Cũng xin phản ánh một hiện tượng: Có hộ sản xuất sử dụng máy hàn mà một tháng không quá 50 nghìn đồng tiền điện, nhiều điểm kinh doanh internet cũng tính tiền theo hộ gia đình, sao không quản lý đúng mục đích sử dụng điện để tận thu? Người viết sẵn sàng cung cấp cho ngành điện cỡ vài trăm hộ trong một khu vực để xác minh.

Câu chuyện điện kế điện tử ở TP Hồ Chí Minh chỉ là một việc nổi cộm và rõ mười mươi. Nhưng còn biết bao điện kế cơ đang treo lộn xộn khắp nơi, mất mỹ quan. Ai dám chắc kiểm định tại chỗ những điện kế đang sử dụng ấy có độ tin cậy?

Mấy bà bán thịt ở chợ, mấy chị bán hàng rong bên hè còn cho khách hàng nhìn cái cân. Vậy mà có những cái cân và mánh khóe gian lận (điện kế cũng là một thứ cân đo trong quan hệ mua bán) thì khách hàng không được nhìn tới, bởi họ treo tít trên cao. Một cây cột nhằng nhịt dây điện, bám vào đấy lô nhô cả chục cái điện kế, không có chuyên môn đố ai dám trèo lên mà ngó.

Ðúng định kỳ, công nhân đến ghi số điện năng tiêu thụ. Ở trên cao, anh soi và đọc cả mớ số. Giữa âm thanh hỗn tạp của đường phố, chị công nhân ở dưới tai thính đến mấy cũng có lúc nghe không chuẩn. Một ngày làm việc trèo lên tụt xuống gần trăm cái cột, anh công nhân hoa mắt, nhìn những con số nhỏ tí tẹo đọc lộn 3 thành 8 là thường. Vì phải đúng ngày này như tháng trước - nhưng ngày này, tháng này trời mưa sợ nguy hiểm, nắng quá anh công nhân sinh lười hoặc lý do nào đấy như "phải hoàn thành" chẳng hạn... và ngồi một chỗ tự phán những con số điện năng tiêu thụ. Lập tức những con số được phán tăng lên hay tụt xuống cũng đều gây thiệt hại cho khách hàng. Thế nên cứ phải đúng ngày trèo ghi để đủ tháng, anh công nhân ấy trèo chậm một ngày hoặc sớm một ngày cũng gây hại cho khách hàng bởi: Giá điện tính theo nấc 100 số đầu x 550 đồng. 50 số tiếp x 900 đồng. 50 số tiếp x 1.210 đồng. 100 số tiếp x 1.340 đồng.

Thí dụ, ông A đặt thêm một điện kế phụ trong nhà nhằm mục đích theo dõi khống chế tiêu thụ đủ 100 số để hằng tháng được hưởng trả mức 55 nghìn đồng tiền điện (ở thí dụ này chưa tính giá trị gia tăng). Nhưng có một tháng nhân viên điện lực đến thu tiền đưa ra hóa đơn ghi: Ðiện năng tiêu thụ có 50 số x 550 đồng = 27.500 đồng. Ông A nghi ngờ vì điện kế theo dõi của ông báo 100 số đúng ra phải trả 55 nghìn đồng. Vậy còn 50 số điện năng đã tiêu thụ sao chưa được tính ở hóa đơn tháng này? Nếu ông A không thắc mắc, đương nhiên 50 số đã tiêu thụ được gộp vào tháng sau là (100 số đầu x 550 đồng) + (50 số tiếp x 900 đồng) = 100 nghìn đồng. Vậy là 50 số của tháng trước khách hàng không được trả theo giá 550 đồng mà chuyển sang trả theo bậc giá 900 đồng (theo bảng tính bậc thang nêu trên). Như vậy mỗi số điện ở đây chênh lệch có lợi cho ngành điện lực là 350 đồng bằng 17.500 đồng. Bài toán như vậy là thí dụ, còn trên thực tế, rất ít hộ tiêu dùng lắp đặt thêm điện kế phụ để theo dõi.

Cũng xin phản ánh một hiện tượng: Có hộ sản xuất sử dụng máy hàn mà một tháng không quá 50 nghìn đồng tiền điện, nhiều điểm kinh doanh internet cũng tính tiền theo hộ gia đình, sao không quản lý đúng mục đích sử dụng điện để tận thu? Người viết sẵn sàng cung cấp cho ngành điện cỡ vài trăm hộ trong một khu vực để xác minh.

Ðể giảm tới mức thấp nhất oan sai và giúp công nhân điện lực đỡ vất vả, tôi kiến nghị:

- Các hộ gia đình phải có hốc tường hoặc nơi treo điện kế trước nhà (như nhiều nhà có hộp thư báo) để tiện theo dõi và giữ đẹp mỹ quan khu dân cư.

- Về lý do hỗ trợ người nghèo thì đã có chính sách riêng của Nhà nước do đó không thể là lý do để điện lực đưa ra thang giá tiền điện như hiện nay. Cũng không thể là lý do tiết kiệm, vì thiết bị điện gia dụng ngày càng nhiều như là nhu cầu cuộc sống ngày càng phát triển. Do vậy, có thể tăng giá điện theo thị trường như xăng dầu, nhưng chỉ một giá. Như vậy, việc ghi đúng sai số điện không còn là sức ép với người tiêu dùng cũng như công nhân ghi số, người dân không còn sợ bị móc túi.

- Hiện nay cho dù điện kế đã được kiểm định, nhưng quá trình vận chuyển và lắp đặt có rất nhiều vấn đề phát sinh gây sai số. Do đó, điện kế có địa chỉ sản xuất phải được bảo hành tiêu chuẩn chất lượng đến nơi lắp đặt và quá trình sử dụng.

- Ðã tham gia thị trường thì phải bình đẳng trong các hợp đồng mua bán. Nhất định phải có điều khoản bồi thường thiệt hại do một bên gây hại cho bên kia.