SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN
Hãy làm quen với điều lạ!

Tô Phán

Giá xăng dầu sẽ tiếp tục tăng. Và người Việt Nam sẽ phải làm quen với những tác động từ thị trường bên ngoài. Vấn đề là phải bình tĩnh mới có thể "quen" được với những điều lâu nay chúng ta cho là lạ lẫm. Hãy làm quen với điều lạ trong hoạt động kinh tế! Thông điệp đó đối với thế giới đã có từ lâu.

Giá dầu trên thế giới vẫn ở mức trên 67USD/thùng. Chỉ số tăng giá sẽ không dừng lại do biến động của chính trị, chiến tranh và kinh tế của thế giới hiện nay. Dù đã rất cố gắng "hoà đồng", nhưng dù muốn dù không, về cơ bản, tâm lý "bình chân" đối với tác động của giá cả thị trường thế giới ở ta lâu nay vẫn còn. Có cảm tưởng như tính ỷ lại vào Nhà nước còn quá nhiều ở các doanh nghiệp và mỗi người dân. Có gì thì Nhà nước sẽ bù lỗ. Nhưng ngân sách như chiếc chăn hẹp không thể làm đủ ấm cho quá nhiều người. Tiền có hạn làm sao bù lỗ mãi? Nếu như vậy đến một thời điểm không xa, Nhà nước sẽ kiệt quệ.

Trong khi đó, nước chảy chỗ trũng, một quy luật xấu luôn diễn ra: Người ta mua xăng dầu trong nước với giá thấp (do Nhà nước bù lỗ) để bán sang biên giới kiếm lời. Sự bù lỗ của Nhà nước chỉ đáp ứng được tâm lý "trông chờ Nhà nước", làm ổn định ở mức tương đối với thời gian có hạn,

nhưng mặt khác thì vô tình tạo kẽ hở cho một nhóm người buôn lậu kiếm chác. Ngân sách đã hạn hẹp nay lại hạn hẹp hơn.

Nhà nước bù lỗ xăng dầu nhiều, về mặt tích cực của nó như đã nói là giúp thị trường trong nước ổn định ở mức tương đối, nhưng sẽ không đủ tiền để nhập xăng dầu. Thành phố Thâm Quyến tươi đẹp ở Trung Quốc trong mấy ngày qua đã xảy ra tình trạng thiếu xăng dầu, xe ôtô bắt đầu bị giam trong gara hoặc ở bãi gửi xe. Một vài nhà máy bắt đầu tạm đóng cửa, sinh hoạt bị đảo lộn. Giá cả tăng cao... Tất cả những diễn biến xấu đó đều do không đủ xăng dầu gây nên.

Với thời kỳ hội nhập với đầy đủ nghĩa thực của nó, việc làm quen với sự tăng giảm giá cả trên thị trường thế giới là không tránh khỏi. Những điều lạ nhất cũng có thể làm quen, và sau đó những điều lạ nhất cũng có thể trở thành quen. Đó là thực tế trong sự biến chuyển phong phú của đời sống. Vậy nên giá cả xăng dầu tăng và giá cả nói chung có tăng cũng là điều chúng ta phải làm quen. Lạm phát không có gì tồi tệ nếu nó ở mức độ vừa phải và giữ tỉ lệ hài hoà với tăng trưởng, bảo đảm khuyến khích sản xuất để từ đó bảo đảm sự tăng trưởng ổn định. Lạm phát, về cơ bản là mặt xám của kinh tế nhưng nó là gam màu không thể thiếu của một nền kinh tế của một quốc gia, nhất là nền kinh tế đó có sự liên thông với cả nền kinh tế thế giới. Vấn đề là vai trò Nhà nước "điều chỉnh" như thế nào để ở mức hợp lý.

Chúng ta hãy làm quen với điều lạ là vì lẽ đó.