Đại hội X của Đảng sắp khai mạc. Đại hội lần này có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu một giai đoạn chuyển về chất của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa và hơn nữa, là sự chuyển mình của Đảng trong phương thức lãnh đạo toàn dân tộc trên con đường phát triển. Tôi muốn góp vài suy nghĩ cho Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội X của Đảng về việc sử dụng, phát huy vai trò của trí thức trẻ trong giai đoạn hiện nay.

Hiện nay, chúng ta thấy nhiều trí thức trẻ đang làm chủ doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước và cả những trung tâm nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Song trong khu vực Nhà nước, điều này còn ít thấy. Phải chăng trí thức trẻ trong khu vực nhà nước, từ cơ quan hành chính, sự nghiệp đến doanh nghiệp chưa thực sự có năng lực chuyên môn vững, chưa có năng lực quản lý tốt? Chắc không hẳn như vậy. Vấn đề là ở quan niệm của người lãnh đạo trong việc sử dụng cán bộ. Bây giờ vẫn còn khá phổ biến quan niệm cán bộ dưới 40 tuổi là trẻ, mà phàm đã là trẻ thì dễ được đánh giá là còn non chuyên môn, còn yếu kinh nghiệm quản lý và cần được tiếp tục bồi dưỡng nhiều hơn trước khi giao trọng trách. Chính vì vậy, mà nhiều cán bộ trẻ tuổi không tránh khỏi suy nghĩ: những việc lớn, việc quan trọng là của thế hệ trước, còn phần ta lo nâng cao chuyên môn, kiếm nhiều việc để làm cho tăng phần thu nhập cho bản thân, cho gia đình. ở độ tuổi 30 - 40, người ta có thể nghĩ và làm được nhiều việc hơn thế chứ. Đó là suy nghĩ và hoài bão của nhiều trí thức trẻ.

Tổ chức Đảng các cấp cần đánh giá xem đội ngũ trí thức trẻ có thể làm được gì nhiều hơn những gì họ đang được phân công. Về phía chính quyền, cần có chính sách cụ thể để đào tạo, sử dụng và phát huy vai trò của trí thức trẻ nhiều hơn nữa. Nếu vẫn giữ cách quan niệm như hiện nay thì không tránh khỏi xu hướng khó trẻ hóa đội ngũ đảng viên. Bởi trí thức trẻ chưa thấy Đảng đánh giá đúng vai trò của họ và như thế sức thu hút của Đảng với trí thức trẻ cũng không thể mạnh mẽ được.

Thời gian qua, nhiều ý kiến góp ý cho Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội X có đề cập đến một vấn đề là phải tập trung nâng cao năng lực trí tuệ của Đảng ngang tầm nhiệm vụ lãnh đạo của đất nước. Thiết nghĩ, một trong những giải pháp quan trọng là trong Đảng phải có nhiều trí thức trẻ đủ tâm, đủ tầm, được đào luyện thường xuyên trong thực tiễn cách mạng, để làm cho Đảng mạnh hơn, đảm đương tốt sứ mệnh mà nhân dân và dân tộc giao phó. Đã đến lúc cần có sự đánh giá cụ thể về vai trò của mỗi thế hệ trước những thời cơ và thách thức của đất nước trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Không nên chủ quan cho rằng trong thời đại khoa học công nghệ phát triển nhanh như hiện nay thì chỉ có đội ngũ trí thức trẻ mới nắm đón và ứng dụng hiệu quả, nhưng cũng không thể không đặt niềm tin vào họ.

Về phía trí thức trẻ, cũng cần có nhận thức sâu sắc hơn về điểm mạnh và điểm yếu của mình; về thời cơ, vận hội và nguy cơ, thách thức của dân tộc trên con đường hội nhập để từ đó hiểu đúng vai trò, trách nhiệm của bản thân đối với Tổ quốc. Vấn đề này cũng cần được các cấp ủy Đảng thường xuyên quan tâm, tạo cơ chế, cơ hội cho trí thức trẻ tự đánh giá chính mình. Muốn thế, trước hết, trong tiêu chí đánh giá chất lượng chi bộ, đảng bộ cơ sở cần có tiêu chí riêng về việc phát triển đảng viên trẻ, về việc đào tạo và sử dụng trí thức trẻ.