học lực khá thôi, chắc khó được làm cô giáo”.

Si nói rằng em ghét nghề hướng dẫn viên du lịch. Hàng xóm và bạn học cùng trường với Si, Hạng Thị Pàn, đã bị mắng tới mức bật khóc trong lúc cố thuyết phục khách mua đôi khoang tay áo bằng vải chàm thêu khi đeo nó vào tay đứa con trai trạc tuổi cô bé.

Mẹ đứa con trai giật phắt đôi khoang tay, vứt xuống đường và thét lên: “Đừng đụng vào con tao”. Si hỏi khách: “Không mua thì thôi, tại sao cô lại vứt đồ của bạn Pàn?”. Bạn Pàn phải đi bán hàng rong vì bố chết, mẹ ốm đang uống thuốc lá của thầy cúng người Dao.

Rồi Si chỉ đường cho khách về, hủy chuyến tham quan nửa chừng. Sau này Si biết khách làm vậy do nghĩ rằng hai bàn tay đen đủi vì lá chàm nhuộm vải của Pàn là do bẩn.

Si nói nếu không làm hướng dẫn viên, em không phải gặp những bà khách kia, không phải chờ đợi một người bạn không giữ lời.

ĐỖ PHƯỚC TIẾN