Năm 2004, Báo Lao Động đã đăng loạt bài "Những cung đường đen" phản ánh hiện tượng cảnh sát giao thông (CSGT) thu tiền "mãi lộ" trên các tuyến quốc lộ, nhưng tiêu cực vẫn không hề giảm. Tiếng than CSGT nhũng nhiễu lái xe vẫn kêu thống thiết.

Lái xe như con vịt...

Phóng viên đóng vai phụ xe đến nộp tiền mãi lộ

Tại buổi đối thoại giữa các hiệp hội giao thông vận tải với Tổ công tác 23 của Thủ tướng Chính phủ (ngày 22.9) vừa qua, bức xúc nhất của các hiệp hội vận tải ôtô phản ánh với các thành viên của Tổ công tác 23 là chuyện CSGT đòi tiền "mãi lộ". Ông Đinh Nam Dinh - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Vận tải hàng hoá TPHCM nói: "Không có quốc gia nào có nhiều CSGT như ở VN. Có một bộ phận đang gây khó khăn và làm thiệt hại doanh nghiệp (DN)".

Còn ông Hoàng Thành Thắng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ximăng các tỉnh phía bắc - cho biết: "Anh em lái xe phản ánh rằng CSGT được giao quyền quá lớn, lái xe không được quyền cãi, không được trình bày. Cãi lại CSGT là bị quy hàng loạt lỗi vi phạm. CSGT đứng trạm đã giơ gậy là lái xe phải dừng xuống "chi". Nếu không sẽ bị giam xe".

Về nỗi cơ cực của cánh lái xe, Giám đốc Cty cổ phần vận tải ôtô số 2 than phiền: Lái xe bây giờ chẳng khác gì con vịt, người ta nhổ lông cắt tiết là xong. Mỗi tỉnh, CSGT có một quy định riêng để giam giữ xe, cứ như "loạn sứ quân".

Về mức độ tiêu cực mà cánh lái xe và chủ các DN ôtô phải chịu đựng, ông Trần Huy Bảy - Chủ tịch Hiệp hội Ôtô vận tải Lâm Đồng, nói: Từ Lâm Đồng về TPHCM gần 300km, nhưng có tới 15 trạm kiểm soát, tiêu cực rất lớn.

Ông Bảy nhấn mạnh: "Một năm Nhà nước thu được trên 400 tỉ đồng tiền phạt từ lỗi vi phạm mà CSGT xử lý, nhưng chi phí tiêu cực "bên ngoài" của lái xe phải nộp cho CSGT còn lớn hơn rất nhiều lần".

Để minh chứng cho những điều nói trên là sự thật, lãnh đạo các hiệp hội ôtô đã đề nghị Tổ công tác 23 của Thủ tướng Chính phủ và báo giới đi cùng với cánh lái xe để được tận mắt chứng kiến những hình ảnh CSGT làm tiền mãi lộ cánh lái xe như thế nào.

Không sợ tăng giá xăng, chỉ sợ mãi lộ

19 giờ ngày 1.10, tốp phóng viên chúng tôi gặp được đoàn xe chở hàng về xuôi ở thị trấn Phố Ràng (Lào Cai). "Khét tiếng" nhất là CSGT Yên Bái và chốt CSGT cây số 19 Việt Trì,  xe nhỏ chở hàng về xuôi bị CSGT thu 300.000đ/lượt; xe lớn là 500.000đ/lượt. Xe chở hàng lên cũng phải nộp từ 200.000 - 300.000đ/lượt. Thậm chí xe không chở hàng cũng phải đưa tiền.

Biết chúng tôi bật máy ghi âm, quay hình ảnh tiếp xúc với lái xe, anh em vẫn thẳng thắn tố cáo: "Những người thường xuyên thu tiền mãi lộ, tới mức anh em lái xe đã "nhẵn mặt" là anh Tiến - trạm trưởng trạm cây số 28, anh Phong, anh Anh... nếu không "làm" đủ "luật", họ chửi bới lăng nhục cánh lái xe không tiếc lời. Tiền nong các anh đó lấy công khai giữa ban ngày, chẳng cần che đậy giấu giếm gì.

Ngoài các trạm tuần tra kiểm soát khét tiếng nêu trên, dọc tuyến đường còn thường xuyên "mọc" ra rất nhiều các chốt kiểm soát cơ động của CSGT các huyện, thành phố: CSGT thành phố Yên Bái; CSGT huyện Yên Bình, 2 chốt CSGT của thành phố Việt Trì; 3-4 tổ CSGT của Vĩnh Phúc; chốt của đội 5, đội 6 CSGT Hà Nội... những chốt loại này còn thu tiền "bạo" hơn nhiều.

Cứ lấy cớ "tăng cường kiểm soát an toàn giao thông", họ tràn ra đường dừng ôtô tràn lan, thu tiền từ 300.000 - 700.000đ/xe/lượt. Bức xúc, các chủ xe nói với chúng tôi: "Cả chuyến chở hàng thuê, tiền lãi thu được chúng tôi phải nộp mãi lộ cho CSGT một nửa. Nhà nước tăng giá xăng dầu lái xe chúng tôi không lo, bởi so với tiền nộp mãi lộ, chẳng thấm gì. Nhà có mấy chiếc xe chạy tuyến này, hàng tháng, riêng khoản mãi lộ nộp cho CSGT phải từ 50 - 65 triệu đồng".

Khoảng 22 giờ, đoàn xe gặp chốt tuần tra của CSGT Bắc Ngần (Lào Cai). Thấy anh em chúng tôi chuẩn bị máy ghi hình, máy ghi âm..., cả lái xe, phụ xe nói với chúng tôi: "Đừng quay những người này, anh em CSGT ở Lào Cai rất tốt. Họ tạo thuận lợi cho chúng em mà chẳng đòi hỏi tiền bạc mãi lộ đâu".

Tôi hỏi: "Nhưng chúng tôi có thấy các anh đưa tiền cho họ?". Phụ xe thừa nhận: "Dạ có, nhưng là em biếu các anh ấy tiền uống nước, chỉ năm bảy chục thôi. Không có họ cũng cho đi, chẳng mè nheo gì. Chúng em biết CSGT rất vất vả nên tự nguyện gửi chút tiền bồi dưỡng, chứ họ không đòi".

Thì ra ngay cả khi đang bức xúc với CSGT, anh em lái xe vẫn phân biệt "rạch ròi" giữa "bồi dưỡng tự nguyện" và "phải nộp tiền mãi lộ" để bênh anh em CSGT biết thương cánh lái xe. 

(Theo Lao Động)