Trong bối cảnh đó, việc lãnh đạo toàn quân kiên định mục tiêu chiến đấu, nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động và kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, bảo vệ độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ Ðảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đối với Ðảng bộ Quân đội. Ðể thực hiện tốt nhiệm vụ đó, Ðảng bộ Quân đội đã lãnh đạo việc nghiên cứu, đánh giá đúng tình hình quốc tế, khu vực và trong nước; xác định rõ đối tượng tác chiến, âm mưu, thủ đoạn và hành động phá hoại của các thế lực thù địch; phân tích dự báo các tình huống, trên cơ sở đó kịp thời tham mưu đề xuất với Ðảng, Nhà nước về các chủ trương, biện pháp xử lý. Ðồng thời Quân đội đã tích cực, chủ động tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng một cách kịp thời, có hiệu quả. Ðảng bộ Quân đội đã lãnh đạo chặt chẽ, kiên quyết và có bước đi hợp lý trong việc điều chỉnh chiến lược, trong xây dựng, bổ sung các quyết tâm, kế hoạch bảo vệ Tổ quốc, trong bố trí lực lượng, tổ chức phòng thủ, vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt đồng thời vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lâu dài. Các đơn vị quân đội đã duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý chặt chẽ vùng trời, vùng biển và biên giới; phối hợp chặt chẽ với công an và các lực lượng khác trong xử lý, ngăn chặn các âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch hòng gây mất ổn định chính trị - xã hội, xâm phạm biên giới, buôn lậu ma túy, góp phần ngăn chặn di cư tự do, nhập cảnh và vượt biên trái phép, bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Quân đội đã làm tốt chức năng tham mưu cho Ðảng, Nhà nước trong xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc. Công tác giáo dục quốc phòng - an ninh đã được triển khai sâu rộng ở các cấp, các ngành. Việc bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho các đối tượng, nhất là cán bộ chủ chốt ở các bộ, ngành, địa phương được thực hiện tích cực với chương trình phù hợp và thống nhất. Hội đồng giáo dục quốc phòng các cấp đã được thành lập và hoạt động đi vào nền nếp. Lực lượng dân quân tự vệ ở các địa phương, các ngành được tổ chức phù hợp, chất lượng tổng hợp được nâng cao, nhất là độ tin cậy về chính trị ngày càng tốt hơn. Quân đội đã đề xuất với Ðảng, Nhà nước bổ sung, sửa đổi kịp thời một số chính sách đối với Quân đội và hậu phương quân đội, phù hợp cơ chế kinh tế và chế độ tiền lương mới; giải quyết tốt tồn đọng sau chiến tranh; đẩy mạnh phong trào "Ðền ơn đáp nghĩa" tạo được ý nghĩa chính trị, xã hội rộng lớn.

Trong xây dựng, Ðảng bộ Quân đội đã tập trung chăm lo xây dựng Quân đội về chính trị, để Quân đội luôn luôn là lực lượng chiến đấu, lực lượng chính trị trung thành tin cậy của Ðảng, Nhà nước và nhân dân. Trên cơ sở đó, không ngừng đổi mới nâng cao chất lượng công tác tổ chức huấn luyện, bảo đảm trang bị kỹ thuật, bảo đảm hậu cần, củng cố và phát triển công nghiệp quốc phòng..., làm cho chất lượng tổng hợp, trình độ chính quy, sức mạnh chiến đấu và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội từng bước được nâng cao, đáp ứng với tình hình nhiệm vụ mới. Ðặc biệt, phát huy phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ", gắn bó máu thịt với nhân dân, cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam đã không quản khó khăn nguy hiểm cứu giúp nhân dân vượt qua thiên tai, bão lụt và là lực lượng vận động, giúp đỡ nhân dân xóa đói, giảm nghèo có hiệu quả, được nhân dân tin yêu. Cùng với giúp đỡ nhân dân, các đơn vị quân đội cũng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tích cực xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, gắn chặt với an ninh trên các địa bàn chiến lược.

Công tác đối ngoại quân sự đã được triển khai tích cực, tăng cường quan hệ hợp tác với quân đội các nước láng giềng, mở rộng quan hệ với quân đội nhiều nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, tạo môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác để cùng phát triển.

Trong công tác xây dựng Ðảng, Ðảng bộ Quân đội đã tập trung xây dựng Ðảng bộ vững mạnh cả về chính trị tư tưởng và tổ chức, đặc biệt là tăng cường bản chất giai cấp công nhân, giữ vững trận địa tư tưởng của Ðảng trong quân đội. Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên mà trong đó trước hết là đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ trì các cấp đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ. Ðây chính là hạt nhân chính trị, nhân tố quyết định lãnh đạo Quân đội tuyệt đối trung thành với Ðảng, Tổ quốc và nhân dân, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Những thành tựu trên bắt nguồn từ bản chất truyền thống tốt đẹp của Quân đội cách mạng, được Ðảng, Nhà nước thường xuyên lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện, được sự phối hợp, giúp đỡ của các bộ, ban, ngành, sự thương yêu đùm bọc của cấp ủy, chính quyền và nhân dân cả nước, đặc biệt có sự nỗ lực phấn đấu liên tục của cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng trong toàn quân.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu rất quan trọng đã nêu ở trên, trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, Ðảng bộ Quân đội còn bộc lộ những bất cập cần tập trung khắc phục, đó là việc nắm tình hình, sự phối hợp giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại trong giải quyết một số vấn đề cụ thể chưa nhịp nhàng; công tác tổ chức và huấn luyện tuy có nhiều tiến bộ, nhưng có mặt chưa theo kịp yêu cầu xây dựng quân đội; nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân tuy được xây dựng củng cố, nhưng chưa toàn diện và có chỗ chưa vững chắc, việc duy trì kỷ luật quân đội chưa thật chặt chẽ, còn để xảy ra các vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng...

Từ thực tiễn lãnh dạo thực hiện nhiệm vụ, Ðảng bộ Quân đội rút ra một số bài học kinh nghiệm: Một là, phải chủ động bám sát, đánh giá đúng âm mưu và khả năng hành động của các lực lượng thù địch, dự báo chính xác các tình huống, có chủ trương xử lý phù hợp, không để bị động, bất ngờ. Hai là, trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân phải luôn luôn quán triệt phương châm phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Ðảng là then chốt, củng cố quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu và thường xuyên; phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng vũ trang làm nòng cốt dưới sự lãnh đạo của Ðảng, sự quản lý của Nhà nước. Ba là, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trong đó có xây dựng Quân đội nhân dân phải lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở, chăm lo xây dựng và phát huy nhân tố con người để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang. Bốn là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì, lãnh đạo, chỉ huy và cơ quan các cấp có phẩm chất và năng lực toàn diện, chủ động sáng tạo trong tổ chức chỉ đạo, chỉ huy, điều hành, hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ được giao.

Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang có nhiều thời cơ, song cũng đan xen nhiều thách thức. Tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp. Toàn cầu hóa về kinh tế là một tất yếu khách quan, tạo ra cơ hội phát triển, nhưng cũng chứa đựng những yếu tố bất bình đẳng, đem lại thách thức lớn cho các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Quan hệ giữa các nước lớn đang tồn tại hai mặt đấu tranh và thỏa hiệp vì quyền lợi của mỗi nước. Ðối với nước ta, các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá quyết liệt bằng các thủ đoạn tinh vi và thâm độc, hòng thực hiện ý đồ làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. Ðòi hỏi cấp bách của toàn dân tộc ta lúc này là phải tranh thủ thời cơ, vượt qua thử thách, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển. Ðể thực hiện quyết tâm đó, điều kiện tiên quyết là phải giữ vững môi trường hòa bình và ổn định chính trị - xã hội của đất nước. Giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; ngăn chặn và đẩy lùi mưu toan "Diễn biến hòa bình", nguy cơ can thiệp quân sự và xung đột vũ trang xâm phạm chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Ðảng, bảo vệ chế độ là nhiệm vụ chính trị trung tâm, nhiệm vụ trực tiếp của quân đội trong tình hình mới.

Ðể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trên, Ðảng bộ Quân đội phải tiếp tục xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu làm nòng cốt cho toàn dân thực hiện tốt nhiệm vụ củng cố hòa bình, giữ vững ổn định chính trị, đánh bại chiến lược "Diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch; đồng thời luôn luôn nâng cao cảnh giác, sẵn sàng đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược dưới bất cứ quy mô và hình thức chiến tranh nào.

Trong xây dựng Quân đội phải đặc biệt coi trọng xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, đây là mục tiêu vừa cơ bản lâu dài vừa là vấn đề cấp thiết đặt ra trong tình hình hiện nay, bảo đảm Quân đội có bản lĩnh chính trị kiên cường, vững vàng trong mọi tình huống, luôn luôn tuyệt đối trung thành với Ðảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa, gắn bó mật thiết với nhân dân. Muốn vậy, phải lãnh đạo toàn quân quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng, chính sách của Nhà nước, tăng cường giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, truyền thống quân đội; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, chống "phi chính trị hóa quân đội", giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng của Ðảng trong quân đội.

Ðể bảo vệ vững chắc Tổ quốc, cần phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục quốc phòng - an ninh và đối ngoại, quán triệt và cụ thể hóa các nghị quyết của Ðảng, pháp luật nhà nước vào việc xử lý quan hệ đối ngoại quân sự; thường xuyên nghiên cứu phân tích và dự báo tình hình, đánh giá đúng âm mưu thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch đối với nước ta; kịp thời tham mưu đề xuất với Ðảng, Nhà nước các phương án giải pháp xử lý có hiệu quả. Tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh các phương án kế hoạch tác chiến nhằm chủ động ngăn chặn đối phó thắng lợi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trong mọi tình huống, không để bị động bất ngờ, không để bị kẻ địch lợi dụng để tạo cớ can thiệp bằng quân sự hoặc gây áp lực về chính trị, không để rơi vào thế đối đầu, cô lập hoặc lệ thuộc vào nước khác.

Về công tác xây dựng Ðảng, Ðảng bộ Quân đội tập trung xây dựng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao, phương thức lãnh đạo khoa học; xây dựng đội ngũ đảng viên có bản lính chính trị vững vàng, gương mẫu về phẩm chất, đạo đức, lối sống, đủ sức lãnh đạo toàn quân hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ðặc biệt, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết 51 của Bộ Chính trị khóa IX "Về việc tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Ðảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội Nhân dân Việt Nam" Tuy còn những khó khăn nhất định trong triển khai thực hiện, song nếu có quyết tâm cao, biện pháp cụ thể thì việc triển khai thực hiện Nghị quyết 51 sẽ tăng cường hơn nữa vai trò lãnh đạo của Ðảng đối với quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Ðảng đối với quân đội luôn luôn là nhân tố quyết định đảm bảo quân đội làm tròn sứ mệnh trước Tổ quốc và nhân dân.