Hơn 100 tác phẩm tranh cổ động do các họa sĩ cách mạng sáng tác phục vụ cho cuộc đấu tranh thần thánh của dân tộc ta được trưng bày đã khiến người xem ngỡ ngàng. Từ những câu khẩu hiệu “Má con cùng đánh Mỹ”; “Thừa thắng xông tới”; “Anh đi chiến đấu, xóm làng 3 đảm nhiệm em lo”... cho đến hình ảnh của những cô du kích, những cuộc hành quân... đều thể hiện ý chí quyết tâm và tinh thần chiến đấu của toàn dân trong cuộc đấu tranh giữ nước. Nhiều họa sĩ, điêu khắc gia, những người đã đi qua cuộc chiến... khi đến xem triển lãm đều hết sức xúc động. Họa sĩ, cựu chiến binh Trần Thị Phương Dung, người đã từng cầm cọ sáng tác tranh cổ động trong hai cuộc kháng chiến, rưng rưng: “Tôi chưa bao giờ nghĩ những bức tranh cổ động sáng tác mấy chục năm về trước lại được gìn giữ và hôm nay xuất hiện trước công chúng như thế này”. Để có được bộ sưu tập này, nhà sưu tầm người Anh, Domonic Scriven đã cùng các bạn không ngại khó, đi đến mọi miền đất Việt để sưu tầm và bảo quản trong suốt 15 năm lưu trú tại Việt Nam. Ông cho biết: “Tranh cổ động là một loại hình mỹ thuật hết sức độc đáo và quý hiếm trên thế giới. Đặc biệt tại Việt Nam, tranh cổ động đóng vai trò quan trọng vì đó là một hình thức đối thoại giữa Nhà nước và nhân dân. Tuy vậy, những bức tranh quý giá này lại không được người Việt Nam giữ gìn. Nhận thức được điều đó, tôi đã tập trung để sưu tập lại”. Ông khẳng định, không muốn thương mại hóa những bức tranh quý nhưng rất muốn chia sẻ cho người Việt Nam cũng như thế giới biết đến, nên đã cho in chúng trong tập sách ảnh Dogma để mọi người dễ dàng tiếp cận.

Trong lúc người xem triển lãm trầm trồ trước những tác phẩm mỹ thuật, thì ai đó đã buột miệng: “Nhưng bây giờ các tác phẩm này đã là của người nước ngoài rồi”. Quả thật, chúng ta phải ghi nhận và cảm ơn nhà sưu tầm Domonic Scriven, người đã trân trọng và biết “giữ giùm” những giá trị tinh thần của dân tộc ta mà đáng lý ra người Việt Nam phải làm điều đó.

Phương Quyên